هر آنچه باید درباره دیابت، این بیماری خاموش قرن بدانیم

سونامی دیابت در ایران با ۹ میلیون دیابتی در راه است

چندی پیش، روز جهانی دیابت بود و متاسفانه، جامعه و حتی رسانه ها، کمتر از آنچه که شایسته و بایسته شایع ترین بیماری غیر واگیر دار جهان است، درباره اش صحبت کرده اند. ایدز و دیابت، پدیده های عصر نوین بوده و از جمله بیماری های شایع و فراگیر روزگار ما به شمار می روند.

شمار افراد مبتلا به HIV مثبت که از طریق روابط جنسی غیر محافظت شده به این بیماری دچار شده اند با وجود اطلاع رسانی های گسترده و ابزار پزشکی و مراقبت سلامت، روز به روز در حال افزایش است و اکنون، ایران با بیش از ۳۰ هزار بیمار دست و پنجه نرم می کند. گر چه خیلی ها از وجود این ویروس در بدن خود بی اطلاع هستند، اما هفته سوم آذر هر سال، اتوبوس های آزمایش و مشاوره رایگان ایدز، آماده خدمت رسانی به هموطنان است.

علاوه بر این بیماری، دیابت، بیماری خاموش و بلای خانمان سوز عصر ماشینی شدن بشر، همچون ایدز با سرعت بیشتری در حال تاختن است و به نظر می رسد، میزان قربانی هایی که این بیماری مزمن تا پایان نیمه نخست قرن بیست و یکم خواهد گرفت، بیش از کشته های جنگ های خونین قرن بیستم باشد.

دیابت، هر ۶ ثانیه یک قربانی در جهان می گیرد. ویدئو زیر را مشاهده کنید.

سال گذشته در همین روزها بود که از سند ملی دیابت ایران با حضور رئیس فدراسیون جهانی دیابت، وزرای بهداشت روسیه، قزاقستان و ترکمنستان در تهران رونمایی شد. وزارت بهداشت،‌ برنامه پیشگیری و کنترل دیابت را در دستور کار دارد، اما به نظر می رسد، سونامی دیابت در ایران، ایرانِ عصر ۱۴۰۰ را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

دیابت، در ایران به سرعت در حال رشد است و گفته شده تا سال ۱۴۱۹ هجری شمسی، بیش از ۹ میلیون ایرانی به این بیماری مبتلا خواهند شد. یعنی احتمالا تا ۲۰ سال آینده، ۱۰ درصد جمعیت ایران، دیابتی خواهند بود.

در حال حاضر، حدود ۵ میلیون ایرانی به دیابت مبتلا هستند که متاسفانه همچون ایدز، نیمی از آن ها از بیماری خود خبر ندارند. تهرانی ها و مازندرانی ها، بیشترین تعداد مبتلایان را در اختیار دارند.

آمار ها پیش بینی می کند تا همان سال ۱۴۱۹، بیش از ۶۴۲ میلیون نفر از جمعیت کره زمین، دیابتی باشند. این هشدار بزرگ به آینده بشریت است که با مشکلات عدیده ای روبرو خواهد بود. اینکه درصد قابل ملاحظه ای از جمعیت کره زمین در ۵ قاره، به یک بیماری مزمن گرفتار باشند، بسیاری از فرصت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را از آینده قرن بیست و یکم سلب خواهد کرد.

بیماری دیابت بین ایرانی ها، سالانه بین ۳ تا ۱۷ هزار میلیارد تومان از اقتصاد کشور را بر باد می دهد تا هزینه های سلامت و توسعه بهداشت عمومی و آموزش، صرف مقابله با این بیماری در کشور شود. طبق اعلام کارشناسان، آگاهی مردم از این بیماری بسیار کم است و بسیاری، این بیماری را شوخی گرفته اند. کارشناسان امیدوارند،‌ سند ملی دیابت، راهکاری برای کاهش شیوع این بیماری در کشور باشد.

بیماری دیابت چیست؟

بیماری دیابت، بیماری مزمنی است که با اختلال در تولید و عملکرد انسولین در بدن ایجاد می شود و ۲ نوع دارد. یکی، دیابت نوع اول که به انسولین وابسته است و در کودکان و نوجوانان دیده می شود. دیگری، دیابت نوع دوم که در افراد بزرگسال دیده می شود و معمولا به دلیل اختلال در عملکرد انسولین تشکیل می گردد.

علائم دیابت چیست؟

در دیابت نوع اول، تکرر ادرار و عفونت های ادراری و نوشیدن آب زیاد و پر ادراری و گاهی خستگی و گرسنگی مداوم، از جمله علائم ابتلا به دیابت است. در بزرگسالان، شاید وجود داشته باشد اما بی خبر باشند. عارضه چشمی، از جمله علائمی است که پزشکان چشم متوجه می شوند که شما به دیابت مبتلا هستید.

اگر نارسایی کلیوی دارید، حتما آزمایش دیابت بدهید. شیوع دیابت در بدن شما، از کار افتادن کلیه را منجر خواهد شد.

سکته های قلبی و مغزی و کسانی که مشکلات قلبی پیدا می کنند می تواند از علائم ابتلا به این بیماری خاموش باشد.

چه کسانی در معرض خطر دیابت هستند؟

این سوال را خیلی ها می پرسند. افرادی که بالای ۳۰ سال سن دارند و کم تحرک هستند و مواد غذایی پر شکر و چرب مصرف می کنند و با فشار خون دست و پنجه نرم کرده و سابقه خانوادگی مثبت دیابت دارند، در بالاترین سطح ابتلا به این بیماری قرار دارند.

اگر همسر شما دو سقط جنین داشته، احتمالا در معرض قوی دیابت است. دیابت حاملگی هم وجود دارد که اکنون در اکثر مراکز درمانی کشور، مورد آزمایش و بررسی قرار می گیرد.

چه کنیم دیابت نگیریم؟

راهکارهای زیادی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری خاموش مزمن خانمان سوز که بعضاً به قطع پا و دست بیماران منتهی می شود وجود دارد:

• کنترل قند بسیار مهم است.
• نمکدان را از سر سفره برای همیشه حذف کنید.
• مصرف بستنی، آدامس و مربا و بیسکوئیت را کاهش داده و به خشکبار ایرانی روی بیاورید.
• نان های سبوس دار مانند سنگک را بیشتر مصرف کنید.
• حبوبات را جایگزین مصرف پروتئین حیوانی کنید.
• سبک زندگی سنتی خود را تغییر دهید. کم تحرکی و اعتیاد به ماشین سواری را کنار بگذارید.
• سبک زندگی دیحیتالی خود را تغییر دهید. کم تحرکی و اعتیاد به اینترنت، گام های اول ابتلا است.
• اکثر ایرانی ها، حجم کالری روزانه مازاد بر نیاز مصرف می کنند.
• مصرف نان، برنج، شیرینی جات را کاهش دهید.
• مصرف خرما و توت خشک را جایگزین قندهای بزرگ کنید.
• رژیم غذایی منظم و مناسب را در نظر داشته باشید.
• روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. فضای بسته یا باز مهم نیست.
• اگر قادر به ورزش کردن نیستند، همان ۳۰ دقیقه را پیاده روی تند بکنید.
• کنترل وزن ماهانه را در نظر بگیرید. هر چقدر وزن شما متعادل باشد، خطر ابتلا کاهش می یابد.
• با میوه و سبزیجات در وعده های غذایی خود آشتی کنید.
• شیرینی های مختلف و رنگارنگ و وسوسه کننده را در یک برنامه زمانی، کاهش دهید.
• میوه هایی که شیرینی زیادی دارند، کمتر مصرف کنید.
• فروشگاه های عرضه کننده محصولات غذایی مخصوص دیابتی ها،‌ حتی برای شما هم مفید است.

نوشیدنی های خوب و بد برای دیابتی ها

دیابتی ها، می بایست نوشیدنی های خاصی را مصرف کنند. مجله معروف ساینس اخیراً اعلام کرد، بیماران دیابتی نه تنها باید به رژیم غذایی خود دقت کنند، بلکه در نوشیدنی ها هم باید دقت لازم را به عمل آورند. بیماران دیابتی برای کنترل قند خون، باید رژیم غذایی متعادل داشته و در خوردن و نوشیدن دقت نمایند.

پس آنچه که به عنوان بهترین نوشیدنی برای افراد مبتلا به دیابت معرفی می شود، یا بسیار کم کالری یا بدون کالری خواهد بود. آب، قهوه و چای شیرین نشده و نوشیدنی های کم کالری، بهترین انتخاب برای تلاش برای عدم ابتلا به دیابت خواهد بود.

چای گیاهی و شیر، گیاهان مفیدی برای بیماران دیابتی و حتی کسانی که دوست ندارند که دیابت بگیرند، خواهد بود. ریشه شیرین بیان، با طعم خوب، می تواند دم نوش خوبی باشد. سطح قند خون را افزایش نمی دهد و به کاهش قند خون بیماران کمک می کند.

نوشیدنی های شیرین، انواع نوشابه های گاز دار بخاطر اینکه سطح قند خون را افزایش می دهند،‌ برای بیماران دیابتی و حتی غیر دیابتی مضر است.

مراکز دیابت کشور

در تهران، کلینیک تخصصی سلامت و دیابت تابان شهرک غرب، سالهاست که یکی از مقصدهای بررسی فعالیت بیماران دیابتی در پایتخت به شمار می رود. برای بررسی وضعیت خود، یا راهنمای دوستان دیابتی برای کنترل بیماری، می توانید از پرتال این مرکز استفاده کنید.

این کلینیک تخصصی در بلوار دادمان، نبش خیابان درختی شماره ۱۰۰ قرار دارد.

انجمن اطلاع رسانی دیابت گابریک نیز از جمله مراکز غیر دولتی فعال در این عرصه به شمار می رود. پرتال این مجموعه در این نشانی قرار دارد. همچون سایت ایدز ایران، این پرتال نیز به نظر می رسد مشاهده اطلاعاتش هر از گاهی خالی از لطف نباشد.

این انجمن تخصصی دیابت، در میدان آرژانتین، خیابان خالد اسلاموبلی، کوی شانزدهم قرار دارد.

انجمن دیابت ایران نیز از جمله مجموعه های فعال در زمینه مقابله با شیوع این بیماری خاموش در کشور است. برای آگاهی از برنامه های مشاوره ای آن ها به این لینک مراجعه کنید.

یک سایت اطلاع رسانی عمومی نیز در زمینه دیابت طراحی و راه اندازی شده است که به ما اطلاعات خوبی درباره پیشگیری از دیابت می دهد. این سایت که دیابتی نام دارد، نخستین پرتال تخصصی آموزش دیابت در کشور به شمار می رود. اطلاعات دارویی، تغذیه ای و مشاوره آنلاین، از جمله خدمات این درگاه است.

اخیراً کلینیک تخصصی دیابت و بیماری های متابولیک در تهران راه اندازی شد. برای کسب اطلاعات بیشتر به این درگاه مراجعه کنید.

کلینیک های تخصصی دیابت در سطح تهران در مرکز شهر قرار دارد. کلینیک شماره ۱ در خیابان کارگرشمالی- خیابان شهریور-چهارراه اول- جنب درب اورژانس مرکز قلب تلفن ۵-۸۸۳۳۴۱۹۲ قرار دارد و برای دریافت نوبت، داخلی شماره ۱۱۰ را شماره گیری نمایید.

کلینیک شماره ۲ درخیابان انقلاب- نرسیده به میدان فردوسی– ابتدا خیابان استاد نجات الهی- پ ۴ تلفن: ۹-۸۸۸۰۸۰۰۵ قرار داشته و برای نوبت دهی، داخلی شماره ۳۰۰ را شماره گیری نمایید.

دیابت را جدی بگیریم

ایدز و دیابت را باید جدی تر از قبل بگیریم. بیماری های خاموشی که روز به روز شمار بیشتری از شهروندان دهکده جهانی و به خصوص هموطنان را گرفتار می کند و عدم اطلاع رسانی کافی و عدم آگاهی بیماران به وضعیت خود، آینده اقتصاد و سلامت و بهداشت ایران را با تهدید جدی روبرو خواهد کرد.

به نطر می رسد، مدیریت سلامت، به عنوان مهم ترین ارکان توسعه در یک کشور، امروزه می بایست در فهرست مقولات راهبردی در سطوح پدافند غیر عامل کشور مد نظر قرار گرفته و اولویت های نظام، در راستای کنترل و پیشگیری از بیماری های قرن جدید، تعریف و راهبری شود و شاهد اجرای کامل سند کنترل دیابت در سال های آینده باشیم.

همانطور که در بالا خواندیم، کم تحرکی، بیماری قرن بیست و یکم که زندگی ماشینی و سبک زندگی دیجیتالی و اعتیاد به شبکه های اجتماعی نیز در داغ تر شدن تنور آن بی تاثیر نبوده است، عاملی برای ابتلا به بیماری خاموش قرن است. مراقب زندگی سنتی باشیم و با زندگی کم تر قندگرا و پر تحرک و سنتی آشتی کنیم.

به شما خواننده گرامی توصیه می کنیم، همین امروز با مراجعه به یکی از مراکز تست رایگان دیابت، از وضعیت قند خون و ابتلا به دیابت، آگاهی یافته و دیگر دوستان و آشنایان را نیز به انجام این تست، تشویق کنید.

هزینه پیشگیری، همیشه بسیار کمتر از درمان است.

امروز را «درست» زندگی کنیم. . .