ختنه دختران: چالش جدی یونیسف در سال ۲۰۱۷

واکاوی طرح دولت برای جلوگیری از ختنه دختران ایرانی

شاید برای شما جالب باشد که بدانید، مرداد ۹۴، معاونت زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری، در راستای طرح توانمند سازی حقوق دختران و بانوان ایرانی، برنامه هایی را در دستور کار خود قرار داد که چند مورد آن، با بازتاب های رسانه ای گسترده ای در داخل و خارج از کشور همراه شد.

یکی از اقدامات حقوقی این معاونت برای حمایت از حقوق بانوان کشور، تدوین پیش نویس پروژه اجرایی پیشگیری از ختنه دختران ایرانی بوده که از آن به عنوان پروژه جلوگیری از ناقص سازی جنسی زنان یاد می شود. همچنین این معاونت تلاش کرده است تا کمیته پیشگیری و اقدام علیه رویه های سنتی مضر برای سلامت دختران ایرانی را تاسیس کند تا به طور سازمان یافته، با ناهنجارهای فرهنگی و اجتماعی این حوزه مقابله نماید.

به منظور مقابله با رویه ناپسند و فزاینده ختنه دختران در اقصی نقاط جهان، این معاونت در سال ۲۰۱۵ میلادی، به عضویت کمپین جهانی مقابله با ختنه دختران پیوست.

در پی تدوین پیش نویس طرح اجرای پیشگیری از ختنه دختران ایرانی توسط معاونت زنان، فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در آذر ماه سال گذشته، فاطمه مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده را به خانه ملت احضار کرد تا درباره این طرح و تفاهم نامه های بین المللی این معاونت، توضیحاتی را دریافت کند.

یکی از مواردی که مورد اختلاف فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی و معاونت زنان نهاد ریاست جمهوری بود، مقوله ختنه دختران ایرانی است. فاطمه رهبر، درباره علت تدوین پیش نویس اجرایی جلوگیری از ختنه دختران گفته بود که مگر آمار انجام این کار چقدر است که معاونت امور زنان و خانواده اقدام به تدوین پیش نویس کرده است؟

مولاوردی در پاسخ به این پرسش اعلام کرده بود که حتی ۱ مورد ختنه دختران نیز در ایران زیاد است. البته موارد دیگری نیز مانند ازدواج زیر سن قانونی وجود دارد و همه این موارد برای نظام اسلامی ما خوشایند نیست و باید آنرا کاهش دهیم.

گر چه حدود ۱ سال از اعلام نگارش این طرح پیشگیری از ختنه دختران ایرانی می گذرد، اما هنوز، اطلاعات دقیقی از جزئیات این پیش نویس و مراحل نهایی نگارش آن در دسترس نیست و امیدواریم معاونت زنان، برای آگاهی افکار عمومی درباره این مساله مهم، اطلاع رسانی بهتری در ماه های پایانی سال ۹۵ در دستور کار قرار دهد.

به هر حال بر اساس مشاهدات میدانی و بررسی های رسانه ای، در برخی از مناطق کشور مانند جاسک و بندر کنگ در استان هرمزگان، ختنه دختران طبق باور و رسمی قدیمی، صدها سال است که رواج دارد و گر چه نرخ آن در چند دهه اخیر کاهش یافته، اما به قول معاون زنان رئیس جمهور، حتی ۱ مورد ختنه دختران ایرانی که در سال صورت می گیرد، زیاد است.

پیش از ادامه بحث توجه شما را به مشاهده مستندی درباره ختنه دختران در کشور آفریقایی غنا جلب میکنیم.

روز جهانی مبارزه با ختنه دختران

۳ ماه دیگر یعنی در ششم فوریه، روز بین المللی مقابله با ختنه دختران را خواهیم داشت که در آن، صدها کشور دنیا به جهت مبارزه با نرخ فزاینده ختنه زنان و دختران، برنامه هایی را در دستور کار قرار می دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این روز به سایت رسمی سازمان ملل در این لینک مراجعه کنید.

سازمان ملل برای مقابله با ختنه دختران، هشتگی را نیز در توییتر طراحی کرد که در این نشانی دنبال کنید. این هشتگ: #ENDFGM نام دارد که مخفف FEMALE GENTIAL MUTILATION است.

در اروپا نیز، سازمانی برای مبارزه با ختنه دختران راه اندازی شده که توسط ۱۶ کشور عضو اتحادیه اروپا، هدایت می شود. این سازمان را در این لینک مشاهده کنید.

طبق اعلام یونیسف، تا سال ۲۰۱۵ میلادی، قریب به ۲۰۰ میلیون زن و دختر در سراسر جهان ختنه شدند که نیمی از آنها در مصر، اتیوپی و اندونزی زندگی می کنند.

طبق اعلام یونیسف، شمار ختنه دختران در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۷۰ میلیون نفر بیشتر از آمار سابق ۲۰۱۴ میلادی است. مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۱۰ میلادی، قطعنامه ای را با اتفاق آرا به تصویب رساند که در آن، خواستار ممنوعیت جهانی ناقص کردن اندام تناسلی زنان شده بود.

اقدامی که به نظر می رسد، قرن ها در فرهنگ جوامع سابقه داشته و از این باور ناشی می شود که ختنه کردن دختران، موجب کنترل امیال جنسی زنان شده  و باروری را افزایش می دهد.

سازمان ملل قصد دارد تا موضوع ختنه دختران تا سال ۲۰۳۰ میلادی از میان برداشته شود. اما یونیسف هشدار داده که در صورتی که روند کنونی ادامه یابد، شمار زنان و دخترانی که مورد ختنه قرار می گیرند، تا ۱۵ سال آینده به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یابد.

در گزارش آگوست ۲۰۱۶ میلادی یونیسف، آمار تفکیکی کشورهایی که در آن، ختنه دختران انجام می شود منتشر شد. برخی از رسانه ها نیز، رویدادهایی برای تنویر افکار عمومی جهان برای مبارزه با این پدیده زشت علیه حقوق زنان برگزار کردند.

متاسفانه، حجم بیشتری از عمل های ختنه زنان و دختران در کشورهای آفریقایی و خاورمیانه انجام می شود که در برخی از نقاط ایران نیز، چنین مواردی گزارش شده است و امیدواریم با فرهنگ سازی صحیح، شاهد حذف این ناهنجاری فرهنگی از دامن حقوق زنان و دختران این مرز و بوم باشیم.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، روزانه هزاران دختر در سراسر جهان ختنه می شوند و از دلایل موجه جلوه دادن ختنه دختران، مفید بودن آن از نظر بهداشتی اعلام شده است که افزایش لذت جنسی مردان را نیز به دنبال دارد.

ختنه دختران چیست؟

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، مثله کردن تمام یا بخشی از اندام تناسلی بیرونی زنان یا هر گونه صدمه ای به ارگان های تناسلی آن ها به هر دلیلی، ختنه تعریف می شود.

ختنه در واقع قطع ناحیه ای از آلت تناسلی زنان به نام کلیتوریس است که با قطع آن، حس زنانگی در دختران از بین رفته و زن تا پایان عمر از دریافت لذت جنسی محروم می شود. معمولاً در مناطق روستایی، ختنه توسط افراد مسن و قابله ها انجام می شود.

در برخی از مناطق دور افتاده آفریقا که بعضاً فیلم های مستندی از آن نیز منتشر شده است، افرادی با وسایل غیر بهداشتی مانند شیشه، چاقو، سنگ نوک تیز و بدون استفاده از هیچ داروی بیهوشی، این کار را انجام می دهند.

در میان کشورها، ختنه سودانی، شهرت بیشتری دارد.

ختنه سودانی چگونه است؟

یکی از روش های ختنه دختران، روش ختنه سودانی است. در این روش،‌ کلیتوریس، به کلی برداشته می شود و دهانه مجرای تناسلی، در هنگام ازدواج باز می شود. هنگامی که زن شوهر خود را از دست می دهد، دوباره بسته می شود. این راه، به عقیده معتقدان به این سنت، اصلاح خردمندانه برای تضمین باکرگی دختر  و ارتباط نداشتن او با هیچ مرد دیگر تا زمان ازدواج با بعد از فوت شوهر است.

از جمله عوارض ختنه زنان باید به آسیب‌رسانی به مجرای ادرار، عفونتهای خونی،‌ ایدز ، یرقان، تشکیل کیست و دمل در ناحیه مجاری ادرار و یا دهانه مجرای تناسلی، خونریزی، ایجاد شوک و حتی تلف شدن فرد به دلیل استفاده از وسایل غیربهداشتی و استفاده نکردن از داروهای موضعی، عفونتهای مزمن یا متناوب مجرای ادرار و لگن، خطر عقیم شدن زنان ، افسردگی ، سردمزاجی، کاهش میل جنسی، تجربه نکردن لذت جنسی، قطع قائدگی، جمع شدن خون قائدگی در شکم و یا به تاخیر افتادن و سختی دوران قائدگی و حتی مرگ دختران اشاره کرد.

بیش از ۸۷ درصد دختران و زنان بین ۱۵ تا ۴۹ سال سودانی، تخت عمل ختنه قرار می گیرند و این رقم در مناطق روستایی بیشتر گزارش شده است.

البته در بریتانیا نیز این موضوع در سال های اخیر، ‌بازتاب های رسانه ای بسیار داشته است که در این ویدئو می توانید در این رابطه با آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.

ختنه دختران: شوخی یا جدی؟

ختنه دختران در ایران، در برخی از نقاط کشور انجام می شود و همانطور که گفته شد، حتی اگر سالانه ۱ مورد هم رخ دهد، خیلی زیاد است و نقض آشکار حقوق زنان است. در رسانه ها،‌ از برخی نقاط جنوبی کشور در این حوزه یاد می شود که البته اطلاعات دقیقی از آن در دسترس نیست و بعضاً،‌ گمانه زنی رسانه ای است.

از معاونت زنان ریاست جمهوری انتظار می رود که برای مقابله با این پدیده زشت، بر اساس طرح اجرایی اعلامی در این گزارش، اقدامات اساسی را در دستور کار قرار دهد و با هماهنگی مجلس شورای اسلامی و دیگر نهادهای اطلاعاتی، قضایی، فرهنگی و امنیتی، در این عرصه اطلاع رسانی و شفاف سازی کرده تا از همه ظرفیت ها برای مقابله با این پدیده تاسف آور استفاده شود.

حضور فعالانه ایران به صورت عملیاتی و اجرایی در کمپین ها و برنامه های بین المللی مقابله با ختنه زنان و دختران در کشورهای خاورمیانه و به خصوص آفریقا،‌ مقوله ای است که از دولت انتظار می رود و با توجه به اینکه برخی از این اقدامات، در کشورهای مسلمان رخ می دهد‌، درخواست رفتار مسئولانه تر کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی برای مقابله با این چالش جهانی در دستور کار دبیرخانه دائمی سازمان قرار بگیرد.

به نظر شما برای مبارزه جهانی علیه ختنه دختران، چه کارهایی باید در اولویت قرار بگیرد؟