آنچه زنان باید در مورد «سندروم تخمدان پلی کیستیک» بدانند

احتمالا در مورد «سندروم تخمدان پلی کیستیک» شنیده اید چرا که بسیاری از درمان های مرتبط با ناباروری به دلیل وجود همین سندورم است. اما این امکان وجود دارد که اطلاعات کاملی در این باره نداشته باشید.

در ادامه این نوشته و برای آشنایی بیشتر شما با این سندروم مواردی را برای تان برخواهیم شمرد. با ما همراه باشید:

این سندورم با کیست های رعب آور ارتباطی ندارد

«سندروم تخمدان پلی کیستیک» زمانی اتفاق می افتد که زنی مقدار فراوانی فولیکول های آزاد داشته باشد که تخمک گذاری نمی کنند.

در دوران عادت ماهیانه یکی از آن فولیکول ها تخمکی را از تخمکدان و در دوران تخمک گذاری آزاد می کند اما این اتفاق با تخمدان پلی کیستیک نمی افتد.

دکتر «لورا شهین» می گوید: “بیشتر زنان بین ۱۰ تا ۱۵ درصد در طول سونوگرافی، فولیکول های در حال استراحت دارند اما زنانی که به «سندروم تخمدان پلی کیستیک» مبتلا هستند، ممکن است ۱۰ تا ۲۰ فولیکول را در هر کدام از تخمدان ها و یا حتی ۲۰ تا ۴۰ و یا بیشتر از آن را داشته باشند.”

نام این سندورم در واقع کمی بی معناست. دکتر شهین ادامه می دهد: “کیست تنها به معنای تجمع مایع است و این طبیعی است که در تخمدان های ما فولیکول هایی وجود داشته باشند. در بیماران مبتلا به سندروم نامبرده شده تنها تعداد این فولیکول ها بیشتر است.”

وی می گوید که امیدوار است که نام این سندورم به «سندروم پلی فولیکولار» یا «سندروم چند تخمی» تغییر پیدا کند.

به آسانی درمان نمی شود

این سندروم بسیار رایج است. بر اساس داده های بدست آمده از دپارتمان «خدمات سلامت انسانی» آمریکا از هر ۱۰ زن یکی در دوران کودکی به این سندروم مبتلا می شود.

اگرچه نشانه های مشخصی برای آن وجود دارد اما درمان به راحتی صورت نمی پذیرد. دکتر  شهین در این باره می گوید: “برای این سندورم آزمایش خون خاصی وجود ندارد و نشانه ها هم به راحتی قابل تشخیص نیستند. ضمن اینکه نشانه های معمول برای آن در افراد گوناگون متفاوت است. ”

در میان این نشانه ها می توان به عادت ماهیانه نامنظم، فعالیت بیشتر آندروژن و تخمدان پلی کیستیک اشاره کرد. آندروژن یک هورمون مردانه است و زنان مبتلا به سندورم نامبرده شده آن را دارند.

دکتر شهین از نشانه های وجود آندروژن را وجود آکنه یا موهای زائد پوستی می داند. اگر موهای زائد روی پوست دارید آن را بی دلیل به ژن یا نژاد ربط ندهید و با پزشک مراجعه کنید.

بر اساس مطالعات اخیر، حدود یک سوم از زنان دو تا سه سال با این سندروم دست و پنجه نرم می کنند و سپس این بیماری تشخیص داده می شود. دکتر شهین هم به همین دلیل توجه به نشانه هایی که بدن برای فرد می فرستد را بسیار موثر می داند.

پزشکان دلیل اصلی این سندروم را نمی دانند

واقعیت آن است که متخصصین انجمن زنان و زایمان و نازایی آمریکا هم علت اصلی این سندورم را نمی دانند اما بر این باورند که علاوه بر عادت ماهیانه نامنظم و افزایش ترشح هورمون اندروژن و دخالت آن در تخمگذاری، فاکتورهای دیگری از جمله سطح انسولین (یعنی نوع دریافت مواد غذایی) می تواند تاثیرگذار باشد.

همچنین یکی از ریسک فاکتورهای ابتلا به این بیماری چاقی و اضافه وزن است. انسولین می تواند در افزایش ترشح آندروژن تاثیر داشته باشد اما هنوز به طور قطع تشخیص داده نشده که عوامل ذکر شده چه ربط هایی با این سندروم پیدا می کنند.

دکتر شهین نیز می گوید: “چیزهای بسیار زیادی در مورد این سندروم وجود دارد که ما هنوز نیازمند آگاه شدن از آنها را داریم و باید مطالعات بیشتری بر روی آن انجام دهیم.”

می توانید لاغر باشید و به این سندروم مبتلا شوید

این تصور وجود دارد که زنانی با اضافه وزن تنها گزینه های ابتلا به «سندروم تخمدان پلی کیستیک» هستند اما برخی از زنان لاغر هم می توانند به آن ابتلا داشته باشند.

در واقع به همین دلایل هم است که نمی توان دقیقا گفت که نشانه های این سندروم چگونه در زنان پیشرفت می کند.

بر اساس یافته های انجمن «خدمات سلامت انسانی» آمریکا زنانی که مادر، خواهر و یا خاله آنها به این بیماری مبتلا بوده در معرض ابتلای بیشتری قرار دارند.

دکتر شهین می گوید اگرچه می تواند به تاریخچه ای خانوادگی باز گردد اما با این حال، هنوز جهش ژنی مشخصی برای آن یافت نشده.

پژوهش های اخیر انجام شده در دانشگاه «نورث وسترن» در حال بررسی «دی ان ای» در این ارتباط است و در حال دستیابی به ژن های ویژه مرتبط با این سندروم است البته هنوز نتواسته اند به آن دست پیدا کنند.

دکتر شهین می گوید: “در واقع ما هنوز نمی دانیم که چرا برخی از افراد به این سندورم مبتلا شده و برخی نمی شوند.”

مصرف قرص های ضدبارداری می تواند نشانه های این سندورم را به تاخیر بیاندازد

زنانی که قصد بچه دار شدن ندارند و از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند، به دلیل اینکه مصرف این قرص ها، عادت ماهیانه را تنظیم می کند، بارزترین نشانه «سندروم تخمدان پلی کیستیک» را مخفی می کنند.

این افراد ممکن است در تمام دوران ۲۰ سالگی شان این قرص ها را مصرف کنند و با کنار گذاشتن آن نشانه های سندروم را نمایان سازند. با این کار به زمان بیشتری برای باردار شدن نیاز دارند و این امکان نیز وجود دارد که در معرض سایر بیماری های مرتبط نیز قرار گیرند.

می تواند به بیماری های قلبی ربط پیدا کند

یکی از مشکلات وابسته به این سندروم می تواند ابتلا به بیماری های قلبی باشد چرا که «سندروم تخمدان پلی کیستیک» باعث افزایش فشارخون و میزان کلسترول می شود.

تحقیقات و پژوهش های اخیر انجام پذیرفته شده نشان داده که زنان مبتلا به این سندروم دو تا پنج برابر بیشتر به سندورم متابولیک مبتلا می شوند. البته ربط مستقیم و حتمی ای را نمی توان در نظر گرفت اما بی ربط هم نمی تواند باشد.

دکتر «برنت جی. گری» می گوید: “زنان مبتلا به این سندورم اغلب در کنترل وزن شان دچار مشکل هستند. همین افزایش وزن نیز می تواند منجر به افزایش فشار و کلسترول و در نهایت بیماری های قلبی شود.”

البته در کل و جدایی از این سندروم، اختلالات هورمونی می توانند در تغییرات وزنی تاثیر داشته باشند.

یکی از دلایل ابتلا به دیابت است

در کنار بیماری های قلبی، ابتلا به دیابت هم می تواند به این سندروم وابستگی هایی داشته باشد. بر اساس پژوهش های انجام شده، حدود نیمی از زنان مبتلا به این سندورم، دیابت یا نشانه های پیش از دیابت (عدم تحمل گلوکز) را در سنین زیر ۴۰ سال دارا هستند.

زنانی که به «سندروم تخمدان پلی کیستیک» مبتلا هستند باید سالی یک بار به پرشک مراجعه کنند و میزان قند خون آنها در مقایسه با سایر زنان باید با دقت بیشتری اندازه گیری شود.

مطالعات نشان داده حتی زنانی با وزن های نرمال هم می توانند در معرض خطر سندروم فوق الذکر قرار داشته باشند.

بسیاری از زنان «آپنه خواب» دارند

این بیماری به معنای عدم تنفس صحیح و نرمال در خواب است و زنانی که مبتلا به «سندروم تخمدان پلی کیستیک» را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد.

دکتر گری می گوید و باز هم اضافه وزن می تواند در این روند، موثر باشد. پژوهش های انجام پذیرفته شده در «انجمن خواب ملی آمریکا» نشان داده که افرادی که دارای اضافه وزن هستند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های تنفسی قرار دارند.

اگر شب ها خوب نمی خوابید و در هنگام روز احساس خستگی می کنید و نمی توانید به انجام فعالیت های بدنی بپردازید و اضافه وزن پیدا می کنید هم می تواند وضعیت را بدتر هم کند.

زنان مبتلا به این سندروم در معرض اضطراب و افسردگی بیشتری قرار دارند

پژوهش ها نشان داده اند که بیش از ۶۰ درصد از زنانی که به این سندروم مبتلا هستند از اختلالات روحی ای همچون اضطراب و افسردگی رنج می برند.

در مطالعه ای نشان داده شده که در معرض تستسترون بیشتر بودن یعنی همان اتفاقی که در «سندروم تخمدان پلی کیستیک» می افتد می تواند منجر به رفتارهای اضطرابی در فرد شود.

میان «سندروم تخمدان پلی کیستیک» و ابتلا به سرطان ارتباطاتی وجود دارد

یکی از بزرگ های هراس های در ارتباط با این بیماری افزایش احتمال به سرطان آندومتر است. چرا که زنان مبتلا به این بیماری به دلیل نامنظم بودن عادت ماهیانه، سلول های غیرطبیعی به نام «هیپرپلازی» را افزایش می دهند که می تواند منجر به سرطان شود.

این سلول ها تولید پروژسترون را دچار اختلال می کنند و میزان تخمک گذاری را کاهش می دهد و در واکنش به آن میزان تولید استروژن افزایش می یابد.

اضافه وزن مرتبط با این بیماری هم می تواند دخالت هایی داشته باشد. همچنین انجمن ملی سلامت آمریکا و داده های بدست آمده از آن نشان می دهد که افراد مبتلا به «سندروم تخمدان پلی کیستیک» تا سه برابر بیشتر از سایر زنان در معرض ابتلا به سرطان آندومتر قرار دارند.

تغییراتی در سبک زندگی می تواند کمکرسان باشد

درست است بیشتر مواردی که تا کنون در مورد این سندورم گفته شده چندان خوشایند نبود اما خبر خوبی هم وجود دارد و آن این است که با تغییراتی در سبک زندگی می توان ریسک ابتلا را کاهش داد.

همچنین در میان بیماران تعدادی هم بر این باورند که تغییر سبک زندگی توانسته به آنها کمک هایی نیز کند. دکتر شهین می گوید به عنوان مثال کاهش وزن می تواند نقش موثری در عملکرد بهتر هورمون ها داشته باشد.

شاید هم عده ای گمان کنند که یائسگی می تواند درمان خوبی برای اختلالات هورمونی آنها باشد اما روند افزایش موهای زائد و سایر نشانه های مرتبط با ترشح آندروژن، بعد از یائسگی نیز ادامه خواهند داشت.

برای بیشتر زنانی که در سنین باروری قرار دارند، درمان دارویی می تواند برای تنظیم هورمون ها موثر باشد و خطر ابتلا به سرطان را نیز کاهش دهد. سایر درمان های دارویی می تواند برای تنظیم انسولین باشند.

با تمام اینها، تنظیم قند خون از طریق تغذیه، عدم کشیدن سیگار، تمرین های ورزشی و خواب مناسب همگی می توانند در مورد این سندورم کارآیی داشته باشند.

زنان مبتلا به این سندروم هم می توانند باردار شوند

دکتر گری می گوید این سندروم بدان معنا نیست که زنان مبتلا به آن نمی توانند باردار شوند. در واقع یکی از آسان ترین درمان های ناباروری در همین مورد صورت می پذیرد.

در واقع با کنترل هورمون ها با کمک هورمون درمانی، پزشک می تواند، به بدن بیمار برای تخمک گذاری یاری رساند.

دکتر شهین می گوید: “مطالعه و پژوهش اخیر نشان داده که زنانی که می خواهند باردار شوند بهتر است به جای تلف کردن وقت خود با داروهایی چون Metformin، به  Clomiphene  و یا Letrozole روی آورند چرا که متفورمین تنها سیکل ماهانه آنها را تنظیم می کند.