خلاصه ای از آن چه که باید در مورد «دانکرک»، فیلم حماسی جدید کریستوفر نولان بدانید

کریستوفر نولان همیشه فیلم های بزرگ با داستان های پیچیده ساخته است و اگر چه فیلم جدید و حماسی او با نام «دانکرک» (Dunkirk) نیز پروژه ی سینمایی بزرگی محسوب می شود اما با فیلم های که تاکنون ساخته است نیز تفاوت های فاحشی دارد. وی در این فیلم داستانی پر از وحشت، ترس و اضطراب را روایت کرده و صحنه های عاطفی و تاثیرگذاری را به تصویر می کشند. این فیلم که هفته ی آینده اکران خواهد شد عرصه ای دیگر از استادی نولان را در حوزه ی ساخت فیلم به نمایش خواهد گذاشت. در این فیلم دیالوگ های بسیار کمی وجود دارد و شاید بتوان گفت که جنبه ی بصری فیلم و تصاویر خارق العاده ی ارائه شده از واقعه ی ساحل دانکرک بار اصلی فیلم را بر دوش می کشد. در واقع فیلم تنها داستان تخلیه نیروهای متفقین در ساحل دانکرک فرانسه را در سال های اول جنگ جهانی دوم روایت می کند.

نولان برای به تصویر کشیدن این حادثه ای شگفت انگیز از زمین، هوا و دریا به خوبی بهره برده است. در بخش زمینی فیلم با عنوان «The Mole» به معنای «موج شکن» که به دیواره ی صخره ای ساحل دانکرک اشاره دارد بیش از ۴۰۰.۰۰۰ سرباز بریتانیایی نشان داده می شوند که بیش از یک هفته بی صبرانه منتظر ناوشکن های متفقین بودند تا به ساحل آمده و آن ها را از وضعیت بغرنجی که در آن گیر افتاده بودند نجات دهند. اما هواپیماهای آلمانی هرازچندگاهی پیدا شده و سربازان هراسان و درمانده ساحل دانکرک را بمباران می کردند و در تمام این مدت آن ها چاره ای جز به زیر آب رفتن و تلاش برای زنده ماندن نمی توانستند بکنند.

در بخش «The Air» داستان سه جنگندهی اسپیت فایر نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا روایت می شود که سفری یک ساعته را از پایگاه خود به سمت ساحل دانکرک انجام داده و به مقابله با بمب افکن های آلمانی می پرداختند. در قسمت پایانی داستان با عنوان «The Sea» نیز قایق های غیرنظامی به تصویر کشیده می شوند که هر روزه از بریتانیا به ساحل دانکرک رفته و به تخلیه ی نیروهای بریتانیایی گرفتار در این ساحل کمک می کنند. هر یک از این سه داستان روایت های متفاوت خود را دارند اما نولان همراه با تدوینگر همیشگی فیلم هایش، لی اسمیت، با مهارت تمام هر سه قسمت را در هم ترکیب کرده اند. داستان پردازی فیلم چنان خیره کننده است که تنها از مهارت و استادی کسی که فیلمی مانند «Memento» را ساخته است برمی آید.

بخش اعظم فیلم از دید شخصی به نام تامی، با بازی فیون وایت هد روایت می شود که بارها و بارها سعی می کند از ساحل دانکرک خارج شود اما هر بار به ساحل بازمی گردد. وی در تمام این مدت دیالوگ های کمی را به زبان می آورد و همواره حرکات و فعالیت های سرشار از اضطراب و ترس او، دوستش گیبسون، با بازی انورین برنارد و بعدها الکس، با بازی خارق العاده ی هری استایلز را می بینیم که توسط این دو از یک ناوشکن در حال غرق شدن نجات داده می شود. مایک رایلنس در این فیلم نقش کاپیتان یکی از قایق های غیرنظامی را ایفا می کند، کیلیان مورفی سربازی بدون نام است که رایلنس در مسیر حرکت خود به سمت دانکرک از آب نجات می دهد و تام هاردی نیز نقش یکی از خلبانان جنگنده ی اسپیت فایر به نام فاریر را بر عهده دارد.

اگر چه نولان  در این فیلم نقش نسبتاً کوتاهی به تام هاردی داده است اما او بدون شک یکی از قهرمانان اصلی فیلم «دانکرک» به شمار می آید. بدون شک تا روزها پس از دیدن این فیلم، بازی تام هاردی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اگرچه این فیلم بدون شک شما را به یاد فیلم های حماسی جنگ جهانی دوم مانند «نجات سرباز رایان» (Saving Private Ryan) و «تاوان» (Atonement) خواهد انداخت، که در فیلم دوم تنها ۵ دقیقه از حادثه ی ساحل دانکرک به تصویر کشیده می شود، اما تماشای فیلم شما را بیشتر از هر چیزی به یاد فیلم کمتر دیده شده «Overlord» ساخته ی استوارت کوپر در سال ۱۹۷۵ در مورد عملیات موسوم به «D-Day» خواهد انداخت. شاید شباهت این دو فیلم در حوزه ی پرداخت داستان از دید یک سرباز جوان و تجربیات او در لحظات سرنوشت ساز و حساس جنگ جهانی دوم باشد.

بدون شک فیلم «Overlord» نیز به خوبی درماندگی نیروها را در روز عملیات بازپس گیری  ساحل دانکرک به تصویر می کشد اما باید اذعان کرد که فیلم «دانکرک» پا را فراتر گذاشته و ترس و وحشت مستولی شده بر سربازان بریتانیایی را با تک تک سلول های بدنتان حس خواهید کرد به طوری که خودتان را حاضر در تمامی صحنه های دلهره آور فیلم خواهید دید. در این فیلم نولان از تکنیک های فیلم برداری از زوایای خاصی استفاده کرده که قبلاً در هیچکدام از فیلم های او ندیده اید. موسیقی مسحور کننده ی هانس زیمر با رگه ی تیک تاک ساعت به شما یادآوری می کند که در این فیلم زمان با هیچ یک از طرفین یار نخواهد بود.