چرا بعضی اشخاص در بیشتر کارهای خود تاخیر دارند و دیر سر قرارها حاضر می شوند؟

باید گفت که دیر رسیدن یا انجام وظایف در دقیقه نود، همیشه از روی گستاخی یا حواس پرتی اشخاص نیست و گاهی دلایل پیچیده تر و عمیق تری دارد.

شاید شما هم جزو کسانی باشید که بیشتر کارهای خود را به تعویق انداخته و پس از پایان ضرب الاجل آن ها را انجام می دهند. یا دیرتر از زمان تعیین گشته، سر قرارهای کاری، دوستانه یا مهمانی ها حاضر می شوند.

وقتی با دوستان یا همکاران خود قرار ملاقات دارید و مثلا ۳۰ دقیقه دیرتر در محل حضور پیدا می کنید، نخستین چیزی که در ذهن طرف نقش می بندد، این است که شما یا انسان گستاخی هستید، یا بی نظم و وقت نشناس!

اگر این حرکت دوباره تکرار شود، بدون شک شما را انسان خودخواه، غیرقابل اعتماد و بی نظم فرض خواهند کرد.

اما با سفر به مغز چنین افرادی متوجه خواهید شد این تفکر درست نیست و  چنین اشخاصی با مسایل گوناگونی مواجه هستند که موجب می شود تا رفتارهای ناشی از بی نظمی را از خود بروز دهند.

در وهله اول باید این را بدانید که: افراد تاخیردار، انسان های تنبل یا گستاخی نیستند.

برداشت عموم مردم از انسان های وقت نشناس همیشه منفی است. اما روانشناس و روان‌درمان‌گر رفتاری، «هریت میلوت» در رابطه با این افراد گفته: «بسیار ساده است که چنین افرادی را بی نظم، خودخواه، گستاخ و فردی که برای دیگران ارزش و احترامی قائل نیست، فرض کنیم. خود من هم خارج از فضای کاری و در زندگی شخصی، مواجه شدن با چنین افرادی برایم چندان خوشایند نیست و این رفتارشان موجب آزارم می شود.»

اما باید گفت که اشخاص متاخر، در نهایت افرادی هستند که تا حدی منظم بوده و تلاش می کنند تا دوستان، خانواده و مدیران خود را خوشحال نگه دارند. این افراد که اغلب با چالش وقت‌شناسی رو به رو هستند، به خوبی به مضرات و شرمندگی هایی که دیر رسیدن ها برای موقعیت شغلی، مسایل مالی یا روابط دوستانه برایشان به دنبال خواهند داشت، واقف هستند.

دایانا دلونزور در کتاب «هرگز دوباره دیر نکن» نیز در این رابطه گفته: «صرف نظر از کسانی که از معطل کردن دیگران و بی نظمی های خودشان لذت می برند، اگر شما جزو انسان های معمولی هستید، بدون شک از اینکه در کارهایتان تاخیر داشته باشید، خوشتان نمی آید.»

بهانه آوردن

برخی از بهانه ها، حتی در موارد بسیار حساس، در سراسر جهان پذیرفتنی هستند: مثلا می توان به تاخیر در نتیجه بیماری، ترافیک یا تصادف اشاره کرد. اما دیگر بهانه ها چندان قابل هضم به نظر نمی رسند. برخی از اشخاص این رفتار را نوعی روشنفکری به شمار می آورند و تصورشان این است که با این کار نشان می دهند مسائل مهم تر از توجه به زمان برای نگرانی دارند! به خیال خود این رفتار نشانه سخت کوشی آن هاست.

افرادی که دائما تاخیر دارند و کارهایشان عقب می افتد را در برخی موارد نمی توان مقصر اصلی دانست، این امر گاهی ریشه در شخصیت افراد دارد. به گفته برخی کارشناسان، کسانی که با معضل زمان درگیر هستند، احتمالا دارای یکی از ویژگی های درونی همانند خوش بینی بیش از حد، خودکنترلی ضعیف، اضطراب یا حتی هیجان‌دوستی شدید هستند.

در سال ۲۰۰۱ میلادی، یک استاد روانشناسی در دانشگاه سن دیگو، در راستای انجام برخی آزمایش ها، شرکت کننده ها را به دو دسته الف و ب تقسیم کرد. گروه الف شامل افرادی با روحیه رقابتی و بسیار مشتاق و پر هیجان بود. گروه ب را نیز افراد خلاق، فکور و جست‌وجوگر تشکیل داده بودند.

وی از گروه نخست خواست تا بدون ساعت بگویند که یک دقیقه چگونه سپری می شود. این افراد به طور میانگین، پس از گذشت ۵۸ ثانیه، یک دقیقه را اعلام کردند. اما افراد گروه ب پس از سپری شدن ۷۷ ثانیه (به طور میانگین) تصور کردند که یک دقیقه گذشته است. کاملا واضح است که گروه اول درک صحیحی از گذشت زمان دارند و در نتیجه، تاخیر کمتری داشته و در زندگی خود منظم تر رفتار می کنند.

شما بدترین دشمن خودتان هستید

تیم اربرن در سال ۲۰۱۵ در رابطه با افرادی که همیشه با مشکل زمان و تاخیرهای دائمی مواجه هستند بیان داشت: «این افراد اغلب اجبار عجیب و غریبی برای خودویران‌گری دارند.» از این رو، لقب CLIPs به مفهوم «اشخاص دیوانه ای که همیشه دیر می کنند» به آن ها داد و اعتقاد داشت که این کار به آن ها لذت می دهد.

گفتنی است که تاخیر مداوم افراد دلایل دیگری نیز دارد اما در بسیاری موارد، به تنبیه خود و خود ویرانگری ختم می شود.

فردی به نام جوانا در رابطه با تاخیر همیشگی خود بیان داشته: «این معضل عموما در انجام تکالیف دانشگاه برای من روی می دهد. من در اغلب مواقع نمی توانم کارهایم را به موقع انجام دهم و به همین خاطر این طور استنباط می شود که هیچ چیز برایم مهم نیست. اما من هفته ها به تکالیف خود فکر می کنم و نگرانشان هستم. اما در نهایت نمی توانم درست و به موقع انجامشان دهم و نتیجه این می شود که دیگران مرا انسان بی نظمی تصور می کنند.»

دکتر Mellotte بیان داشته،، تاخیر، گاها نوعی «شرایط عصبی یا پیامد تشویش عمیق ذهنی» است. افرادی که نشانه های تشویق و اضطراب شدید دارند، اغلب از شرایط معین و مقرر پرهیز می کنند. به طور مثال، اشخاصی که اعتمادبه نفس پائینی دارند، عموما در مورد توانایی های خود بسیار سخت گیر هستند و به همین خاطر، نسبت به افراد معمولی، زمانی بیشتری را برای کنترل امور صرف می نمایند. همین موجب تاخیر همیشگی شان می شود.

همچنین، افسردگی که اصولا با انرژی پائین همراه است باعث می شود تا فرد بسیار سخت تر کارهایش را به انجام برساند.

به ذهن خود سامان دهید تا همیشه سر وقت باشید!

دکتر «لیندا ساپادین»، روانشناس و نویسنده کتاب «چگونه در عصر دیجیتال بر مشکل تعویق غلبه کنیم» در رابطه با موضوع موردبحث اظهار داشته: یکی از دلایل تاخیر همیشگی از «معضل تفکر وسواسی» نشات می گیرد.

به زبان ساده تر، ایشان باور دارند که تمرکز روی ترس ها باعث به تاخیر افتادن کارها می شود. این گونه تفکرات در صورت تکرار به نوعی بهانه برای انجام ندادن امور تبدیل می شوند. به طور مثال، شما با خود می گویید: «می خواهم به موقع سر کار حاضر شوم، اما نمی دانم امروز کدام لباسم را بپوشم.» یا «می خواهم این مقاله رابه موقع ترجمه و ویرایش کنم، اما نمی دانم آیا مطلب مفیدی خواهد بود یا خیر؟» این اماها باعث به تعویق افتادن کارها و در نتیجه بی نظمی شما می شوند.

دکتر «ساپادین» راهکار غلبه بر این عذر و بهانه ها را تغییر در طرز فکر دانسته. وی می گوید به جای استفاده از واژه ی «اما» از «و» استفاده کنید. «اما» واژه ای با بار منفی است و ویژگی بازدارندگی دارد. اما واژه «و»، وصل کننده و گره گشاست و در نتیجه شما را از تاخیرهای همیشگی خلاص می کند.

در آخر هم باید اشاره کنیم کسانی که همیشه قربانی دیر رسیدن های افراد متأخر هستند نیز می توانند در رفع این عادت بد به اشخاص یاد شده کمک کنند. به طور مثال، می توان با تعیین مجازات یا حدودِ تنبیهی به آن ها هشدار داد که اجازه ندارند دوباره دیر سر قرار حاضر شده یا وظایفشان را به تعویق بیندازند.

برای مثال، می توانید به دوست خود بگوئید که اگر بار دیگر دیر سر قرار حاضر شود، معطل او نخواهید شد و خودتان تنهایی به سینما یا … خواهید رفت. یا اگر پروژه خود را به موقع به دست شما نرساند، دیگر هرگز با وی کار نخواهید کرد و در کارهای گروهی نیز شرکتش نخواهید داد.

البته این را به خاظر داشته باشید که ترک عادت های ریشه دار بسیار سخت است و از این رو باید به فرد خاطی، فرصت کافی برای رفع اشکالات رفتاری اش را بدهید و انتظار نداشته باشید که یک شبِ تغییر کند.