خداحافظ و ممنون؛ مرد روسی که دنیا را نجات داد در سن ۷۷ سالگی درگذشت

از زمانی که داستان انسانیت و شجاعتش در سال ۱۹۹۸ به رسانه ها درز کرد، همه استانیسلاو پتروف را با عنوان «مردی که دنیا را نجات داد» می شناختند. اکنون او در سن ۷۷ سالگی درگذشت اما او چه کرده بود که چنین لقبی به او داده شد؟ استانیسلاو پتروف که یکی از افسران مسئول روسی در یکی از پایگاه های هشدار حمله ی اتمی در دوران جنگ سرد بود در سن ۷۷ سالگی در ماه می درگذشت اما مرگ او روز دوشنبه ۱۸ سپتامبر اعلام شد. در ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۸۳، پتروف زمانی که دیگران بدون شک از دستورات و پروتکل ها تبعیت می کردند تصمیم گرفت از قلبش تبعیت کند و بدین ترتیب از درگرفتن جنگی ویرانگر که ممکن بود به نابودی تمام دنیا منجر شود جلوگیری کرد.

در آن دوران، جنگ سرد در بدترین و پرتنش ترین شرایط خود قرار داشت و دولت های ایالات متحده و شوروی سابق تنها چند گام با استفاده از بمب های اتمی علیه یکدیگر فاصله داشتند، اتفاقی که می توانست به از بین رفتن نژاد بشر و زندگی بر روی کره زمین منجر شود. چند هفته قبل، یک هواپیمای مسافربری کره جنوبی بعد از وارد شدن به حریم هوایی شوروی در مناطق شرقی روسیه مورد هدف قرار گرفت و سقوط کرد و رونالد ریگان نیز رییس جمهوری قاطع بود که کوچک ترین تهدیدی را به شدت پاسخ می داد.ناگهان دقایقی پس از نیمه شب، صفحه نمایش مرکز دیده بانی که پتروف در آن حضور داشت روشن شد که نشان می داد ایالات متحده ۵ موشک اتمی را به سمت شوروی پرتاب کرده است.

وظیفه ی پتروف این بود که موضوع را در اسرع وقت به فرماندهانش اطلاع دهد که بدون شک عملیاتی تلافی جویانه را اتخاذ می کردند و بدین ترتیب دنیا وارد جنگی خانمانسوز و آخرالزمانی می شد. پتروف زیرک که در آن زمان ۴۴ سال سن داشت به این نتیجه رسید که موضوع تنها از نقص دستگاه هشدار دهنده ناشی می شود و بدین ترتیب تصمیم گرفت موضوع را گزارش ندهد. در نهایت معلوم شد که حق با او بوده است. بعدها مشخص شد که ماهواره های شناسایی در اثر نور انعکاسی خورشید از ابرهایی که در ارتفاع بسیار بالا قرار داشتند، دچار اشتباه شده اند. پتروف برای این حرکت هوشمندانه و تصمیم عاقلانه ای که گرفت نه ترفیع پیدا کرد و نه مورد تشویق قرار گرفت و کل موضوع تا سال ۱۹۹۸ مسکوت ماند. وی در آن زمان با درجه ی سرهنگ دومی بازنشسته شده بود.

اما وقتی که ماجرا به رسانه ها درز کرد همه ی دنیا عمل شجاعانه و هوشمندانه ی او را ستوده و به او لقب «مردی که دنیا را نجات داد» داده شد. پتروف چندین جایزه ی بین المللی از جمله جایزه ی درسدن را دریافت کرد. بعدها وی آن چه که در آن نیمه شب تاریخی رخ داد و تصمیمی که به درستی گرفت را شرح داد. او می گوید که در آن شب صفحه ی نمایش ۵ موشک را نشان می داده که به سمت شوروی می آیند اما این موضوع از نظر او منطقی نبود زیرا اگر ایالات متحده می خواست به شوروی حمله کند از صدها موشک استفاده می کرد نه تنها ۵ موشک.

پتروف خود در این باره چنین گفته است:” تمام کاری که از من انتظار می رفت این بود که تلفن را بردارم و خط مستقیم تماس با فرماندهان عالی را انتخاب کنم اما توان حرکت نداشتم. حس می کردم روی یک ماهیتابه ی بسیار داغ قرار گرفته ام. بیست و سه دقیقه بعد متوجه شدم که هیچ اتفاقی رخ نداده است. اگر یک حمله ی واقعی در کار بود تا حالا فهمیده بودم. از این موضوع بسیار خوشحال شدم. من کار شجاعانه ای نکردم و احساس یک قهرمان را ندارم. من فقط کارم را انجام دادم و از روشی که برای انجام وظیفه ام انتخاب کردم راضی هستم”.