شنیدن عبارت «مصر باستان» برای بسیاری از ما تداعیکننده عجایب و شگفتیهای فراوانی است. از اهرام ثلاثه و مومیایی کردن اجساد گرفته تا علوم و دانش فرازمینی آن ها در حوزه های پزشکی و معماری که بعضی از آن ها همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارند و انسان کنونی قادر به کشف راز و رمزشان نیست.
تمدن مصر باستان که حدود ۳ هزار پیش از میلاد مسیح در شمال شرقی آفریقا در درهٔ رود نیل قرار داشت، نمونه بارزی از امپراتوری بزرگی است که بر اصل آبیاری بنا شده است.
دانستنی های بسیار جالبی در مورد مصریان باستان وجود دارد که آگاهی از آن ها خالی از لطف نیست. به همین خاطر، در ادامه ۱۰ نمونه از شگفتیهای مربوط به آن دوران را برایتان انتخاب کرده ایم که امیدواریم مورد توجهتان قرار بگیرند. همراهمان باشید.
استخراج آهن از شهابسنگ
باستانشناسان در آرامگاه مصریان باستان نوعی تسبیح «فلزی» پیدا کرده اند که در نوع خود بسیار عجیب است. این تسبیح ها در حالی در این مقبره ها یافت شده اند که مصری ها حدود ۲ هزار سال بعد از آن تازه روش های گداختن و استفاده از آهن و فلزات را کشف کرده بودند. البته پاسخ این راز عجیب در یک هیروگلیف پیدا شد که در آن در مورد جنس این فلزات توضیح داده بود. ترجمه عبارت نوشته شده این است: «فلزی از آسمان». بر اساس تحقیقات باستانشناسان، مشخص شد که این دانه های تسبیح از شهابسنگ های آسمانی ساخته شده اند.
ساخت و تولید خمیردندان
شواهد و مدارک متعددی وجود دارد که ثابت می کنند مصریان باستان حدود ۵ هزار سال قبل از میلاد مسیح، خمیر دندان تولید و استفاده می کردند. آن ها از نوعی پودر مخصوص از ترکیب چندین ماده گوناگون تهیه شده بود برای شستوشوی دهان و دندان خود بهره می گرفتند. از جمله می توان به پوسته سوزانده شده تخممرغ و سنگ خارا اشاره کرد.
البته گفتنی است که بشر امروزی دانش درست و کاملی در مورد روش استفاده از پودر ندارد و این ادعاها در حال حاضر فقط در حد فرضیه و گمانهزنی هستند.
استفاده از آنتیبیوتیک در درمان بیماری ها
با اینکه آنتیبیوتیک در قرن ۲۰ میلادی کشف شد، اما طبیبان مصر باستان از نان لواش کپکزده برای درمان زخم های سربازکرده استفاده می کردند. بر اساس شواهد موجود، این روش بسیار کاربردی و موثر نیز بوده است.
شکلگیری نخستین نیروهای پلیس در مصر باستان
شکل گیری نخستین نیروهای پلیس به دوران پادشاهی باستان نسبت می دهند، زمانی در خلال سال های ۲۰۵۰ تا ۱۸۰۰ پیش از میلاد مسیح. این نیرو شامل سربازان سلطنتی و مزدوران خارجی بودند. پلیس مصر باستان با خود سگ و میمون نیز داشته است. افسران پلیس از معابد، میادین شهر، چهره های بلندمرتبه و کالسکه های زندانیان نگهبانی می کردند. شرح وظایف آن ها مشابه پلیس های کنونی بوده با این تفاوت که میمون هم همراه خود داشتند.
تولید نخستین آبجو
احتمالا شنیده اید که دستمزد کارگران اهرام ثلاثه مصر، ۴ تا ۵ لیتر آبجو در هر روز بوده است. با این تفاسیر می توان اینگونه نتیجه گرفت که آن ها در تولید و عرضه آبجو دستی بر آتش داشته اند و جزو نخستین تمدن هایی بشمار می روند که این نوشیدنی را مورداستفاده قرار می داده اند.
عمل جراحی پزشکی با ابزار پیشرفته
خیلی عجیب است که دانش پزشکی مصریان باستان بقدری پیشرفته بوده که می توان به علم پزشکی کنونی تشبیهش کرد. دانشمندان در تحقیقات خود روی مومیایی ها متوجه شده اند که بسیاری از آن ها تحت عمل های سنگین جراحی قرار گرفته اند. مثلا عمل بایپس قلب، پیوند اعضاء یا جراحی پلاستیک. اما متاسفانه همه مدارک مربوط به دانش آن ها از بین رفته و معلوم نیست دقیقا چقدر در علم پزشکی پیشرفته بوده اند.
استفاده از قفل برای در
قفل در نخستین بار در مصر و چین ساخته شده است زیرا بشدت نیاز به آن احساس می شده است. هر چه تعداد شهروندان زیاد می شده، لزوم استفاده از قفل برای خانه هایشان نیز بیشتر حس می شده است. جا دارد اشاره کنیم که قفل های چوبی مصری ها مکانیزم ساده ای داشته اند.
یک بازی شبیه بولینگ
در منطقه ای در نزدیکی قاهره یک زمین بازی باستانی که قدمت آن به ۳۲۰۰ سال پیش از میلادی مسیح باز می گردد پیدا شده که فرو آن به زمین بولینگ امروز شباهت دارد. یک راهروی خمیده با توپ هایی در اندازه های مختلف که سوراخ هایی برای قرار گرفتن انگشت درون آن وجود دارد. با اینکه بازی با بولینگ فرق داشته اما توپ های آن ها شبیه هم است.
چشم پزشکی در مصر باستان
در مصر باستان، عفونت چشم یک بیماری رایج بشمار می رفته است. به همین خاطر، طبیبان آن زمان از روش ها و البته ابزار عجیبی برای درمان این عفونت ها استفاده می کردند. از جمله می توان به رنگ های ضدباکتری و ضمادهای ساخته شده از مغز انسان اشاره کرد.
یک روش درمانی کشف شده از دوران مصرباستان این است: «مغز انسان را به دو بخش تقسیم کنید. نیمی از آن را با عسل مخلوط کرده و بعدازظهرهای روی چشم ها بمالید. نیمه دیگر مغز را خشک کرده و صبح ها آن را روی چشم ها بمالید.»
در آخر هم شاید بد نباشد به اعتقاد مصریان باستان در مورد زندگی پس از مرگ اشاره کنیم. به باور مصریان، بعد از خاکسپاری، متوفی باید در دادگاه مردگان در مورد زندگی زمینی خویش پاسخ میداد. کسی که در آن محکمه مردود میشد، برای بار دوم میمرد و این مرگ به معنای نابودی قطعی بود. دادگاه مردگان در تالار حقیقت برگزار میشد. ازیریس، داور اعظم این دادگاه بود و ۴۲ اهریمن پلید مرده را به شدت مورد بازجویی قرار میدادند.
ابتدا آنوبیس (ایزدی که سری شبیه سر سگ داشت و ترازوی داوری را اداره میکرد) مرده را به تالاری هدایت میکرد که در آنجا باید دفاعیاتی را ایراد میکرد که سوگندی بر بی گناهیش بود. بعد از این سخنرانی و بازپرسی اهریمنان، آنوبیس قلب مرده را درون یک کفه از ترازویی قرار میداد که در کفه دیگرش تندیس کوچکی از ماعت، ایزد بانوی حقیقت و عدالت قرار داشت.
اگر کفههای ترازو در حال تعادل باقی میماندند و ترازو نمیلرزید، آن فرد در امتحان پذیرفته شده بود و اجازه داشت به قلمرو مردگان وارد شود. برعکس اگر ترازو به سوی کفه بدیهای فرد سنگینی میکرد و نا متعادل میشد او در امتحان مردود شده بود و عفریتی وی را تکهتکه میکرد و به خورد تمساحها میداد.
اگر به پزشکی باستانی ایران یا حتی پزشکی دوران ابوعلی سینا هم نظری بیندازید می تونید نمونه هایی از جراحی های پیشرفته مثل جراحی چشم رو ببینید
خب ابن سینا که خیلی بعد از دوران مصر باستانه