در سال ۲۰۱۳، زندگی ژنیفر موکیته در یک لحظه برای همیشه تغییر کرد. پاسخ مادر او به یک سوال کوتاه که او و خواهران و برادرانش روزها از پرسیدن آن ترس داشتند بود که آرزوهای حال، گذشته و آینده ی او را با خود جارو کرد و برد. در حالی که مادرش روی تخت افتاده بود و توان بلند شدن، تکان خوردن و حتی غذا خوردن نداشت و البته از رفتن به بیمارستان نیز امتناع می کرد، بالاخره او و دیگر اعضای خانواده اش این شجاعت را پیدا کردند که ترسناک ترین سوال زندگیشان را از مادر خود بپرسند:” تو ایدز داری؟”. پاسخ مادر ویرانگر بود: “بله”.
بدتر از آن این که وی سال ها قبل از بدنیا امدن ژنیفر که اکنون ۱۸ سال داشت و برادر و خواهر او که هر کدام ۱۴ و ۱۰ سال داشتند به این ویروس مرگبار مبتلا شده بود و علی رغم علم به این موضوع، حرفی از آن نزده و در صدد درمان برنیامده بود. وی اعتراف کرد که داروها برای وی بسیار بزرگ بوده و وی در خوردن آن ها مشکل داشته است. موکیته گفت که مادرش این موضوع را از بقیه اعضای خانواده پنهان نگه داشته است. خیلی زود در میان روستای آن ها در استان بوگیری در شرق اوگاندا پیچید که تمامی اعضای خانواده موکیته به این ویروس آلوده شده اند. وی گفت که بعد از این اتفاقات زندگی سختی داشته است.
وقتی که یک زن باردار حامل ویروس اچ آی وی بوده و داروهای ضد ویروس مصرف نکند، احتمال این که بیماری خود را به جنینش منتقل کند ۱۵ تا ۴۵ درصد خواهد بود. اما در صورتی که در طول دوران بارداری، زایمان و شیردهی تحت درمان قرار داشته باشد این احتمال به زیر ۵ درصد خواهد رسید. در بسیاری از کشورها به خصوص اوگاندا آزمایش اچ آی وی به صورت رایگان و در دسترس در اختیار شهروندان قرار دارد و زنانی که در هنگام بارداری به مراکز درمانی مراجعه می کنند تست اچ آی وی می دهند. در ادامه زنانی که به این ویروس آلوده باشند در همان مراکز تحت درمان رایگان قرار می گیرند. اما زمانی که موکیته بدنیا آمد هیچ کدام از این مراحل توسط مادرش اجرا نشد.
بعد از افشا شدن بیماری مادر موکیته، پدر خانواده او را از خانه بیرون انداخت اما از آن جایی که مادر جایی برای رفتن نداشت و کسی نبود از او مراقبت کند به خانه بازگشت و در نهایت چند روز بعد درگذشت. خیلی زود مشخص شد که پدر و سه فرزند خانواده نیز به این ویروس مرگبار مبتلا شده اند. با مرگ مادر که تنها شخص مورد اعتماد و همدم موکیته بود همه چیز برای او به سرعت تغییر کرد. او می خواست خودکشی کند زیرا دیگر کسی نبود که از او مراقبت کند.
مجازات بدون جرم
به گفته ماکیته، پدر آن ها دلیلی برای مراقبت از دختری که ناقل ویروس اچ آی وی است نمی بیند. بدین ترتیب خیلی زود وی به منزل خانوادگی مادرش رفت اما آن جا نیز همه از موضوع خبر داشته و او و مادر درگذشته اش را به دلیل ابتلا به این بیماری و پنهان کردن آن سرزنش می کردند. بدین ترتیب موکیته تنها یک سال در آن جا دوام آورد و در این مدت با بدرفتاری و تنفر شدید اطرافیان روبرو بود. موکیته می گفت که در این مدت هزینه ای برای رفتن او به مدرسه نشده و امکاناتی که در اختیار بقیه قرار داشت به او داده نمی شد. خواهر کوچک تر او نیز که در خانه پدری مانده بود بعد از مدتی از خانه فرار کرده و نزد خاله اش رفت.
برادر آن ها در خانه ماند و موکیته پس از یک سال به خانه بازگشت. وی بزودی دریافت که پدرش بار دیگر ازدواج کرده است. او در ابتدا امیدوار بود که مادر جدیدی پیدا کرده است اما این باور نیز خیلی زود تغییر کرد. زیرا پدر و نامادری اش توجه زیادی به او نداشته و نبود آموزش و غذای کافی همچنان ادامه داشت و از آن بدتر این که بخش اعظم کارهای خانه را باید او انجام می داد. در اواخر سال ۲۰۱۸، پدر ماکیته اعلام کرد که زمان ازدواج او رسیده است. در واقع از نظر او دیگر حتی دیر شده بود زیرا به باور او ۲۱ سالگی سن زیادی برای ازدواج بنظر می رسید. او از این موضوع می ترسید که دخترش هیچگاه نتوانند ازدواج کند و بچه دار شود.
ماکیته در صحبت با آلن کیندکووا، مدیر برنامه اتحاد جوانان اوگاندا در مورد سلامت باروری و ایدز چنین گفت:” این موضوع مرسوم است، به خصوص برای دخترانی که با ویروس اچ آی وی زندگی می کنند. دختران بسیاری به ناچار از مدرسه انصراف داده و مجبور به ازدواج می شوند”. کیندکووا در این باره می گوید که مردم به دختران ۲۰ ساله می گویند که باید بچه دار شوند به خصوص دخترانی که به ویروس اچ آی وی مبتلا هستند.
اما مسئله این است که علت اصلی ترغیب شدن دختران به ازدواج این است که در صورت ازدواج کردن دیگر خانواده پدری هیچ مسئولتی در قبال او ندارند و در واقع پدر موکیته قصد دارد با شوهر دادنش خود را از زیر بار مسئولیت او خارج کند. موکیته از طریق مشاوره با یک مرکز مشاوره ای بیماران ایدز اکنون با یک کشیش قابل اعتماد زندگی می کند. او در یک مرکز مهارتی در روستای بولسا آموزش آرایشگری می بیند و از زمان آگاهی از بیماری اش با داروهای ضد ویروسی تحت درمان قرار دارد. او دوست دارد ازدواج کند و بچه دار شود اما قبل از آن باید آموزش هایش را به اتمام رسانده و کاری پید کند.
در آفریقای اطراف صحرا، دختران جوان بین ۱۵ تا ۲۴ سال با خطری دو برابر نسبت به پسران هم سن خود در مورد ابتلا به ویروس اچ آی وی قرار دارند. بر اساس آمارهای جهانی، ۶۵ درصد از موارد ابتلا به این ویروس در میان افراد بین ۱۰ تا ۲۴ سال زنان هستند و در مناطق اطراف صحرا در آفریقا این عدد تا ۷۵ درصد نیز می رسد. هر روز، ۱۰۰۰ زن و دختر جدید در این مناطق به این ویروس آلوده می شوند. راه های متعددی برای ابتلا به این ویروس وجود دارد اما در صحرای آفریقا رابطه جنسی اصلی ترین و مهم ترین وسیله انتقال ویروس اچ آی وی است. بر اساس آمار رسمی ۶ درصد از زنان اوگاندایی که تحت مراقبت های دوران بارداری قرار دارند به ویروس اچ آی وی آلوده هستند. به کمک برنامه های درمانی برای جلوگیری از انتقال این ویروس از مادر به جنین، درصد این انتقال از ۲۹ درصد در سال ۲۰۰۹ به ۲.۹ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش یافته است.
بدیت ترتیب در این کشور برنامه ی اصلی برای مبارزه با این بیماری از طریق مهار ابتلای نوزادان به ویروس اچ آی وی است تا بدین ترتیب تعداد مبتلایان در سطح کلی کاهش پیدا کند. کمبود آموزش در میان زنان، مرد سالاری مطلق، آگاهی نداشتن از روش های ضد بارداری و کمبود آگاهی و خدمات درمانی مربوط به بیماری ایدز باعث شده که زنان و دختران اوگاندایی اولین و مهم ترین قربانیان ابتلا به این ویروس خطرناک باشند.
بدون نظر