راهنمای ثبت شرکت بازاریابی شبکه ای

تفاوت های شرکت های بازاریابی شبکه ای قانونی و بازاریابی هرمی

حتما به خاطر دارید که از اوایل دهه هفتاد تا همین چند سال پیش، موضوع گلد گوئست، گلد ماین و فعالیت های هرمی،‌ بخشی از چالش های فکری و ذهنی نوجوانان و جوانان در شهر های مختلف شده بود.

با وجود همه هشدار ها و عواقب منفی که برای فعالان این عرصه وجود داشت،‌ اما باز هم افرادی بودند که بخشی یا همه سرمایه خود را تبدیل به سکه های پر رنگ و نقش گلد گوئیست کردند و آسیب های اقتصادی و روانی زیادی متحمل شدند.

بازاریابی هرمی این هدف را داشت که فردی در بالای هرم قرار می گیرد و زیر شاخه هایش هر اندازه گسترش پیدا کرده و درآمد زایی داشتند،‌ به او تا مدتی نامحدود، سود می رسید!. اگر چه خیلی ها از این راه پول های کلانی به جیب زدند، اما بیشتر افراد فعال در این کسب و کار هرمی، بر خلاف تبلیغات صورت گرفته در درگاه های اینترنتی داخل و خارجی،‌ درآمد قابل توجهی را بدست نمی آوردند.

علاوه بر چالش های اقتصادی،‌ سیاسی، اجتماعی و امنیتی که این نوع کسب و کار برای کشورهای مختلف دنیا از جمله کشورهای در حال توسعه به دنبال داشت، فعالان آن نیز با اصول کسب و کار به طور حرفه ای آشنا نمی شدند.

فردی که در عرصه بازاریابی هرمی فعالیت می کرد، با کالایی چون سکه و طلا و مسائلی از این دست رو به رو بود و اصطلاحا در این راه مصرف کننده با مصرف کننده تعامل داشت.

این نوع بازاریابی به واسطه عدم هم خوانی با فرهنگ کسب و کار و فعالیت در کشور، خیلی زود کم رنگ شد و اعتیاد آن کم کم از بین رفت.

اکنون بازاریابی شبکه ای به صورت قانونی از دی ماه ۸۸ وارد عرصه اقتصاد کشور شده است. با آن که مرز کوچکی بین بازاریابی شبکه ای و هرمی است، اما مسئولان در چند سال گذشته تلاش کرده اند به ارائه مدلی از اقتصاد شبکه ای روی ۱۲ قلم کالا در کشور دست یابند. از بازاریابی شبکه ای به عنوان افقی روشن به سمت و سوی اقتصاد پایدار نام برده می شود.

طبق نظر شورای نگهبان قانون اساسی در جلسه مورخ نوزدهم آبان ماه ۱۳۹۵ در خصوص شرعی بودن بازاریابی شبکه ای اعلام شد که این امر مشکلی با موازین شرعی ندارد. البته توسعه بازاریابی شبکه ای در اقتصاد ایران، با آری یا نه همراه شده و به نظر می رسد با ساز و کار قانونی موجود، می توان جنبه های قانونی و تاثیر اقتصادی این نوع کسب و کار را برای فعالان اقتصادی کشور  به خصوص در اقتصاد مقاومتی، تشریح کرد. گزارش امروز روزیاتو، شما را با بازاریابی شبکه ای قانونی در کشورمان آشنا می کند.

درباره بازاریابی شبکه ای

در بین بازاریابی های رایج در دنیا، سیستم بازاریابی شبکه ای (NETWORK MARKETING) از جمله روش های شناخته شده و حرفه ای بوده که مخاطبان بسیاری در عرصه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی دارد.

در بازاریابی شبکه ای شما با محصول و طیف های مختلف از محصولات مواجه هستید و این هنر، شناخت، علم و ظرفیت های بازاریاب است که هم چون سهامدار، می داند در چه زمانی و مقطعی، محصول یا سهمی مناسب نگهداری، عرضه و فروش است.

در این نوع بازاریابی، فعالان می بایست به انجام فعالیت های مختلف مبادرت بورزند. بر خلاف سیستم بازاریابی هرمی که فردی در راس هرم تا مدتی نامحدود از فعالیت های فروش و بازاریابی دیگران روی کالاهای غیر مولد به سود آن چنانی می رسید، در بازاریابی شبکه ای چنین چیزی تقریبا غیر ممکن است.

شیوه کار در این نوع بازاریابی این گونه است که شرکت ابتدا با ثبت نام فردی که قادر به جذب مشتریان و نمایندگان فروش باشد، کار را آغاز می کند. اما هر یک از نمایندگان حق این انتخاب را دارند که خود را به یک مدیر تبدیل کنند؛ شخصی که خود توانایی جذب نماینده فروش را دارا باشد.

یک شرکت بازاریابی شبکه ای کمیسیون پرداخت می نماید و نه حقوق ثابت. بنابراین در این روش شرکت محدودیتی برای جذب مدیر و نماینده فروش وجود ندارد. این حالت به دلیل گسترش سریع شمار نمایندگان فروش آموزش دیده برای شرکت بسیار سودمند است .

این روش بازاریابی یکی از پنج روشی است که شرکت ها برای فروش و توزیع محصول یا خدماتشان به مشتریان استفاده می کنند . تمامی شرکتها ( چه شرکت های MLM و چه شرکت های سنتی) در یک خصوصیت با یکدیگر مشترک هستند؛ آنها محصول یا خدماتی را ارائه می دهند که باعث بهبود زندگی مصرف کننده می شود.

تا زمانی که یک شرکت دارای چنین محصول یا خدمتی باشد، آن ها نیازمند این هستند که آن را بطور گسترده معرفی کنند. آنها این عمل را بوسیله توزیع آن انجام می دهند. توزیع یک محصول عبارت است از یافتن و رساندن محصول بدست مشتریان. به طور کلی پنج روش عمده برای توزیع یک محصول یا خدمات وجود دارد: فروشگاه در معرض دید، پست مستقیم، بازاریابی تلفنی، اینترنت و بازاریابی شبکه ای.

تفاوت بازاریابی شبکه ای و هرمی

تفاوت عمده ای که برای بازاریابی هرمی‌ و شبکه‌ای می توان قائل شد، آن است که در الگوی هرمی،‌ وقتی شما پولی را به ازای کالایی پرداخت می کردید تا عضو سیستم (شبکه) شوید،‌ ارزش کالایی که در اختیار شما قرار می گرفت،‌ اصلا به ارزش پولی که پرداخت می کردید نبود. اگر یادتان باشد، در سیستم گلد گویست یا گلد مایند، سکه های طلا با نقش شخصیت های جهانی ضرب می شد و قیمت آن در بازار، پایین تر از مبلغی بود که برای خرید آن پرداخت شده بود.

در سیستم بازاریابی شبکه ای، تلاش شده این معضل بر طرف شود و افراد دقیقا کالایی را دریافت می کنند که به اندازه آن پول داده و وارد چرخه اقتصادی شده اند. شفافیت مالی و اقتصادی و فعالیت مولد روی کالاهای مشخص، از جمله تفاوت های بازاریابی شبکه ای با هرمی به شمار می رود.

این همان تفاوت خاص میان این دو مدل از بازاریابی است که از بنیاد یکی را در مسیر اشتباه و دیگری را در مسیر صحیح قرار می‌ دهد. البته تفاوت‌ های دیگری نیز وجود دارد. به عنوان مثال، در شرکت‌های هرمی‌ اساس بر فروش کالا نیست و در مدل بازاریابی شبکه‌ ای اساس بر فروش کالا قرار دارد.

اگر شما بخواهید در بازاریابی شبکه ای سودی بدست آورید، باید فعالیت داشته باشید و کالا را به خریداران عمده یا جز عرضه نمایید. در بازاریابی هرمی به خریداران گفته می شد که با خرید کالایی بی ارزش، در آینده پولدار شوند، اما در بازاریابی شبکه ای کالاها به علت صرفه اقتصادی و با ارزش بودن خریداری می گردند.

هر نوع مخاطبی چه جز و چه کلان، چه حقیقی چه حقوقی، محصول بازاریابی شبکه ای را می پسندد و عمل خرید را با توجه به بهینه‌ سازی مالی که برای او دارد، انجام می‌دهد. در شرکت‌های هرمی‌، مخاطب محصول را نخواهد خرید و هدف در اساس پولدارشدن و ثروت‌ اندوزی اشتباه است.

البته بازاریابی چند سطحی هم در همه جای دنیا وجود دارد؛ مانند پزشکان، دندان پزشکان، معاملات املاکی ها، موسسات آموزش یا آژانس های مسافرتی که به شما می گویند در صورتی که مشتری به آن ها معرف کنید، پورسانت یا تخفیف جهت دریافت خدمات از آن ها خواهید داشت.

بازاریابی شبکه ای در ایران

همان طور که گفته شد، بازاریابی شبکه ای بر اساس محصول بوده و این محصول، قیمت بازاری مشخص دارد و خریدار نسبت به محصولی بازاریابی کرده که بر آن اشراف اطلاعاتی و دانش شفاف داشته و به رونق اقتصاد و تولید داخلی کمک می کند.

بازاریابی شبکه ای یا «نتورک مارکتینگ» نوعی شیوه فروش است که در آن کمپانی ها محصولات خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می رسانند و مشتریان پس از خرید، در صورت تمایل می توانند محصولات کمپانی را بازاریابی و برای خود سود آفرینی کنند.

در واقع درآمد در بازاریابی شبکه ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیر مجموعه کسب می شود. یک نماینده فروش علاوه بر جذب مشتریان، آموزش نیروهای تازه وارد را در جهت جذب مشتریان بر عهده دارد. بازاریابی شبکه ای در واقع هدف همه شرکت ها به شمار می رود، هم شرکت های دارای بازاریابی شبکه ای و هم شرکت های فاقد آن.

در اواخر آبان سال ۸۷ بود که موضوع بازاریابی شبکه ای به عنوان یک اختراع توسط اداره ثبت اختراعات قوه قضاییه برای نخستین بار به ثبت رسید و ۱۴ ماه بعد از آن یعنی در دی ماه ۸۸، بازاریابی شبکه ای قانونی اعلام شد. در همین راستا، وزارت بازرگانی وقت، قوانین و مقررات فعالیت در بازاریابی شبکه ای و مرز بندی بین این فعالیت با بازاریابی هرمی را در دستور کار قرار داد.

با وجود این که هم اکنون فعالیت در عرصه بازاریابی شبکه ای به صورت حرفه ای و قانونی انجام می شود، اما برخی تا این مفهوم را می شنوند یا می بینند، به یاد بازاریابی هرمی می افتند. در حالی که همان طور که گفته شد، بازاریابی هرمی در هیچ جای دنیا رسمی و مورد تایید قرار نگرفته است و فعالیت در این حوزه در ایران، نه تنها تخلف، بلکه جرم محسوب می شود.

فعالان بازاریابی هرمی، مجرم هستند اما فعالان بازاریابی شبکه ای، کارشناسان بازاریابی و اقتصادی به شمار می روند که از راهی قانونی و در بستری مشخص و شفاف که سودآوری آن معیار و چارچوب های مشخص را دارد، نسبت به فعالیت اقدام می کنند.

در فعالیت بازاریابی شبکه ای، افراد به ازای مبلغی پول که برای خرید محصولی با قیمت بازاری مشخص پرداخت می کنند، وارد سیستم شده و از فروش محصولات خود بر اساس طیف محصولات شرکت بازاریابی مجوز دار، کمیسیون دریافت می نمایند.

حدودا ۶ سال پیش (مهر ۹۰)، چند شرکت درعرصه بازاریابی شبکه ای موفق به کسب مجوز بازاریابی شبکه ای از وزارت بازرگانی کشور شدند. فهرست کلیه شرکت های بازاریابی شبکه ای قانونی که مجوز های لازم را از وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین قوه قضاییه کسب کرده اند را می توانید در این نشانی مشاهده کنید.

اگر شما هم علاقمند هستید استارت آپی در زمینه بازاریابی شبکه ای ثبت کنید و در این حوزه پر مخاطب فعالیت نمایید، توصیه می کنیم ادامه گفتار را دنبال کنید.

شیوه ثبت شرکت های بازاریابی شبکه ای

برای ثبت شرکت های بازاریابی شبکه ای،‌ ابتدا باید شرکتی که در اداره ثبت شرکت های قوه قضاییه تهران به ثبت رسیده و اساسنامه و شماره ثبت دارد، به وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه و مراحل زیر را دنبال کند. همان طور که مشاهده می کنید، ‌تنها اشخاص حقوقی قادر به ثبت شرکت های بازاریابی شبکه ای در کشور هستند و هیچ شخص حقیقی اجازه فعالیت در این عرصه را ندارد

مراحل ثبت شرکت بازاریابی شبکه ای

مراجعه متقاضی (شخص حقوقی) پروانه کسب به سامانه اصناف و ثبت درخواست اولیه همراه با اطلاعات هویتی ، فهرست محصولات و طرح درآمدی در سایت.

• بررسی و ارائه پاسخ به متقاضی توسط اتحادیه حداکثر در مدت ۲ هفته از ثبت در خواست. بعد از بررسی و تایید تقاضای اولیه توسط اتحادیه مدارک ماده ۷  آیین نامه می بایست ظرف مدت ۳ ماه در سامانه اصناف بارگذاری شوند.
• اتحادیه به طور همزمان نسبت به استعلام مدارک مبادرت می نماید.
• ثبت شرکت به صورت سهامی خاص با موضوع بازاریابی شبکه ای توسط متقاضی بعد از دریافت معرفی نامه دبیرخانه کمیته.
• راه اندازی وب سایت شرکت مطابق ماده ۲۶ این آیین نامه.
• صدور پروانه کسب بازاریابی شبکه ای بعد از تکمیل پرونده و تایید کمیته نظارت توسط مرکز امور اصناف و بازرگانان ایران.

جهت آشنایی با شرایط طرح سوددهی بازاریابی شبکه ای و فرایند نوع عملکرد بازاریابی شبکه ای به آیین نامه اجرایی تبصره ماده ۸۷ قانون نظام صنفی مورخ ۹۴/۰۴/۱۴ مراجعه کنید.

همان طور که ملاحظه می کنید،‌ ثبت شرکت بازاریابی شبکه ای به صورت سهامی خاص بوده و ثبت در اداره ثبت شرکت های قوه قضاییه نیاز به مجوز و تاییدیه وزارت صنعت، معدن و تجارت دارد که پس از طی مراحل قانونی فوق انجام می شود.

افرادی که این مجوز را دریافت می کنند، طبق ماده ۲۶ آیین نامه راه اندازی شرکت های بازاریابی شبکه ای،‌ می بایست نسبت به راه اندازی پرتال خود اقدام نمایند.

مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت بازاریابی شبکه ای

مدارکی که مطابق با ماده ۷ آیین نامه اجرای چگونگی صدور و تمدید کسب و نحوه نظارت بر افراد صنفی در فضای مجازی، جهت دریافت مجوز ارائه می شود:

• مصوبه هیات مدیره برای صدور پروانه کسب مطابق اساسنامه و روزنامه رسمی ثبت شرکت با آخرین تغییرات.

• گواهی صلاحیت فردی اعضای هیات مدیره مدیر عامل از نیروی انتظامی.

• گواهی گذراندن دوره های آموزشی احکام تجارت و کسب و کار موضوع بند (ماده ۳۰ قانون نظام صنفی.)

• تایید طرح سود دهی و نرم افزار مربوطه توسط دبیرخانه کمیته نظارت.

• گواهی اداره مالیاتی ذیربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیات قطعی شده (موضوع ماده ۱۸۶ قانون مالیات مستقیم).

• تصویر شناسنامه و کارت ملی برای اتباع ایرانی و یا گذرنامه و پروانه کار برای اتباع خارجی.

• سند مالکیت یا اجاره نامه دفتر مرکزی شرکت.

• تصویر کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم یا پزشکی یاگواهی اشتغال به تحصیل برای آقایان کمتر از ۵۰ سال.

• داشتن مجوز تولید و یا قرارداد نمایندگی فروش تولید کننده.

۹ مدرک فوق برای ثبت شرکت های بازاریابی شبکه ای مورد نیاز خواهد بود و علاقه مندان به فعالیت در این زمینه باید بر اساس فرم های شماره ۱،‌ شماره ۲،‌ شماره۳ و شماره ۴،‌ نسبت به ارائه و تسلیم آن به اداره کل صنعت استان محل سکونت اقدام کنند.

قانون گذار، ۱۲ گروه کالایی را به شرح زیر برای فعالیت بازاریابی شبکه ای مجاز دانسته است:

• گروه مواد غذایی حیوانی و نباتی خام و فرآوری شده
• گروه مواد شیمیایی
• گروه محصولات و مواد آرایشی و بهداشتی، شوینده و پاک کننده
• گروه محصولات پلاستیکی، لاستیکی (کائوچویی) و چرمی
• گروه محصولات نساجی ، کفپوش و فرش
• گروه لوازم خانگی
• گروه دستگاه های ضبط و پخش صوت و تصویر و دستگاه های مخابراتی
• گروه وسایل نقلیه سبک
• گروه عینک، عکاسی و سینماتوگرافی
• گروه ساعت
• گروه نوشت افزار
• گروه صنایع دستی

اکنون صدها هزار شرکت در ایران ثبت شده اند، اما تا کنون فقط ۲۲ شرکت بازاریابی شبکه ای به طور قانونی مجوز فعالیت در کشور را کسب کرده اند. اطلاعات این شرکت ها را به طور کامل می توانید در این نشانی مشاهده کنید.

یکی از این شرکت ها، شرکت بادران گستران بوده که تا شهریور ۱۳۹۹، مجاز به فعالیت در عرصه بازاریابی شبکه ای است. اطلاعات این شرکت را در پرتال آن ملاحظه کنید.

شرکت شبکه بادران گستران به شماره ثبت ۴۰۸۹۲۶ با نام تجاری شبکه بادران مقدمات کسب مجوز خود از کمیته نظارت بر بازاریابی شبکه ای را از سال ۱۳۸۸ آغاز و بعد از طی مراحل قانونی و انجام بررسی های دقیق و اخذ تأییدیه های لازم، در تاریخ ششم شهریور سال ۱۳۹۰ موفق به دریافت اولین مجوز بازاریابی شبکه ای کشور به شماره «۵۶۸۳۰۸-۴۲» گردید و در تاریخ ۴ شهریور ۱۳۹۴ موفق به دریافت اولین پروانه کسب بازاریابی شبکه ای مطابق آئین نامه تبصره ماده ۸۷ قانون نظام صنفی ایران شد.

اسامی شرکت های رسمی دارای مجوز بازاریابی شبکه ای در ایران

طبق اعلام وزارت صنایع، شرکت های زیر دارای مجوز رسمی هستند:

آویژه سگال، بازاریابان ایرانیان زمین، بهترین راه تجارت، ویرا پارس، نیوشا نیک تلاشکاران سرمایه وزین، جانسو تجارت، راه سوم پارسیان، زندگی سبز دماوند، سیمرغ عصر تجارت، شبکه بادران گستران، شبکه تلاش آفرینان، تجارت مروارید پنبه ریز، میراث نفیس دست ها، نیک پوشان رادین، کاریزما تجارت یکتا، تجارت قرن بیست و یکم ایرانیان، ارسن بازارسازان ایرانیان، سامانه تجارت جهانی سوم، بازاریابان خاک اهورایی، گسترش بهداشت ارغوان.

اگر می خواهید درباره تخلفات رایج در عرصه شرکت های بازاریابی شبکه ای اطلاعی کسب کنید، به این نشانی مراجعه نمایید. با توجه به قانونمند شدن فعالیت صنوف در بازاریابی شبکه ای، به توصیه های زیر توجه کنید:

با اطلاعات جامعی که در بالا درباره فعالیت های شرکت های بازاریابی شبکه ای ارائه کردیم و معرفی شرکت های مجوز دار و شیوه فعالیت آن ها، فعالان کسب و کار خرد و بزرگ می توانند با این مجموعه ها همکاری کنند.

۱- برای فعالیت در عرصه بازاریابی شبکه ای، همواره از طریق شرکت های قانونی مجوز دار اقدام کنید.

۲- بازاریابی شبکه ای تنها روی ۱۲ گروه کالایی مجاز است و در صورتی که در شبکه های اجتماعی تبلیغ مجموعه هایی که مدعی مجوز از پلیس سایبر برای بازاریابی شبکه ای هستند را مشاهده کردید، مراتب را به پلیس سایبر اطلاع دهید.

۳- هیچ شرکتی مجوز فعالیت در زمینه بازاریابی شبکه ای و هرمی از پلیس سایبر ندارد.

۴- برای گسترش فعالیت های شرکت های بازاریابی شبکه ای قانونی، از طریق جادوی اپ ها و شبکه های اجتماعی می توانید محصولات و خدمات ICT مدار تعریف و راه اندازی کنید و از این طریق، به گسترش حرفه ای کسب و کاری علمی در پایه کارآفرینی دیجیتالی کمک نمایید.

۵- بازاریابی شبکه ای، مقوله ای حرفه ای و نیازمند دانش و آموزش است. شما می توانید از کتاب های فارسی و انگلیسی موجود در بازار و همچنین کارشناسان خبره و موفق این عرصه، پیش از سرمایه گذاری و ورود به بازار استفاده کنید.

۶- اگر با تخلف شرکت های بازاریابی شبکه ای مواجه شدید، با شماره های ۸۸۹۹۳۸۱۶ و ۸۸۹۹۳۸۱۷ تماس بگیرید. توجه داشته باشید که  معدل قیمتی که در این شبکه کالا به مردم داده می‌ شود، یا باید پایین‌ تر از مصرف در محل توسط مشتری باشد یا اینکه حداقل مساوی باشد.

۷- برخی از فعالیت های کسب و کار در شبکه های اجتماعی، بازاریابی شبکه ای نبوده و فعالیت های هرمی هستند که طبق قانون مجرم شناخته می شوند. به عنوان مثال فعالیت در زمینه تمبر های خارجی، انواع ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین، لیند دلار، انواع سنگ‌ های زینتی و جواهرت بدلی. مراقب باشید در شبکه های اجتماعی در تور کلاهبرداران قرار نگیرید.

طبق اعلام رییس مرکز امور اصناف، برای برطرف نمودن دغدغه مراجع نظارتی، صدور مجوز جدید برای متقاضیان و همچنین مجوز تأسیس شعب برای شرکت های فعال تا زمان ابلاغ اصلاحات لازم، متوقف شده و با مشارکت حداکثری دستگاه های تخصصی و نهادهای ذی صلاح، اصلاح فوری و کارآمد این آیین نامه در دستور کار قرار گرفته است. همچنین پیش نویس اصلاحیه در حال حاضر در مرحله تصویب قرار دارد.

امیدواریم این گفتار شما را با واقعیت شرکت های بازاریابی شبکه ای آشنا کرده باشد. اگر قصد ثبت شرکت بازاریابی شبکه ای را داشتید، از وزارت صنعت و معدن و اداره ثبت شرکت ها در قوه قضاییه، اطلاعات رسمی و دقیق را کسب کنید.