بر کسی پوشیده نیست که سبک زندگی ما تأثیر قابل توجهی بر سلامتی جسمی و روانی ما دارد. برای مثال، عادات غذایی و میزان خواب ما نقش بسیار مهمی در سلامتی ما ایفا می کند. اما نوع دیگری از سبک زندگی هم وجود دارد که اثرات آن بر سلامتی ما مورد غفلت قرار می گیرد و آن چیزی نیست جز تنهایی.
پیش از آنکه به تأثیرات تنهایی بر سلامتی بپردازیم، لازم است که معنای این کلمه را به خوبی درک کنیم. تنهایی دو نوع است: بیرونی و درونی. تنهایی بیرونی به حالت فیزیکی تنها بودن یا انزوای اجتماعی اشاره دارد. اما تنهایی درونی به حس تنهایی ای اشاره دارد که حتی زمانی که شخص واقعا تنها نیست چنین احساسی دارد. در واقع این حالت جنبه ی احساسی دارد نه فیزیکی. تنهایی درونی به دلیل تفاوتی که میان میزان ارتباط اجتماعی دلخواه و واقعی شخص وجود دارد، باعث پریشانی او می شود.
هر دو نوع تنهایی سلامتی انسان را در معرض خطر قرار می دهند. اما آسیب های جسمی و روانی ناشی از تنهایی چه هستند؟
تنهایی خطر مرگ زودرس را افزایش می دهد
روانشناسان دو تحقیق در مورد تأثیر کلی تنهایی به عنوان ریسک فاکتوری برای مرگ زودرس (زودتر از متوسط سن مرگ در یک گروه خاص) انجام دادند.
در تحقیق اول، تأثیر میزان روابط اجتماعی و دیگر شاخص های اجتماعی (مثل گستردگی شبکه ی اجتماعی و حمایت اجتماعی قابل درک) بر خطر وقوع مرگ مورد بررسی قرار گرفت. بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر در این پژوهش شرکت کردند و معلوم شد پایین بودن میزان شاخص های روابط اجتماعی، خطری مشابه مصرف روزانه ۱۵ سیگار ایجاد می کند. شرکت کنندگانی که از روابط اجتماعی قوی تری برخوردار بودند احتمال زنده ماندن آن ها ۵۰ درصد بیشتر بود.
تحقیق دوم ۳/۴ میلیون شرکت کننده داشت و بر تنهایی درونی و واقعی و انزوای اجتماعی فیزیکی متمرکز بود. طی این پژوهش معلوم شد هر دو نوع تنهایی تا ۳۰ درصد خطر مرگ زودرس را افزایش می دهند. روانشناسان معتقدند این مسأله خطر مرگ زودرس بر اثر چاقی، عدم تحرک جسمی و آلودگی هوا را هم افزایش می دهد.
تنهایی منجر به افسردگی می شود
تنهایی می تواند ریسک فاکتوری مؤثر در افسردگی باشد. طی تحقیقی در سال ۲۰۰۶ بر روی افراد میانسال تا سالخورده مشاهده شد بالاتر بودن میزان تنهایی با بیشتر شدن علائم افسردگی مرنبط بود و این ارتباط تا پایان عمر ثابت باقی می ماند.
تنهایی التهابات بدنی را افزایش می دهد
طی تحقیقی در سال ۲۰۰۷ تأثیر احساس تنهایی بر ژن ها مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مشاهده شد ژن هایی که در التهابات بدنی (شیوه ی تدافعی بدن) نقش دارند در افرادی که احساس تنهایی می کنند فعال تر هستند.
واکنش ژنتیکی بدن به مسأله ی تنهایی، ریشه در نسل های گذشته ی ما دارد. بدن ما هنوز تنهایی و انزوا را همچون قرن ها پیش یک تهدید قلمداد می کند، چرا که در آن زمان تنهایی می توانست به معنای قرار گرفتن در معرض حمله ی حیوانات یا گروه دیگری از انسان ها باشد. التهاب بدنی نوعی مکانیزم دفاعی برای محافظت از ما در برابر عفونت ها و آسیب ها است، اما التهاب بیش از اندازه ی بدن می تواند منجر به بیماری های خطرناکی مثل سرطان شود.
تنهایی می تواند تعامل با دیگران را دشوارتر کند
کسانی که احساس تنهایی بیشتری دارند، موقعیت های اجتماعی را تهدید آمیزتر می دانند. تنهایی میزان تعاملات اجتماعی فرد را افزایش می دهد چون او را ترغیب می کند تا روابطی را که برای او تهدیدآمیز یا از دست رفته هستند را ترمیم یا جایگزین کند، مسأله ای که باعث حساسیت بیشتر افراد تنها در برابر اطلاعات مثبت و منفی اجتماعی می شود.
علاوه بر این، به لطف تعصب تکاملی، انسان ها از ارتباط با کسی که ممکن است دشمن آن ها باشد می ترسند. نوعی مکانیزم عصبی موجب می شود افراد تنها در موقعیت های اجتماعی با تردید زیادی مواجه باشند.
تنهایی خطرابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد
تنهایی با مشکلات قلبی-عروقی مرتبط است. طی پژوهشی در سال ۲۰۱۶ با حضور ۱۸۱ هزار شرکت کننده معلوم شد تنهایی و انزوای اجتماعی با افزایش ۳۲ درصدی خطر وقوع سکته ی مغزی و افزایش ۲۹ درصدی خطر ابتلا به بیماری قلبی کرونری مرتبط است.
تنهایی مواجهه با اضطراب را دشوارتر می کند
تحمل اضطراب زندگی روزمره به تنهایی در مقایسه با تحمل آن به کمک دیگران، می تواند صدمات بیشتری به سلامتی فرد وارد کند. طی تحقیقی در سال ۲۰۰۷ مشاهده شد حمایت اجتماعی احتمالا نوعی واکنش عصبی-شیمیایی در بدن به وجود می آورد که موجب انعطاف پذیری در برابر اضطراب می شود. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد حمایت اجتماعی احتمالا آسیب پذیری محیطی و ژنتیکی نسبت به اضطراب را تعدیل می کند.
تنهایی می تواند اثری منفی بر عادت های غذایی داشته باشد
طی پژوهشی در سال ۲۰۱۲ با موضوع رابطه ی میان اختلالات خورد و خوراک و تنهایی معلوم شد میان بسیاری از ویژگی های تنهایی با انواع مختلف اختلالات خورد و خوراک مثل آنورکسی (کم اشتهایی عصبی)، بولیمیا (پرخوری عصبی) و پرخوری افراطی ارتباط وجود دارد. بنابراین تنهایی می تواند عاملی تأثیرگذار در افزایش یا کاهش وزن باشد.
در خصوص کسانی که دچار افزایش وزن می شوند، اغلب دلیل این مسأله آن است که از غذا خوردن به عنوان روشی برای از بین بردن احساس تنهایی خود استفاده می کنند.
تنهایی می تواند از علائم بیماری آلزایمر باشد
طی تحقیقی بر روی ۷۹ فرد سالخورده ای که در خانه ی خود (و نه در خانه ی سالمندان) زندگی می کردند مشاهده شد کسانی که میزان پروتئین امیلوئید در بدن آن ها بیشتر بود، ارتباط کمتری با دیگران داشتند و احساس انزوا در آن ها بیشتر بود.
بسیاری از دانشمندان معتقدند انباشت پروتئین امیلوئید در مغز علت اصلی بروز بیماری آلزایمر است. طبق این تئوری ترکیبات امیلوئید ارتباط میان سلول های مغزی را مختل می کند و در نهایت با از بین بردن این سلول ها، منجر به بروز مشخصه ی بیماری آلزایمر یعنی کاهش توانایی شناختی می شود.
تنهایی می تواند فرد را در برابر سرماخوردگی و آنفلوانزا آسیب پذیر کند
طی تحقیقی در سال ۲۰۱۷ معلوم شد کسانی که احساس تنهایی می کنند بیشتر مستعد ابتلا به سرماخوردگی هستند. در این پژوهش، ۱۵۹ نفر را در معرض ویروس سرماخوردگی قرار دادند و سپس آن ها را به مدت ۵ روز در یک اتاق هتل قرنطینه کردند.
همه ی این افراد بیمار نشدند، اما در میان کسانی که بیمار شدند آن هایی که بیان کردند احساس تنهایی می کردند، شدت علائم سرماخوردگی در آن ها ۳۹ درصد بیشتر بود.
طی تحقیق دیگری در سال ۲۰۰۷ معلوم شد سیستم ایمنی بدن افراد تنها فقط روی مقابله با باکتری ها تمرکز دارد و با ویروس ها مقابله نمی کند، بنابراین افراد تنها در برابر عفونت های ویروسی آسیب پذیرتر هستند.
تنهایی می تواند منجر به رفتارهای ناسالمی شود
برخورداری از روابط مثبت در زندگی، ما را ترغیب می کند رفتارهای سالم تری داشته باشیم مثل بهتر غذا خوردن، داشتن خواب کافی، ورزش کردن و مراجعه به پزشک در صورت نیاز.
طی پژوهشی در سال ۲۰۱۰ با موضوع روابط اجتماعی و ارتباط ان با رفتارهای بهداشتی، مشاهده شد روابط ما می تواند بر رفتارهای ما تأثیرات منفی و مثبت داشته باشد. در این پژوهش بیان شده است که برای مثال ازدواج کردن با کاهش احتمال رفتارهای پرخطری مثل کشیدن سیگار، مصرف مواد مخدر و افراط در مصرف مشروبات الکلی مرتبط است. همچنین نرخ مرگ و میر در افراد متأهل کمتر است که اغلب علت آن را سالم تر بودن رفتارها در این افراد می دانند.
طبق این تحقیق، کسانی که فرزند، شریک عاطفی یا همخانه دارند احتمال سوء مصرف مواد مخدر در آن ها کمتر است، بنابراین کسانی که چنین روابطی را در زندگی خود ندارند احتمال چنین رفتارهای ناسالمی در آن ها بیشتر است.
نظر‌شخصی‌من‌بعداز۲۵سال تنهازندگی کردن«خیلی‌ام‌خوبه،همه‌کارامم‌خودم‌انجام‌میدم‌نظافت‌خونه‌شستن‌لباس‌اتوکردن‌خریدخونه‌غذادرست‌کردن‌ووووو… ننه‌خدابیامرزم‌میگفت‌اگه‌تودختربودی‌اعجوبه‌ای‌بودی‌راست‌میگفت…پادشاه خودمم…اعصاب‌داریها!!!!!!!!