کتاب چاپی یا دیجیتالی؟ مساله واقعا این نیست! مثلا در کتاب نخوان بودن ما ایرانی ها است که میانه خوب و خوشی به اندازه ای که با پیتزا پپرونی و محصولات مد و لباس داریم، با کتاب خواندن نداریم. سرانه مطالعه در ایران به زور به ۱۵ دقیقه در روز میرسد و فرقی هم بین کم سواد و استاد دانشگاه ندارد. کلا کم کتاب میخوانیم و در سبد اقتصادی خانوار ایرانی، کتاب هیچ جایگاهی ندارد. چه کتاب ۱۰ هزار تومانی و چه کتاب گران تر. تماشای میلیون ها نفری که دست خالی از نمایشگاه های کتاب بین المللی تهران و ۳۰ استان کشور بیرون می روند، واقعیتی تلخ از فرهنگ عامه و جامعه شناسی خودمانی است.
کتاب، فرصت آفرین است. هزار و یک دلیل برای این ادعا وجود دارد. کتاب، ذهن را خلاق کرده و افراد خلاق، فرصت آفرین هستند. خواندن کتاب افق های جدیدی فرا روی انسان قرار می دهد و فرقی هم بین کتاب رمان و کتاب علمی نیست. کتابهای دیجیتالی را راحت تر میشود خواند. اما هنوز خیلی ها لذت فراموش نشدنی کتاب خوانی را با کتاب چاپی دوست دارند. تولید کتابهای دیجیتالی سود آور است. بیزینسی خوب برای کارآُفرینیان دیجیتال و عاشقان استارت آپ. این را در گودریدز و آمازون میتوان فهمید.
مزایای کتابهای الکترونیکی چیست؟
فناوری کتاب الکترونیکی ناشران را قادر میسازد محتوا و قابلیتهایی را که در یک کتاب چاپی امکانپذیر نیست برای خواننده فراهم کنند. این موارد شامل توانایی کاربر برای دسترسی به ویدئو و صوت، افزایش اندازه تصاویر و فونتها، جستوجوی تایپی کلمات کلیدی در یک نشریه یا جستوجو در فرهنگ لغت، افزودن نظرات و یادداشتها به یک صفحه، پرش از صفحهای به صفحه دیگر از طریق لینک در محتوا و دنبال کردن پیوندهای وب سایتهای خارجی است.
با این روش خوانندگان قادرند کتابهای خود را فشردهسازی کرده و در واقع امکان ذخیره هزاران کتاب فراهم خواهد شد. البته خرید کتاب الکترونیکی با عنوان کتاب و نام نویسنده نیز بسیار راحت و آسان است.
معایب کتابهای الکترونیکی
یکی از مهمترین این عوامل نیاز کتابهای الکترونیکی به منبع تغذیه است. از دیگر معایب این کتابها این است که همه عناوین کتابها به صورت الکترونیکی در دسترس نیستند. این کتابها باید تحت نرمافزار مدیریت حقوق دیجیتالی (DRM) برای کنترل و دسترسی به کتاب باشند در نتیجه اشتراکگذاری این کتابها با دیگران محدودیت دارد. چون این فناوری تقریبا جدید است، فرمت های فایل کتاب و قابلیتهای آن نیز در حال تحول هستند. نظارت بر انتشار کتابهای الکترونیکی بسیار سخت است. اگر چه اوضاع در کتابهای چاپی هم بهتر نیست.
چرا کتابهای کاغذی بهتر هستند؟
- جستوجوی کتاب در کتابخانهها تجربه بهتری برای افراد نسبت به جستوجوی کتاب به صورت آنلاین ایجاد میکند.
- دسترسی به صفحات مختلف کتاب کاغذی بسیار راحتتر از کتاب الکترونیکی بوده و پرش صفحه در این کتابها نداریم و به راحتی خط خود را در هنگام خواندن پیدا میکنیم.
- در کتابهای کاغذی امکان لمس واقعی کتاب در دست ایجاد میشود که بازخوردی بیش از کتاب الکترونیکی بر خواننده دارد و خواننده با دیدن مکان قرارگیری کلمات در صفحات تمرکز بیشتری نسبت به کتابهای الکترونیکی خواهد داشت و مطالب بهتر و بیشتر در حافظه افراد باقی خواهند ماند.
- در کتابهای کاغذی نیز مانند کتابهای الکترونیکی امکان نتنویسی با استفاده از برگههای مخصوص و یا برجسته کردن مطلب موردنظر وجود دارد.
- کتاب چاپی در مقایسه با کتابهای الکترونیکی تاثیر بدی بر روی چشم ندارند.
- قیمت کتاب چاپی نیز در مقایسه با کتاب الکترونیکی کمتر بوده و بهصرفهتر است.
- افراد کتابهای کاغذی خود را به راحتی به دیگران امانت میدهند.
- پیداکردن این کتابها نیز در قفسه کتاب منزل بسیار راحتتر از یافتن کتابهای الکتریکی است.
- چرا بیشتر افراد کتاب چاپی را به کتاب الکترونیکی ترجیح میدهند؟
- تحقیق Pew در سال ۲۰۱۶ نشان داد که بیش از ۷۵ درصد افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله در سال ۲۰۱۵ کتاب کاغذی خواندهاند و ۶۶ درصد از افراد با سنین ۶ تا ۱۷ کتاب چاپی را به کتاب الکترونیکی ترجیح دادهاند. بر اساس این آمار کتابهای چاپی هنوز اساس کتابخوانی افراد هستند.
بسیاری از دانشجویان اعلام کردهاند که با مطالعه کتابهای کاغذی بهتر تمرکز میکنند. کتاب کاغذی خوب میتواند سلامت، شادی و هوش را نیز افزایش دهد. طبق گزارش دانشگاه کالیفرنیا و برکلی خواندن مداوم کتاب برای کودکان موجب افزایش قدرت مغزی در آنان خواهد شد. تحقیقات نشان میدهد خواندن یک کتاب خوب میتواند استرس را کاهش دهد. خواندن کتاب کاغذی پیش از خواب موجب خواب آرام شده و به خوابیدن بهتر کمک میکند، اما خواندن کتاب بر روی صفحه گوشی و یا تبلت و اقسام آنها تاثیری برعکس بر روند خواب خواهد داشت
روشهایی برای بهبود کتابخوانی
همانطور که میدانید بسیاری از عادتهای ما در کودکی و نوجوانی شکل میگیرند، پس برای بهبود وضعیت کتابخوانی باید کودکان و دانشآموزان را به خواندن کتاب تشویق کنیم. در ذیل چند روش کارآمد برای این موضوع ارائه شده است:
- خواندن: خواندن به نظر ساده است، اما باید از کودک و نوجوان خود بخواهیم برای ارتباط بیشتر با دیگران کتاب بخواند.
- اتاق کودکان را با کتاب پر کنید: کودکانی که با کتابهایی که در اطرافشان وجود دارد رشد میکنند یاد میگیرند که کتاب بهترین دوست آنان بوده و با جستوجو در کتابها ماجراجویی و یادگیری خود را ارتقا میبخشند.
- الگویی برای کودکان خود باشید: اجازه دهید آنان شما را در حین مطالعه کتاب ببینند تا دریابند که چقدر شما از خواندن کتابها و مجلات لذت میبرید و سپس تجربه خواندن خود را با همکاران، دوستان و دانشآموزان به اشتراک بگذارید. به آنها بگویید که چه چیزی خوانده و چه چیزی از این متون آموختهاید و چه توصیهای برای آنان دارید.
- تشویق دانش آموزان : دانشآموزان را تشویق کنید کتابهای جدیدی برای خود فراهم کنند: کودکانی که کتابهای جدید برای خود پیدا میکنند احساس استقلال بیشتری دارند و بیشتر به خواندن کتاب علاقهمند میشوند.
- کتابخوانی دست جمعی: از دانشآموزان و کودکان بخواهید که دستهجمعی کتاب بخوانند: ایجاد کلوبهای کتاب، گروههای خواندن و محافل ادبی به حس تعامل دانشآموزان کمک می کند. این امر تا حد زیادی درک آنها را افزایش داده و تحصیل را در کلاس درس بسیار لذتبخشتر میکند.
- گردش کتاب ایجاد کنید: از کتابخانه محلی، کتابخانه دانشگاه یا کتابفروشی بازدید کنید. البته موضوع چک کردن و یا خرید کتاب نیست بلکه مشاهده هزاران کتاب است. گردشگری کتاب نیم روزی در توسعه فرهنگ کتابخوانی بسیار مهم است. به خصوص در کافه کتاب ها.
- به کتابهای صوتی گوش دهید: گوش دادن به کتاب صوتی و بازیهای کوتاه در مورد کتاب به افزایش مهارتهای رمزگشایی و روانی کلام کمک خواهد کرد. با این روش واژگان بیشتری ارائه شده و راهبردهای درک مطلب و لذت بردن از داستانها یا جمعآوری اطلاعات افزایش مییابد.
- دعوت از نویسندگان: مثل روش های کتابخوانی جی کی رولینگ، خالق هری پاتر که در سال ۲۰۱۸، نامزد نوبل ادبیات شد. نویسندگان را دعوت کنید: بچهها تحت تاثیر صحبتهای نویسنده قرار خواهند گرفت و احساس آنان در خواندن و نوشتن با صحبت با نویسنده ارتقا مییابد.
- خلاقیت را تشویق کنید: داستان نباید خاتمه داشته باشد و بچهها باید خلاقانه از آنچه خواندهاند لذت ببرند. دانشآموزان باید فرصتی برای بیان افکار خلاقانه خود با کتابهایی که میخوانند بیابند، فکر کنند و صحنههایی از داستان را بر اساس افکار خود بیافرینند.
- مکانی امن و راحت برای خواندن فراهم کنید: فضای ایمن و راحت موجب تشویق خوانندگان خواهد شد. صندلی راحت و روشنایی مناسب از عوامل ایجاد راحتی هنگام کتاب خواندن هستند.
کتاب الکترونیکی ارزونتر از کتاب چاپیه درصورتی که اینجا برعکس گفته