پیکر زن همچون میدان نبرد؛ وقتی تجاوز به زنان یعنی پیروزی در جنگ

جایزه صلح نوبل برای دفاع از قربانیان خشونت جنسی در جنگ

نادیا مراد دختر ایزدی رها شده از دست داعش و دنیس موک‌وگه از جمهوری دموکراتیک کنگو روز جمعه، ۱۳ مهرماه، به طور مشترک به عنوان برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۸ معرفی شدند.

آکادمی نوبل روز جمعه در بیانیه‌ای رسمی این دو برنده را «به دلیل تلاش‌شان برای پایان دادن به استفاده از خشونت جنسی» در جنگ لایق این جایزه دانست.

به گفته آکادمی نوبل، دنیس موک‌وگه اهل کنگو «زندگی خود را وقف دفاع از قربانیان خشونت جنسی در جنگ کرده است» و نادیا مراد خود شاهد این نوع خشونت بوده و از خشونت و آزاری گفته است که بر خود او و زنان دیگر به دست داعش رفته است.

نادیا مراد، یک زن یزیدی ۲۵ ساله از سنجار عراق می‌گوید:

براساس قوانین داعش یک زن پس از اسیر شدن غنیمت جنگی به حساب می‌آید. او را در یک سلول قرار داده و بعد مورد تجاوز قرار می‌دهند.

داعش بعد از اشغال روستای کوجو در عراق بسیاری از اهالی و از جمله مادر و ۶ برادر نادیا را به قتل رساند و این دختر جوان را به اسارت گرفت. نادیا مراد گفته که در زمان اسارت مورد تجاوز گروهی و مورد انواع شکنجه و آزارها قرار گرفته است.

مبارزان گروه دولت اسلامی (داعش) در زمان حضور خود در عراق، صدها زن و دختر ایزدی را به بردگی جنسی کشیدند.

اما خوشبختانه تلاش نادیا برای پایان بخشیدن به این وضعیت اسف‌بار ثمربخش بود و او توانست بعد از مدتی از چنگ داعش فرار کرده و خودش را به یک مکان امن برساند.

او پس از این که موفق به فرار از دست داعش شد (نوامبر ۲۰۱۴ میلادی)، مبارزه‌ای را برای پایان دادن به قاچاق انسان آغاز کرد. همه هدف این دختر جوان که زمانی برده جنسی بوده، آگاه کردن قربانیان قاچاق انسان به‌ویژه پناهجویان، زنان و دختران است.

نادیا مراد اولین بار در آذر ماه سال ۱۳۹۴ سخنرانی پر قدرتی را در سازمان ملل در رابطه با تجاوزات داعش به زنان و تجربیات خود از زمان اسارت ایراد کرد. در شهریور ۱۳۹۵ هم به اولین سفیر حسن نیت سازمان ملل در موضوع «کرامت بازماندگان قاچاق انسان» تبدیل شد.

نادیا مراد همچنین در طرح های بین المللی مختلفی در زمینه افزایش آگاهی های عمومی درباره مشکلات بی شمار قربانیان قاچاق شرکت کرده است.

آنچه زنان ایزدى و ترکمان و مسیحى در این سال‌ها تجربه کردند نه تنها زندگى آنها که خانواده و جامعه‌شان را نیز دگرگون کرده است. حالا بسیارى از این زنان روایت ناگفته‌اى دارند که هنوز تابو است و آن کودکانى هستند که از تجاوز نیروهاى داعش بدنیا آمده‌اند و سرنوشت‌شان در هاله‌اى از ابهام است.

این امیدواری وجود دارد که این جایزه بتواند راه را براى روشن شدن بسیارى از نکات دیگر میراث تاریک و زخم‌هاى به جا مانده از داعش باز کند. زخمى که احتمالا نسل‌ها براى التیامش زمان لازم است.

در این میان تلاش‌های بی‌وقفه و همیشگی دکتر دنیس موکویگی نیز مورد تقدیر قرار گرفته است. موکویگی یک پزشک ۶۳ ساله اهل جمهوری دموکراتیک کنگو است. او همیشه در خط مقدم کمک به زنان قربانی خشونت‌های جنسی و درمان آسیب‌های ناشی از تجاوزات گروهی قرار دارد.

دنیس موکویگی برای این فعالیت‌های بشردوستانه نیز جوایز بین‌المللی متعددی از سازمان‌های گوناگون دریافت کرده است. از جمله می‌توان به جایزه اولاف پالمه، لژیون دونور (شوالیه)، جایزه ساخاروف، جایزه نوبل آلترناتیو، و جایزه سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر اشاره کرد.

دنیس موک‌وگه و همکارانش در کنگو نزدیک به سیصد هزار قربانی تجاوز را مورد درمان قرار داده‌اند و تجربیات فراوانی در زمینه درمان صدمات ناشی از خشونت‌های جنسی دارند.به همین خاطر رئیس کمیته نوبل گفته است او و نادیا مراد در نبرد علیه چنین جرایمی «نقشی حیاتی» داشته‌اند.

در کنگو از خشونت جنسی همراه با سبعیت غیر عادی به عنوان یک سلاح جنگی استفاده می‌شود. تجاوز گروهی رواج دارد و گاهی از قنداق تفنگ در این کار استفاده می‌شود.

یک زن ۱۵ ساله اهل کنگو که مورد خشونت جنسی جنگی قرار گرفته می‌گوید: «آنها مکررا به من تجاوز می‌کردند، به جایی ‌رسیدم که دیگر درد را حس نمی‌کردم.»

این در حالیست که تخمین زده می‌شود روزانه ۱۴ زن در جمهوری دموکراتیک کنگو مورد تجاوز قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: پیش به سوی مسلخ؛ ماجرای تجاوز «کریستیانو رونالدو» به مهماندار هتلی در لاس‌ وگاس چیست؟

انتخاب دو برنده از میان فعالان مبارزه با خشونت های جنسی برای دریافت جایزه صلح نوبل در حالی صورت می گیرد که موارد متعدد آزار و تجاوز جنسی سونامی وار طی دو سال گذشته عرصه های مختلفی چون هنر، سیاست و ورزش را در جوامع انسانی در بر گرفت و سبب شد تا موجی از انزجار تحت کمپین MeToo# (من هم همینطور) به صورت هماهنگ و سراسری افکار عمومی جهان را تحت تاثیر خود قرار دهد.

بریت ریس اندرسون با اشاره به این موضوع تصریح کرد: «جنبش می تو و جنایات جنگی از یک جنس نیستند، اما هر دو یک نقطه مشترک دارند که عبارت است از جدی گرفتن و اهمیت دادن به رنج و آلام زنان، دیدن و برملا کردن سوء استفاده ها و به گونه ای عمل کردن که زنان بر شرم و حیا غلبه کنند و از آنچه بر سرشان آمده صحبت کنند.»

بیشتر بخوانید: کودکی با طعم تحقیر، کتک و تجاوز