دولت دونالد ترامپ اعلام کرده که ایالات متحده از پیمان منع موشک های هسته ای میان برد که به اختصار پیمان INF (Intermediate Range Nuclear Forces Treaty) خارج خواهد شد. این پیمان که در سال ۱۹۸۷ توسط رونالد ریگان و میخاییل گورباچف، روسای جمهور وقت ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید با هدف محدود کردن برد موشک های زمین پرتاب با قابلیت حمل کلاهک هسته ای تنظیم شده بود. خارج شدن دولت ایالات متحده از این معاهده می تواند به تولید نسل های جدیدی از چند موشک بالستیک میان برد برای ساقط کردن اهداف نظامی متعلق به روسیه و چین در نبردی متعارف یا هسته ای منجر شود.
بر اساس این پیمان، هیچ یک از دو کشور حق تولید و ذخیره سازی موشک های میان برد زمین پرتاب را نداشت و پس از آن بود که سلاح های در نظر گرفته شده در سطح اروپا برای استفاده در موج اول حمله به اهدافی در خاک شوروی سابق جمع آوری شوند. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه این معاهده را پذیرفته و تضمین داد که به مفاد آن وفادار و متعهد بماند. اما دولت دونالد ترامپ اخیراً ادعا کرده که روسیه مفاد این معاهده را نادیده گرفته و با آزمایش دو سلاح جدید عملاً این معاهده را زیر پا گذاشته است.
این دو سلاحی یکی موشک کروز ۹M729 و دیگری موشک بالستیک RS-26 است و دولت ایالات متحده در اعتراض به ساخت این موشک ها قصد دارد از معاهده منع موشک های هسته ای میان برد خارج شود. به احتمال فراوان، خروج ایالات متحده از این پیمان با ساخت موشک های زمین پرتاب جدیدی از جانب این کشور و استقرار آن ها در اروپا و آسیا برای مقابله با تهدیدات روسیه همراه خواهد شد.
در طی چندین دهه گذشته، چین که هیچ نقشی در این معاهده نداشته و طبیعتاً به مفاد آن نیز وفادار نبود، زرادخانه خود را از موشک های میان برد متنوعی برای حمله به اهدافی در کشورهای همسایه انباشته کرده است و این در حالی است که نیروهای آمریکایی مستقر در تایوان به دلیل پیمان منع موشک های هسته ای میان برد اجازه پاسخ دادن با سلاح های مشابه را ندارد.
محدودیتی که پیمان منع موشک های هسته ای میان برد برای موشک های میان برد اتحاد جماهیر شوروی و روسیه ایجاد می کرد.
این معاهده ساخت و استقرار موشک های زمین پرتاب با برد بین ۳۱۰ تا ۳.۴۰۰ مایل ( حدود ۵۰۰ کیلومتر تا ۵۴۷۲ کیلومتر) را ممنوع کرده است. به جای آن، نیروهای آمریکایی به موشک های کروزی که از روی کشتی ها، زیردریایی ها و هواپیماها پرتاب می شود و امکان بقای آن ها بسیار بیشتر از خودروها و لانچرهای ثابت زمینی است متکی بوده است.
موشک هایی که بر اساس پیمان منع موشک های هسته ای میان برد، دو طرف معاهده استقرار آن ها در خاک اروپا را متوقف کردند.
یکی از موشک هایی که ساخت و استفاده از آن در این معاهده منع شده و با خارج شدن ایالات متحده از آن باز خواهد گشت موشک کروز BGM-109G Gryphon است. این موشک کروز در واقع یک موشک تاماهاک (Tomahawk) زمین پرتاب است که توسط نیروی هوایی ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفته و در سراسر اروپای غربی وجود داشت. موشک کروز Gryphon برد بیشتری نسبت به دیگر گونه های موشک تاماهاک داشت (بیش از ۱.۵۰۰ مایل معادل ۲.۴۱۴ کیلومتر) و البته به کلاهک هسته ای نیز مجهز بود. اگر چه تمامی خودروهای مجهز به لانچر این موشک کروز در سال ۱۹۹۱ معدوم شدند اما خود موشک بالستیک میان برد تاماهاک هنوز نیز تولید می شود. ساخت یک موشک Gryphon جدید متعارف و یا مجهز به کلاهک هسته ای بسیار ساده خواهد بود اما این که چنین موشکی بتواند از سیستم های دفاع موشکی مدرن و آینده نزدیک دشمن عبور کند جای سوال دارد.
سلاح دیگری که بار دیگر در نسخه زمین پرتاب در نقاطی خاص مستقر خواهد شد موشک کروز JASSM-XR است. موشک کروز دور ایستای هوا به سطح JASSM که مخفف عبارت «Joint Air-to-Surface Standoff Missile» است در آوریل ۲۰۱۸ توسط هواپیماهای ناتو برای حمله به نقاطی در سوریه مورد استفاده قرار گرفت. موشک JASSM-XR یک موشک بالستیک میان برد هوا پرتاب است که کلاهک هسته ای از مواد منفجره ۲.۰۰۰ پوندی (۹۰۰ کیلوگرم) با قدرت انفجار بالا سود می برد. این موشک با ارتفاع پروازی پایین و امکان دیده شدن بسیار کم، شانس بسیار بیشتری نسبت به موشک قبلی برای عبور از سیستم های دفاع موشکی دشمن دارد. اگر چه ساخت یک نسخه هسته ای نیز ممکن است اما به نظر می رسد که مقامات آمریکایی برای جلوگیری از جنجال به همان نسخه متعارف از موشک JASSM اکتفا کنند.
موشک JASSM-XR
در آخر، ایالات متحده می تواند یک نمونه جدید از موشک های بالستیک میان برد را توسعه دهد. این فرآیند احتمالاً خیلی سریع تر از آنچه که فکر می کنید رخ دهد زیرا دولت آمریکا از قبل اهداف موشکی بالستیک برای تست کردن سیستم های دفاع موشکی بالستیک را خریداری کرده است. این موشک ها اگر چه شاید فاقد سیستم هدایت هوشمند، کلاهک های مناسب و دقیق و یا دیگر ملزومات پیشرفته باشند اما می توانند بنیانی برای ساخت نسل جدیدی از موشک های تهاجمی باشند.
مشکل اصلی این است که استقرار این موشک ها در خاک اروپا می توانند مانند دهه ۱۹۸۰ با جنجال و اعتراضاتی در میان مردم منطقه همراه شود. در اروپا تمایل بسیار کمی به استقرار چنین موشک های میان بردی وجود دارد. در آسیا نیز تنها پایگاه مطمئن ایالات متحده برای استقرار این موشک ها جزیره گوام است که دو هزار مایل با پکن فاصله دارد و ایالات متحده برای استقرار این موشک بالستیک میان برد در فاصله ای نزدیکتر به چین، باید کشورهای ژاپن، کره جنوبی و یا فیلیپین را متقاعد سازد.
بدون نظر