کبد چرب غیرالکلی یکی از شایع ترین بیماری های کبدی است که در اثر انباشت چربی های اضافه در سلول های کبد به وجود می آید. معمولاً مصرف بیش از اندازه ی مشروبات الکلی اصلی ترین علت انباشت چربی در کبد است، اما کسانی که به بیماری کبد چرب غیر الکلی مبتلا می شوند، ممکن است اصلا در طول زندگی شان الکل مصرف نکرده باشند. این بیماری اصلی ترین دلیل بیماری مزمن کبدی در سرتاسر دنیا شناخته می شود. بیماری کبد چرب غیر الکلی گرچه به خودی خود آسیب دائمی ای نمی زند، اما می تواند رشد کند و تبدیل به استئوهپاتیت غیر الکلی شود، بیماری ای که می تواند منجر به سیروز کبدی (بروز زخم های درمان ناپذیر در کبد) یا حتی سرطان کبد شود.
بیماری کبد چرب غیر الکلی معمولا هیچ نشانه ی فیزیکی ای ندارد. با این حال، اگر ریسک فاکتورهای زیر را دارید، باید برای انجام معاینه به پزشک مراجعه کنید. پزشکان با استفاده از روش های مختلفی مثل آزمایش خون، سونوگرافی شکمی یا بایوپسی کبد می توانند این بیماری را در شما تشخیص دهد.
۱- پرخوری می کنید
یکی از اولین نشانه های کبد چرب پرخوری است و فرقی نمی کند همیشه احساس گرسنگی می کنید یا میل شدیدی به شیرینی و شکلات دارید. این عادت های غذایی به مقدار چربی ای اضافه می کنند که در کبد شما انباشته شده است. ما باید نسبت به چیزی که می خوریم آگاه باشیم چون حتما شنیده اید که ما همان چیزی هستیم که می خوریم. بنابراین اگر کالری های اضافه دریافت کنیم، به ویژه کالری هایی که سرشار از قند یا کربوهیدرات هستند، این مسأله در طولانی مدت عواقب منفی ای خواهد داشت. پزشکان توصیه می کنند فهرستی از غذاهایی که هر روز می خورید را تهیه کنید تا پی ببرید که چقدر شیرینی و چربی دریافت می کنید. این کار به شما کمک می کند که متوجه شوید آیا نیازی به تجدید نظر در عادت های غذایی تان هست یا خیر.
۲- چربی شکمی دارید
ریسک ابتلا به کبد چرب غیر الکلی در افراد چاق بالا است. از آنجایی که نرخ چاقی در جوامع امروزی رو به افزایش است، این خطر بیش از پیش وجود دارد. چربی احشایی (چربی انباشته در شکم که باعث بزرگی شکم می شود) نشانه ی قابل توجهی است. وقتی شاخص توده ی بدنی بالاتر می رود و مقدار آن از ۳۰ به ۳۵ تا ۴۰ می رسد، ریسک ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی هم بالا می رود. محققان پی برده اند که میان چربی شکمی و چربی کبد، به ویژه در سنین میانسالی و کمتر، ارتباط زیادی وجود دارد.
۳- کلسترول بالایی دارد
بالا بودن سطح چربی خون، چه تری گلیسرید باشد و چه کلسترول مضر، می تواند نشان دهنده ی بالا بودن بیش از اندازه ی چربی موجود در کبد باشد. کلسترولی که مقدار آن در خون اندازه گیری می شود، غالباً محصول چیزی است که از کبد خارج می شود. کبد به خودی خود کلسترول تولید می کند و آن را در جریان خون به گردش در می آورد، اما وقتی غذاهایی می خوریم که چربی های اشباع شده و ترانس زیادی دارند، کبد چربی بیشتری تولید می کند و سطح کلسترول را بالا می برد. گهگاه با مراجعه به پزشک کلسترول خون خود را چک کنید تا مطمئن شوید که دچار بیماری کبد چرب نشده اید.
۴- دیابت دارید
اگر مبتلا به دیابت هستید، تست بیماری کبد چرب غیر الکلی باید در اولویت مراقبت های پزشکی شما قرار بگیرد. تحقیقی در سال ۲۰۱۶ بر روی ۱۰۰ فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ که هیچ نشانه ی دیگری از بیماری کبد چرب را نداشتند نشان داد، ۶۵ درصد از شرکت کنندگان پژوهش مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی بودند در حالی که خودشان از این مسأله بی خبر بودند.
۵- فشار خون بالایی دارید
محققان آلمانی با تحلیل اطلاعات به دست آمده از بیش از ۳ هزار نفر پی بردند احتمال بالا بودن فشار خون در افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی ۳ برابر بیشتر از کسانی است که به این بیماری مبتلا نیستند. کنترل فشار خون و حفظ سلامت قلب، در مجموع اهمیت زیادی دارد، به ویژه اگر مبتلا به کبد چرب هستید یا فکر می کنید که این بیماری را دارید. مشکلات قلبی عروقی مهم ترین علت مرگ در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی هستند.
۶- یکی از اعضای خانواده تان مبتلا به این بیماری است
تحقیقات بر روی خانواده هایی که سابقه ی بیماری سیروز کبدی را دارند نشان داده، اگر در خانواده ای یک نفر به این بیماری مبتلا باشد، ریسک ابتلا به آن در اعضای این خانواده ۱۳ برابر بیشتر است. البته تحقیقات در این مورد ادامه دارد، اما تحقیقات دیگری هم نشان می دهد بعضی افراد ممکن است به دلایل ژنتیکی مستعد این بیماری باشند.
۷- دائماً احساس خستگی می کنید
کبد چرب غیر الکلی نشانه ی فیزیکی ای ندارد، به همین خاطر تشخیص آن بدون آزمایش خون یا بایوپسی کبد غیر ممکن است. با این حال، وقتی این بیماری تبدیل به سیروز کبدی شود، فرد مبتلا شروع به تجربه ی علائمی مانند احساس خستگی و ضعف می کند. از آنجایی که صدمات ناشی از سیروز کبدی دائمی است و می تواند منجر به سرطان شود، در صورت داشتن چنین نشانه هایی از کبد چرب غیر الکلی و هر یک از ریسک فاکتورهای قبلی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
۸- در سمت راست بالای شکم تان احساس درد می کنید
این مورد هم یکی از نشانه هایی است که با تبدیل کبد چرب به سیروز کبدی بروز پیدا می کند. مایعات بدن ممکن است شروع به انباشته شدن در شکم کنند؛ اگر این مایعات عفونی باشند، در قسمت شکم احساس درد می کنید. یک مشکل شکمی دیگر که بر اثر سیروز کبدی به وجود می آید، کم اشتهایی است.
۹- احساس گیجی می کنید
احساس گیجی هم می تواند از نشانه های کبد چرب باشد. در این حالت، به دلیل اینکه کبد قادر نیست کار سوخت و ساز را به درستی انجام دهد، سمومی که به طور طبیعی از آن خارج می شوند، وارد جریان خون می شوند و می توانند به مغز برسند. اگر احساس گیجی تان شدیدتر شد یا به حدی رسید که دیگر زمان و مکان را تشخیص نمی دادید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
ببخشید بالا بودن آنزیم های کبدی چه نشانه هایی دارد؟