۱۰ انگل و عامل بیماری زایی که کنترل ذهن میزبان خود را در دست می‌گیرند [قسمت اول]

انگل ها و عوامل بیماری زا موجودات بسیار ترسناکی هستند. سیستم ایمنی بدن، اما، وظیفه دارد که در مقابل این موجودات کوچک و چابک از بدن دفاع نماید. در واقع به همین دلیل است که جنسیت ها با ترکیب ژن های حیاتی به یک ملغمه ژنتیکی تبدیل می شوند که بتوانند قوی ترین و نفوذ ناپذیرترین سیستم ایمنی را در برابر شکل های همواره در تغییر عوامل بیماری زا تشکیل دهند. این رقابت تسلیحاتی تکاملی همواره نبردی بین شکارچی و شکار در تمامی اندازه ها و ترازها بوده تا بتوان روشی موثر برای زنده ماندن و تولید مثل کردن بوده است. زمانی که یکی از این دو طرف قدرت بیشتری پیدا می کند، طرف دیگر نیز خود را با این تغییر وفق داده و یک روش جدید و هوشمندانه برای گمراه کردن دشمن خود و موفقیت برای مدتی کوتاه پیدا می کند تا اینکه این روش بار دیگر کارآیی خود را از دست می دهد.

این رویه در مورد بیماری های فراگیر بسیاری مانند طاعون خیارکی در طول تاریخ رخ داده است. این روزها انگل ها و عوامل بیماری زا روش های بسیار جالبی را برای تولید مثل و/یا رفتن به مرحله بعدی سیکل زندگی خود یافته اند، روش هایی مانند به سرقت بردن کنترل ذهن میزبانان. این مهاجمان کوچک درون بدن، رفتار میزبان نگون بخت خود را کنترل کرده و او را به شیوه ای زیرکانه و نامحسوس به انجام رفتارهایی سوق می دهند که به ایجاد فرصتی برای این عوامل بیماری زا به منظور تولید مثل یا انتشار بیشتر تبدیل می شوند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ انگل یا عامل بیماری زا که کنترل ذهن و مغز میزبان خود را بدست می گیرند آشنا کنیم.

۱۰- انگل تریپانوزوما بروکی

انگل «تریپانوزوما بروکی» (Trypanosoma Brucei) نوعی پروتوزآ یا تک یاخته است که از طریق خون وارد بدن شده و اغلب حیوانات و گاهی نیز انسان را به خود مبتلا می سازد. سیکل زندگی این انگل نسبتاً طولانی بوده و ماجرا از رشد این موجود در بدن مگس های تسه تسه آغاز می شود که انسان ها را نیش می زنند. بدین طریق این انگل وارد سیستم لنفاوی انسان شده و از آنجا نیز به سیستم گردش خون راه می یابد. آلوده شدن به این انگل می تواند به بیماری خواب منتهی شود که هم در انسان و هم حیوانات رخ داده و در طی دو مرحله از رشد خود در بدن میزبان علائمی از خود نشان خواهد داد. عوارض اولیه ورود این انگل به بدن مانند بسیاری از دیگر عوامل بیماری زا خواهد بود؛ درد مفاصل، درد عضلات، تب و تورم غدد لنفاوی.

در مرحله دوم در اثر حمله انگل مذکور به ستون فقرات و مغز تغییرهایی در رفتار فرد و همچنین خواب آلودگی مفرط و مرگ گونه رخ می دهد که در نهایت می تواند مرگ فرد یا حیوان را در پی داشته باشد. شایان ذکر است که هدف بسیاری از این گونه عوامل بیماری زا به کنترل درآوردن و تسلیم کردن میزبان بدون کشتن آن است. یک میزبان مرده محمل مناسبی برای انتشار انگل و تکمیل سیکل زندگی آن نخواهد بود. از این رو به جای کشتن حتمی میزبان، پارازیت ها ترجیح می دهند میزبان خود را به حدی ضعیف سازند که به شکاری آسان برای دیگر جانوران تبدیل شود و بدین ترتیب انگل بتواند تولید مثل کرده و به بدن دیگر جانوران نیز راه یابد.

بیشتر بخوانید: ۹ نشانه خاموش وجود انگل در بدن را بشناسید

۹- باکتری روده

بله درست خوانده اید! همان باکتری روده ای که در تمامی عمر شما همراهتان است و هیچگاه به این که فکر نکرده اید که می تواند تغییراتی غیرطبیعی در رفتار و وضعیت ذهنی شما ایجاد کند را می گوییم. این باکتری ها می توانند نقش بسیار مهمی در بیماری ها و مشکلات فرد ایجاد کنند، از جمله افسردگی و اضطراب. بر اساس یافته های علمی از دیرباز گفته شده که بین میکروبیوتا، باکتری که در درون روده ها زندگی می کند، و رفتار انسان یا حیوان و به خصوص جوندگان و شامپانزه ها ارتباطی وجود دارد. اما مطالعات اخیر انسانی باعث تقسیم شدن انسان ها به گروه های متفاوت بر اساس میزان و حجم حضور باکتری های روده در درون سیستم گوارشی آن ها شده که می توانند تاثیر قابل توجهی بر خلق و خوی فرد داشته باشند.

باکتری های روده ای که در سیستم گوارش انسان زندگی می کنند انواع متفاوتی دارند. محققان با نشان دادن تصاویری محرک به افرادی که دو نوع متفاوت باکتری روده (Bacteroides و Prevotella) را در روده خود داشتند سعی کردند واکنش های مغزی آن ها را ثبت نمایند. با دیدن این تصاویر، مغز افرادی که باکتری پرووتلا را در روده خود داشتند بسیار زود و شدید تحریک شد. علاوه بر این، این دسته از افراد نشانه های شدیدتر و بیشتری از اضطراب و افسردگی و دیگر احساسات منفی را از خود نشان می دادند. بدین ترتیب می توان با قاطعیت گفت که باکتری روده، نقش اساسی در شکل دهی به حالت روحی و خلق و خوی افراد دارد، همان چیزی که قبلاً نیز در مورد نخستی های دیگر تایید شده بود.

۸- انگل توکسوپلاسما گوندی

انگل «توکسوپلاسما گوندی» (Toxoplasma Gondii) که باعث بیماری موسوم به «توکسوپلاسموز» (toxoplasmosis) می شود در میان انسان ها و گربه ها مشترک است. جدای از اینکه این انگل در انسان و به خصوص کودکان مشکل ساز می شود اما می تواند ذهن ارگانیسم هایی که میزبان آن هستند را نیز در کنترل خود بگیرد. این انگل می تواند آسیب های شدیدی به میزبان هایی که دارای نقص یا ضعف سیستم ایمنی هستند وارد نماید، افرادی مانند سالمندان، مبتلایان به بیماری ایدز یا بیماری های دیگری که باعث ضعف سیستم ایمنی بدن فرد می شوند. اگر چه باور کنونی این است که انگل توکسوپلاسما گوندی تنها در بدن گربه می تواند تولید مثل نماید، اما از طریق مدفوع گربه می تواند به بدن انسان منتقل شود (از طریق تماس داشتن با مدفوع گربه یا خوردن گوشت دیگر حیواناتی که این انگل را در بدن خود دارند). این انگل سبک رفتاری موش ها، موش خرماها و دیگر جوندگان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

از آنجایی که این انگل تنها در بدن گربه ها قابلیت تولید مثل و ازدیاد دارد، کنترل ذهن جوندگان که معمولاً طعمه گربه هستند را در دست گرفته و به آن ها حسی از نترسی و شجاعت کاذب خواهد داد که باعث می شود ترسی از گربه نداشته و بدین ترتیب خیلی راحت توسط آن شکار شوند. اما مطالعات نشان داده که این انگل رفتار انسان ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. بر اساس این مطالعات، ورود انگل مذکور به بدن انسان باعث تمایل بیشتر فرد به انجام واکنش ها و رفتارهای ریسکی و خطرناک می شود، درست مانند همان چیزی که در مورد جوندگان رخ می دهد، و دیگر رفتارهای معمول را نیز به طرز عجیب و غریبی تغییر می دهد.

افراد آلوده شده به این انگل نه تنها دست به رفتارهای خطرناک و ماجراجویانه بیشتری می زنند بلکه مطالعات نشان داده تمایل آن ها برای نوشیدن یک مایع ناشناخته و رازآلود (بدون آن که ماهیت و ترکیب آن را بدانند) که توسط محققان در اختیار آن ها قرار می گرفت نیز بیشتر از دیگران است. در واقع بنظر می رسد حس شک و تردید در افرادی که انگل توکسوپلاسما گوندی در بدن آن ها خانه کرده به شدت کاهش می یابد.

بیشتر بخوانید: سرما خوردگی ساده یا بیماری مزمن؛ انواع «سرفه» و پیام هر کدام از آن ها

۷- باکتری میکروفلور روده

یکی دیگر از باکتری هایی که در روده ما حضور دارد نیز می تواند بر عملکرد ذهنی ما تاثیرگذار باشد. این بار دیگر خبری از تغییر رفتار و خلق و خو نیست بلکه پای علایق و هوس ها به میان می آید. برای مثال برخی به شکلات علاقه زیادی دارند در حالی که برخی دیگر به این ماده خوشمزه بی اعتنا هستند. افراد دسته دوم ممکن است در درون سیستم گوارش خود یک باکتری داشته باشند که به نوعی آن ها در برابر کشش به شکلات ایمن می سازد. در واقع این میکروب ها علاقه ای به شکلات ندارند از این رو باعث می شوند که میزبان نیز علاقه چندانی به شکلات نداشته باشد.

باکتری های میکروفلور روده می توانند تاثیرات بسیار دیگری نیز داشته باشند: مطالعات نشان داده که در شرایط عادی افراد چاق و دارای اضافه وزن مفرط باکتری هایی متفاوت نسبت به افراد دارای وزن متعادل در سیستم گوارشی خود دارند. علاقه و اشتیاق شدید برای شیرینی در برخی از موارد می تواند به این دلیل باشد که روده فرد حاوی باکتری هایی است که به شیرینی علاقه دارند. برای مثال «کاندیدا» (Candida) نوعی مخمر است که در روده رشد کرده و به مقدار قابل توجهی از شیرینی هایی که مصرف می کنیم تغذیه می نماید. وقتی که تعداد این قارچ های ریز افزایش می یابد، مواد شیمیایی از خود ترشح می کنند که باعث اشتیاق بیشتر در فرد به خوردن شیرینی می شود تا بدین شکل آن ها بتوانند سیکل زندگی و تولید مثل خود را ادامه دهند.

در واقع این مخمرها به شکلی خاص و عجیب کنترل ذهن شما را در دست گرفته و به شما حسی از تمایل شدید به خوردن شیرینی می دهند زیرا خود مشتاق مصرف شیرینی هستند. آن ها طوری تکامل یافته اند که مواد شیمیایی از خود ترشح کنند که در ادامه باعث اشتیاق شما به مصرف شیرینی شده و بدین ترتیب شما ناخواسته به آن ها غذای مورد علاقه یشان را تقدیم می کنید.

۶- میکروب عامل گلو درد استرپتوکوکی

گلو درد استرپتوکوکی و باکتری عامل آن می توانند باعث تغییر رفتارهای غیرطبیعی و گاهی طولانی مدت در افراد شوند، به خصوص در مورد کودکان. در طی سال های اخیر تحقیقات زیادی برای ترسیم رابطه بین گلو درد و رفتارهای عجیب بادوامی که در مواردی نادر برای همیشه ماندگار می شوند صورت گرفت. در اکثر موارد تجویز آنتی بیوتیک یا خود سیستم ایمنی بدن گلو درد استرپتوکوکی را درمان می کند و این باکتری به شیوه ای غیرتهاجمی به زندگی خود ادامه می دهد اما همیشه این اتفاق نمی افتد. گاهی اوقات، کودکان در اثر این بیماری دچار تیک های عصبی یا اختلال های وسواس فکری-عملی می شوند که براحتی از بین نمی رود. از این حالت با عنوان اختلال عصبی روانی سیستم خودکار ایمنی در کودکان (PANDAS) یاد می شود که با عفونت های استرپتوکوکی همراه مصادف است.

این عفونت ها می توانند به اضطراب بسیار شدید و دیگر نگرانی ها و حالات ناخوشایند رفتاری و روحی مانند اضطراب جدا شدن از والدین یا ترس شدید از حشرات یا کثیفی منتهی شود. در حالی که اختلال وسواس فکری-عملی و دیگر بیماری های مشابه در طول زمان گسترش می یابند اما اختلال PANDAS معمولاً به یکباره رخ داده و بدون اخطار و نشانه ای کودکان را درگیر می سازد. این موضوع باعث شده که پزشکان و محققان به این نتیجه برسند که مشکل مربوط به عامل بیماری گلو درد استرپتوکوکی بوده که ذهن میزبان را تحت تاثیر قرار داده و به کنترل خود در می آورد.

بیشتر بخوانید: قاتلان نامحسوس، کشتارهای دسته‌جمعی؛ با کشنده‌ترین بیماری‌های عفونی قرن اخیر آشنا شوید