اولین باری که پیشنهاد سفر به کرمان و کویر به من شد به همراهم گفتم کویر هیچ وقت برای من جذابیتی نداشته و ندارد. بیشتر ترجیح می‌دهم به مناطق جنگلی و سرسبز بروم، مخصوصا در پاییز و زمستان این فضاها برایم جذاب‌تر هستند زیرا باران و مه و برف جلوه‌ای رویایی به جنگل می‌بخشد. اما پس از چندین بار صحبت و مشورت متقاعد شدم سفری به دیار کریمان داشته باشم.
در اولین سفرم به جنوب شرقی ایران عزیز، نسبت به جاذبه‌های گردشگری استان کرمان هیچ دیدگاه خاصی نداشتم و تصور هم نمی‌کردم که در عرض ۱۰ ماه ۴ سفر به آنجا داشته باشم.
در اولین سفرم از بم و ماهان دیدن کردم. بار دوم به شهرستان کرمان و راین رفتم. بار سوم از ییلاق‌های اطراف بم، مَرغک و دهبَکری دیدن کردم. در آخرین سفرم هم باز به شهر کرمان و بزرگترین شهر کلوخی جهان، یعنی کلوت‌های شهداد رفتم.
این سفر که در دی ماه صورت گرفت پر بود از دیدنی‌های جذاب و بی‌نظیر.
یک نکته قابل توجه برای من در سفر به بخش جنوبی ایران این است که حال و هوای شهرهای جنوبی از قشمِ بسیار دوست‌داشتنی گرفته تا هرمزِ بی‌نظیر و بندرعباس و کرمان و بم و شهداد کاملا با فضای زندگی در کلان‌شهرها متفاوت است و نوعی گیرایی خاصی دارد که خاطره‌ش تا مدت‌ها در ذهن می‌ماند.
وقتی در دره ستاره‌های قشم قدم می‌زدم حس می‌کردم در جایی غیر از زمینِ خاکی حضور دارم. این حس را دوباره در جاده شهرستان شهداد تا کلوت‌ها تجربه کردم؛ در مسیر بزرگترین شهر خیالی جهان!
این مسیر که پر بود از درختان گز و کهور طوری بود که نمی‌توانستم حتی یک ثانیه هم از دو طرف جاده چشم بردارم. دایم در ذهنم تصور می‌کردم این مسیر مثل رویا می‌ماند، بسیار هیجان‌انگیز، خیالی و خیلی خاص.
برای اینکه حس مرا به خوبی احساس کنید، بگذارید از اول سفر شروع کنم. از روش‌های دسترسی به شهداد بگویم تا برسم به زیبایی‌های این بخش از کویر لوت.
سفر به کرمان
برای رفتن به کلوت‌های شهداد در استان کرمان باید به شهر کرمان بروید. برای رسیدن به پایتخت استان کرمان، دیار کریمان چندین مسیر زمینی و هوایی وجود دارد که در زیر توضیح داده‌ام.
قطار
قطارهای تهران به کرمان هر روز در ساعت‌های ۱۶:۱۰ و ۱۸:۰۵ دقیقه حرکت دارند. قطار ساعت ۴ عصر، غزال بن ریل با کوپه‌های چهار نفره است که کیفیت بهتری نسبت به قطارهای رجا دارد. قیمت بلیط این قطار ۱,۱۷۶,۵۰۰ریال است. کوپه‌ها تمیز هستند. در طول مسیر فیلم‌های جدید سینمای خانگی پخش می‌شوند و سختی مسیر ۱۵ ساعته را تا حدی کمرنگ می‌کند.
قطارهای ساعت ۱۸:۰۵ جوپار با کوپه‌های ۶ نفره هستند که امکانات خاصی ندارد، تلویزیون و پذیرایی ندارند و فقط یک بطری آب معدنی به مسافر داده می‌شود. برای صرف چای، قهوه یا غذا باید به رستوران قطار بروید و هزینه آن را جداگانه پرداخت کنید. قیمت بلیط این قطار ۸۲۳,۵۰۰ ریال است.
همچنین باید توجه داشته باشید که این قطار اغلب مواقع یک تا ۱.۵ ساعت دیرتر از زمان تعیین شده در بلیط به مقصد می‌رسد. مثلا اگر در بلیط نوشته ساعت ورود ۸ صبح مطمئن باشید که زودتر از ۹ به کرمان نمی‌رسید.
هواپیما
بلیط هواپیما از سمت تهران به کرمان بین ۲۰۰ تا ۵۵۰ هزار تومان است. این تفاوت قیمت به خط هوایی، ساعت و روز پرواز بستگی دارد. پروازهای ماهان اغلب گران قیمت هستند اما پروازهای ایران ایر و زاگرس را با قیمت حدود ۲۰۰ هزار تومان هم می‌توان پیدا کرد.
از صبح زود حدود ساعت ۵ صبح تا ۱۲ شب پرواز برای کرمان وجود دارد.
توصیه می‌کنیم برای یافتن بلیط ارزان‌تر از حداقل یک هفته تا ۱۰ روز قبل از سفر لیست پروازها را چک کنید تا بتوانید بلیط ارزان پیدا کنید.
اتوبوس
از دیگر وسایل نقلیه عمومی برای رسیدن به کرمان می‌توان به اتوبوس اشاره کرد. اغلب مردم برای سفرهای طولانی ترجیح می‌دهند از وسیله نقلیه‌ای همانند قطار استفاده کنند زیرا می‌توان دراز کشید و خوابید. اما اتوبوس هم گزینه‌ی بدی نیست. مخصوصا اتوبوس‌های تک صندلی که صندلی‌های آنها قابلیت تخت شدن دارند.
اتوبوس‌های تهران به کرمان از همه پایانه‌های تهران (جنوب، غرب، بیهقی) به غیر از ترمینال شرق حرکت دارند. با اتوبوس حدود ۱۱ تا ۱۳ ساعت در راه خواهید بود که از ۱۵ ساعت قطار کمتر است.
باید توجه داشته باشید برخی از اتوبوس‌ها برای زاهدان هستند و در کرمان هم توقف دارند. هنگام خرید بلیط ترجیحا اتوبوس‌هایی که مقصد نهایی آنها خودِ شهر کرمان است را انتخاب کنید.
اتوبوس‌های تهران به کرمان هر روز از صبح زود تا آخر شب حرکت دارند. قیمت آنها هم متغیر است. اگر بلیط اتوبوس را اینترنتی بخرید اغلب دارای تخفیف‌های ۲۰ تا ۳۰ درصدی هستند. مثلا بلیطی که در حالت عادی ۸۲ هزار تومان است را می‌توانید با ۶۱۵۰۰ یعنی ۲۵ درصد تخفیف خریداری کنید.
پس از رسیدن به شهر کرمان می‌توانید از ظرفیت‌های گردشگری این شهر که در مطلبی جداگانه برایتان خواهیم نوشت، بازدید کنید. سپس دوباره دل به جاده بسپارید و به سمت شهداد بروید.
برای رسیدن به شهداد باید از کرمان وارد جاده کرمان-بم شوید و راه خود را در مسیر سیرچ ادامه دهید.
بعد از طی تقریبا ۳۵ کیلومتر به سیرچ می‌رسید. در روزهای پایانی دی ماه ۹۷ که ما به این منطقه سفر کردیم هوا به شدت آلوده بود و ریزگردها و گرد و غبار به قدری زیاد بود که مناظر اطراف جاده در هاله‌ای از غبار دیده می‌شدند. متاسفانه طوفان خاک در این منطقه هوا را برای تنفس آلوده کرده است.
اما در عین حال این مسیر کوهستانی جالب و دیدنی است و حسی شبیه جاده چالوس را در ذهن آدم تداعی می‌کند.
پس از رسیدن به سیرچ باید وارد جاده شهداد بشوید. پس از طی چند کیلومتر به دوراهی شهداد و گلباف می‌رسید. لازم نیست وارد شهر شهداد بشوید و دور برگردان قبل از شهر را دور بزنید تا به جاده‌ی کلوت‌های شهداد برسید.
باید بدانید که جاده تا سیرچ دو بانده و پس از آن یک بانده می‌شود.
جنگل مسحورکننده نبکا
نبکا یا گلدان بیابان
بخش جذاب این مسیر از جایی شروع می‌شود که گلدان‌های گز و کهور کم‌کم خودنمایی می‌کنند. در ابتدای جاده‌ی کلوت‌های شهداد، مسیر تقریبا بیابانی است؛ که جای تعجب ندارد زیرا در دشت لوت، یکی از بزرگترین بیابان‌های جهان در حرکت هستید.
اما به تدریج در دو طرف جاده درختچه‌هایی با رنگ سبز کمرنگ که هاله‌ای از آبی هم در خود دارند دیده می‌شوند که همگی روی تپه‌ای شنی جای خوش کرده‌اند. این منطقه به جنگل نبکا شهرت دارد.
نبکا در اصل تپه‌های شنی پوشیده از گیاه است که از همزیستی خاک و آب و گیاه تشکیل می‌شود. نبکا را «گلدان بیابان» هم می‌نامند. به این خاطر که روی یک تپه شنی چندین درخت گَز و کَهور وجود دارند و این ترکیب شکلی همچون گلدان گِلی را در ذهن بیننده تداعی می‌کند.
درختچه‌های گز و کهور که همیشه در مسیر حمل فرسایش بادی قرار دارند، مانع حرکت خاک می‌شوند و از این رو ماسه در پای گیاه تجمع می‌کند و به مرور زمان تلی از ماسه و تاجی از پوشش گیاه به وجود می‌آید؛ که همان گلدان بیابان یا نبکا نام دارد.
وقتی در جاده‌ای که مملو از این گلدان‌های ریز و درشت هستید احساس می‌کنید در دنیایی دیگر یا سیاره‌ای غیر از زمین در حرکت هستید. حس و حال این جاده عجیب است و شک نکنید که در تمام مسیر چشمتان دنبال این گلدان‌ها خواهد بود و از چشم‌انداز رویایی آنها غرق در لذت خواهید شد.
شفیع‌آباد؛ توقفی کوتاه در مسیر
پس از پایان یافتن جنگل نبکا، جاده کاملا بیابانی و خالی از هر گونه گیاهی می‌شود. تا اینکه به شفیع‌آباد برسید.
کاروانسرای شفیع آباد
قبل از رسیدن به شهر خیالی شهداد توصیه می‌کنیم به کاروانسرای شفیع آباد سری بزنید و تزیینات آجرکاری این کاروانسرای قاجاری را از نزدیک مشاهده کنید. این بنا شامل یک دروازه ورودی با دو برج، چهار برج و اتاق‌هایی در چهار گوشه کاروانسرا، یک فضای چند اتاقه بالای دروازه و عمارت ستون‌دار یک طبقه در ضلع جنوبی است.
داخل شفیع آباد چندین اقامتگاه بومگردی وجود دارد که فضای داخلی آنها بسیار جذاب و دیدنی است.این اقامتگاه‌ها اغلب دارای درختان سرسبز در حیاط خود هستند که با میز و صندلی‌های فلزی و پلاستیکی یا حصیردوزی‌شده منتظر مهمان‌ها هستند.
اقامت در اتاق‌های این اقامتگاه‌ها (دو نفره) با صبحانه و شام بین ۴۰ تا ۷۰ هزار تومان هزینه دارد که قیمت بسیار مناسبی است. یعنی بدون غذا می‌توان با هزینه‌ای اندک یک شب اتاق را در این خانه‌های محلی کرایه کرد.
شهر افسانه ای کلوت‌ها
پس از بازدید از شفیع‌آباد، دوباره باید وارد جاده کویر شهداد بشوید و پس از طی چندین کیلومتر، شهر خیالی شهداد رخ‌نمایی می‌کند.
از دور دست که به کلوت‌ها نگاه می‌کنیم، شهری بزرگ با آسمان خراش‌های فراوان را تداعی می‌کند و همین امر باعث شده که تا برخی جهانگردان خارجی از آن به عنوان «شهر ارواح» نیز یاد کنند. در این جا هیچ سازه‌ای حق ندارد برای همیشه به یک شکل بماند. اینجا راکد بودن و مرداب‌وار زندگی کردن معنا ندارد. این قانونی است که باد و آب آن را وضع کرده‌اند.
در شهر کلوت‌ها هیچ چیز نمی‌روید، در شهر کلوت‌ها هیچ موجود جانداری حق حیات ندارد و شاید اگر کمی خیالاتی باشیم باید بگوییم که شهر کلوت‌ها شهر ارواح است.
شهر افسانه‌ای کلوت‌های شهداد حدود ۱۱ هزار کیلومترمربع وسعت دارد و گفته می‌شود حدود ۲۰ هزار سال قبل در اثر فرسایش آبی و بادى، ایجاد شده است. زیباترین کلوت‌ها در ۴۰ تا ۶۰ کیلومتری شهداد قرار دارند.
کویر شهداد در ۱۰۰ کیلومتری کرمان لقب زیباترین و در عین حال گرمترین نقطه جهان را دارد؛ سرزمینی با پدیده‌ها و شگفتی‌های ناشناخته که دیدن آن را به همه طبیعت‌گردها و دوستداران طبیعت توصیه می‌کنیم.
بدون نظر