در اوایل فصل بهار وقتی از کنار برخی خانه‌ها و سر پیچ بعضی گذرها عبور می‌کنیم، عطری مست‌کننده به مشام میرسد که با دنبال کردن رد بو به گیاهی بسیار زیبا می‌رسیم که اغلب ما آن را با نام یاس می‌شناسیم.
این «یاس راویز» همان «پیچ امین الدوله» است.
احتمالا تعجب کرده‌اید که چرا اسم یک گل باید شبیه به نام خیابان باشد نه؟ دلیلش این است که صدر اعظم مظفرالدین شاه قاجار موسوم به «علی‌خان امین‌الدوله» اولین بار این گیاه را در ایران و در باغ امین‌الدوله کاشته است.
پیچ امین الدوله یک نوع گیاه بالا رونده، زیبا و با عطری دلپذیر است. گلهای معطر آن سفید و زرد هستند و به گیاهان خانواده «کاپری فولیاسه» تعلق دارد. نام علمی این پیچک LONICERA JAPONICA است.
پیچ امین الدوله بسیار سریع رشد می‌کند و قدرت پوششی زیادی دارد به همین خاطر از آن به عنوان پوششی زیبا و خوشبو برای دیوارها، داربست‌ها، آلاچیق‌های خانگی و نرده‌های قدیمی استفاده می‌شود. خوبی این گیاه در این است که به مراقبت چندانی احتیاج ندارد. بسیار سریع خود را با محیط عادت میدهد و شاخه‌هایش را در شرایط مناسب تا هشت یا ۱۰ متر می‌گستراند.
گلهای پیچ امین الدوله در اوایل بهار شکفته می‌شوند. گل‌ها هنگام باز شدن به رنگ سفید هستند و کم‌کم به رنگ زرد متمایل می‌شوند. شیره انتهای گل‌ها طعمی شیرین دارد.
این پیچک زیبا و خوشبو برای رشد به نور کامل نیاز ندارد و در محیط‌های نیمه‌سایه و حتی سایه کامل مشکل خاصی پیدا نمی‌کند. اما تاریکی کامل یک عامل محدودکننده برای آن بشمار می‌رود که زمان گل‌دهی را به تأخیر می‌اندازد. حتی موجب کاهش تعداد گل‌دهی هم می‌شود.
برگ‌های این گیاه بیضی شکل ساده هستند که بین ۳ تا ۸ سانتی‌متر طول دارند. جالب است بدانید که این تاک میوه هم دارد و میوه آن به رنگ روشن و به شکل گرد و گاهی آبی تیره شبیه توت و با قطر ۵ تا ۸ میلی‌متر و حاوی دانه‌های متعددی است.
از نظر خاصیت و ارزش غذایی باید بدانید، گل پیچ امین‌الدوله ژاپنی از ارزش دارویی بالایی در طب سنتی چینی برخوردار است.
خواص ضد باکتری و ضد التهابی دارد و به برطرف کردن گرمازدگی و از بین بردن مواد سمی کمک می‌کند.
همچنین در درمان تب، آنفلوآنزا، سردرد، سرفه، عطش، و گلو درد کاربرد دارد. برگ‌های خشک شده نیز در طب سنتی چینی استفاده می‌شود.
خواص چای و دمنوش پیچ‌امین‌الدوله
چای این گیاه زخم، ورم چشم، گلو و سینه را برطرف می‌کند.
چای پیچ امین الدوله سردرد را از بین می‌برد.
با عفونت‌های مثانه مقابله می کند.
مجرای تنفسی را باز و حالت تهوع ایجاد شده به علت هپاتیت c را درمان می‌کند.
سرفه‌های مزمن، آسم و اختلالات تنفسی را درمان می‌کند.
دم کرده تهیه شده از برگ‌های این گیاه که خاصیت ضدعفونی کننده دارد، به عنوان دهان‌شویه برای بهداشت دهان به کار برده می‌شود.
میوه گیاه پیچ امین الدوله
خواص روغن پیچ‌امین‌الدوله
حرارت، نفخ و سموم را از خون و کبد دفع می‌کند.
گلودرد، لکه‌های پوست و جوش‌های ریز را درمان می‌کند.
برای از بین بردن خشکی و شکنندگی مو و نرم کردن مو کمی روغن این گل را به شامپو و یا نرم کننده دیگر اضافه کنید.
افزودن چند قطره روغن این گل به آب حمام باعث نشاط می‌شود.
تکثیر پیچ‌امین‌الدوله
پیچ‌امین‌الدوله را می‌توان به آسانی با روش‌های مختلفی همانند خوابانیدن شاخه و یا قلمه ساقه تکثیر کرد.
خوابانیدن شاخه روش مناسبی برای ازدیاد پیچ‌امین‌الدوله است. شاخه‌های بلند را طوری در خاک قرار دهید که نوک شاخه‌ها بیرون از خاک باشد. عمق مناسب برای قرار گرفتن شاخه در خاک حداقل سه سانتی‌متر است. بعد از یک یا دو ماه شاخه در محل تماس با خاک ریشه می‌زند.
اگر عمل خوابانیدن شاخه در گلدان انجام شود، به سادگی می‌توان بعد از ریشه‌دار شدن، شاخه‌ها را با قیچی از پایه اصلی جدا کرد و گلدان را به محل مناسب منتقل کرد.
برای تکثیر به روش قلمه‌زنی هم باید بدانید بهار زمان مناسبی برای ازدیاد پیچ امین الدوله است. در بهار از ساقه‌های برگ‌دار و نرم که قدری چوبی هستند، قلمه تهیه کنید. بهتر است بستر کاشت قلمه‌ها خیس و نمناک باشد.
آنگونه که نگارنده در متن آورده است اگر کسیپیچ امین الدوله را به نام یاس میشناسد کاملا” در اشتباه است / در علم گیاه شناسی تقسیم بندی گیاهان مشخص شده اند و بر اساس علم سیستماتیک گیاهی / گل یاس متعلق به راسته نعناسانان و تیره زیتونیان است و پیچ امین الدوله متعلق به راسته خواجه باشی سانان و تیره آقطیان است و این نشان میدهد که گیاه یاس و پیچ امین الدوله دو گیاه کاملا” متمایز هستند و یکسان دانستن آنان اشتباه است .
آنگونه که نگارنده در متن آورده است اگر کسیپیچ امین الدوله را به نام یاس میشناسد کاملا” در اشتباه است / در علم گیاه شناسی تقسیم بندی گیاهان مشخص شده اند و بر اساس علم سیستماتیک گیاهی / گل یاس متعلق به راسته نعناسانان و تیره زیتونیان است و پیچ امین الدوله متعلق به راسته خواجه باشی سانان و تیره آقطیان است و این نشان میدهد که گیاه یاس و پیچ امین الدوله دو گیاه کاملا” متمایز هستند و یکسان دانستن آنان اشتباه است .