چرا آسمان در فصل پاییز آبی تر است؟

رنگ های زردِ طلایی، نارنجی و قرمز برگ های درختان پاییزی، بهترین مکمل رنگی آبی آسمان

این تنها تغییر رنگ برگ های درختان نیستند که از تغییر فصل تابستان به پاییز خبر می دهند. آیا تا به حال سرتان را بالا آورده اید تا به آسمان یک روز زیبای پاییزی نگاهی بیاندازید؟ این تنها تخیل شما نیست که چنین تصویر زیبایی را از آسمان می نمایاند، بلکه آسمان واقعا همین اندازه زیباست و برای این شکوه و زیبایی دلایل علمی نیز وجود دارد.

برای درک بهتر این اتفاق در فصل پاییز، بهتر است ابتدا دلایل آبی بودن آسمان را بدانیم تا بتوانیم به آبی تر بودن آن در فصل پاییز بپردازیم.

چرا آسمان آبی است؟ این سئوالی است که نه تنها بسیاری از کودکان کنجکاو از اطرافیان خود می پرسند بلکه ممکن است سئوال بسیاری از ما نیز باشد.  برای درک چنین رازی بهتر است از فیزیکدان قرن نوزدهم جان ویلیام اشتروت، برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۴ برای کشف ماده ای به نام آرگون ممنون باشیم. این فیزیکدان انگلیسی برای اکتشاف طیف رنگی نور Rayleigh، لقب بارون ۳rd Baron of Rayleigh را دریافت و مجسمه مخصوص آن را نیز از آن خود کرد. پدیده ای که او کشف کرد، چگونگی پراکندگی نور در رنگ های متنوع در اتمسفر را توصیف می کرد.

اجازه دهید در اینجا به بررسی اساس آبی بودن رنگ آسمان بپردازیم. نوری که از خورشید متساطع می شود، از رنگ های متنوعی تشکیل شده است که در طیف های گوناگونی انتشار می یابد. به عنوان مثال، رنگ قرمز بلندترین موج نوری را داراست و در آن سوی طیف رنگ ها، بنفش و آبی کوتاه ترین طول موج را در میان رنگ ها دارا هستند. زمانی که این انوار از اتمسفر زمین عبور می کنند، با لایه ضخیمی از مولکول های گاز و گرد و غبار برخورد می کنند. این ذرات ریز در فضا به موج های نوری که کوتاه تر هستند، نزدیک تر می شوند که همان طور که گفتیم موج های بنفش و آبی هستند. نتیجه چنین فعل و انفعالی آسمان زیبای آبی است که می بینیم.

اما صبر کنید! درست است که آن رنگی که ما از آسمان می بینیم، آبی است اما واقعیت این است که آسمان بنفش است. و این فیزیولوژی چشم ماست که به رنگ آبی حساس است و آسمان بنفش را آبی می بیند.

آنچه تا کنون دانستیم آبی بودن رنگ آسمان است اما زمان آن فرا رسیده که پرسش اصلی موجود در این متن یعنی آبی تر بودن آسمان در فصل پاییز را بررسی کنیم. دلایل عدیده ای برای این پدیده وجود دارد که برخی از آنها که از قرار ذیل هستند:

خورشید در آسمان در سطح پایین تری قرار می گیرد.

همان گونه که روزها کوتاه و کوتاه تر می شوند، خورشید در سطح پایین تری از افق قرار می گیرد. همین امر سبب می شود آن میزان نور آبی طیف رنگی که به چشم ما برخورد می کند بیشتر باشد.

بر اساس گزارش های هواشناسی وایلدکارد، در این حالت میزان نورهای طیف های رنگی قرمز و سبز، کمتر به چشم ما برخورد می کنند و آن طیف نور آبی است که در بیشترین میزان خود از چشم ما عبور می کند.

رطوبت کمتر به معنی مه و ابرهای کمتر است.

در فصل تابستان که دمای هوا به بالاترین اندازه خود می رسد، این بسیار خوب است که در فصل پاییز دما به سمت کمتر شدن حرکت می کند. این تنها دمای هوا نیست که کاهش می یابد بلکه رطوبت کمتری هم در هوا به وجود می آید. زمانی که هوا، رطوبت زیادی را در خود نگه نمی دارد، ابر با تاخیر بیشتری در آسمان شکل می گیرند و بدنبال آن، مه چندانی نیز به وجود نخواهد آمد. به همین دلیل هم است که آسمان آبی از همیشه آبی تر می شود و اصطلاح لاجوردی برای آن به کار برده می شود.

رنگ های گرم برگ های درختان، به طور طبیعی مکمل آبی آسمان هستند.

اگر یک بار هم در مدرسه چرخه رنگی طیف های نور را ساخته باشید، می دانید که آبی و نارنجی همدیگر را در چنین طیف رنگی کامل می کنند. رنگ های طلایی، نارنجی و قرمز برگ های درختان در مقابل رنگ زیبای آسمان آن چیزی است که در فصل پاییز، زیباترین و هماهنگ ترین رنگ ها را به آسمان و در کل به طبیعت می دهد.