بر اساس گزارش های سازمان ملل، در سال ۲۰۵۰، تقریباً ۵ میلیارد نفر در جهان به دلیل تغییرات آب و هوایی با دسترسی محدود به آب مواجه خواهند شد. در حال حاضر، ۲۵ درصد از دانه های خوراکی جهان در مناطقی کاشت می شود که با کمبود شدید آب مواجهند. در بسیاری از کشورها، و به طور ویژه در فصول کم باران سال، برای آبیاری مزارع خود به سراغ آب های زیرزمینی رفته اند و کارشناسان هشدار می دهند که آبیاری نقش مهمی در کاهش منابع آبی در مناطق دچار خشکسالی شده دارد. در این مطلب قصد داریم به ۵ منبع غذایی با مصرف آب بالا اشاره کنیم که بیشترین حجم مصرف آب در مناطق خشکسالی زده یا دچار کمبود آب را به خود اختصاص داده اند.
۱- بادام در کالیفرنیا
نزدیک به ۸۰ درصد درختان بادام جهان در کالیفرنیا هستند. مطالعات اخیر نشان داده که بین سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۵، برای رشد هر دانه بادام به طور متوسط ۱۲ لیتر آب مصرف شده و کشاورزان برای آبیاری درختان بادام خود به مقدار زیادی به آبیاری و استفاده از منابع آبی زیرزمینی وابسته اند. به گفته پروفسور یوشیدا وادا، معاون بخش برنامه های آبی موسسه بین المللی تحلیل سیستم های کاربردی ادعا می کند که تولید بادام در این منطقه حدود ۲ تریلیون لیتر آب را به طور سالانه مصرف می کند که نقش مهمی در کاهش آب های زیرزمینی و فرسایش زمین منطقه دارد. بر اساس مطالعات دانشگاه کورنول سطح آب های زیرزمینی در منطقه سنترال وَلی که بیشترین بادام در آن جا تولید می شود، سالانه حدود نیم متر در طی ۷ سال خشکسالی تاریخی کالیفرنیا از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸، کاهش داشته است.
وادا این حجم از کاهش ارتفاع آب های زیرزمینی را غیرقابل تحمل و برگشت ناپذیر دانسته و می گوید که در صورتی که کشاورزان برای دسترسی به منابع آبی به اعماق بیشتر زمین بروند، قیمت بادام نیز افزایش خواهد یافت زیرا «اگر خیلی پایین بروید از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود». بسیاری از کشاورزان محلی که بادام کشت می کنند در حال اقداماتی به منظور کاهش مصرف آب هستند که از آن میان می توان به استفاده از سیستم های میکرو آبیاری اشاره کرد که به طور مستقیم آب را به ریشه درختان می رساند. کمیته بادام کالیفرنیا می گوید که تا سال ۲۰۲۵، تولید کنندگان و مزرعه داران بادام در کالیفرنیا تعهد کرده اند که مقدار آب مصرفی برای رشد یک پوند بادام را ۲۰ درصد کاهش دهند.
۲- آووکادو در شیلی
به ادعای شبکه ردپای آب (Water Footprint Network) که یک سازمان هلندی فعال در زمینه مدیریت منابع آبی است، به طور متوسط ۲.۰۰۰ لیتر آب، به اندازه ۱۰ وان حمام پر از آب، برای تولید یک کیلوگرم آووکادو نیاز است.مقدار آب مورد نیاز برای رشد این میوه ۴ برابر مقدار آب لازم برای همان مقدار پرتقال یا یک کیلوگرم گوجه فرنگی است. به گفته وادا، در یک دهه گذشته، واردات آووکادو در سراسر جهان سالانه بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته است. افزایش تقاضا فشار بیشتری بر آووکادوکاران در مناطق خشکسالی زده پتورکا در شیلی وارد کرده که آن ها نیز برای کاهش این فشار به پمپاژ بیشتر آب های زیرزمینی و استفاده از آب رودخانه های در حال خشک شدن روی آورده اند.
در منطقه خشک پتورکا، هر هکتار زیر کشت درخت آووکادو به ۱۰۰.۰۰۰ لیتر آب برای مصرف روزانه نیاز دارد. وادا می گوید: «درخت آووکادو درختی است که در تمام طول سال فعال بوده و به آب نیاز دارد. آبیاری تنها راه برای حفظ تولید و صادرات دائماً در حال رشد آووکادو است». به گفته وادا، وابستگی پرورش دهندگان آووکادو به آبیاری و تغییرات اقلیمی می تواند امنیت غذایی در منطقه را به خطر بیندازد. او در این باره چنین اظهار نظر می کند: «با تغییرات اقلیمی، آینده منابع آبی به خاطر حوادث شدید مربوط به آب و هوا در هاله ای از ابهام قرار دارد. آب برای استفاده های اقتصادی کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرد اما برای استفاده پایدار از منابع آبی به مدیریت دراز مدت نیاز داریم».
به گفته وادا «نیشکر یکی گیاهانی است که مصرف آب بسیار بالایی دارد». برای تولید یک کیلوگرم نیشکر به ۲۱۰ لیتر آب نیاز است و این رقم برای هر کیلوگرم شکر تصفیه شده بیش از ۱.۷۸۰ لیتر برآورد می شود. در سال ۲۰۱۷، معاون مدیر اجرایی سابق برنامه محیط زیست سازمان ملل اعلام کرده که هیچ توجیهی برای تولید نیشکر در پاکستان وجود ندارد. شفقت کاکاخل درباره کاشت نیشکر و تولید شکر تصفیه شده در پاکستان چنین گفت:«کاشت نیشکر در زمینه میزان آب مصرفی مانند پرورش چندین درخت است، مانند پرورش یک جنگل و مقدار عایدی، مقدار شکری که از یک لیتر آب نیشکر گرفته می شود کمترین مقدار در جهان است». در پاکستان ۸۰ درصد از آب مصرفی توسط مزارع نیشکر از طریق آبیاری غرقابی و منابع آب زیرزمینی تامین می شود. جامیسون اروین، رییس برنامه توسعه محیط زیست در بخش برنامه توسعه سازمان ملل می گوید که یارانه های دولتی برای استخراج آب های زیرزمینی بدین معناست که کشاورزان به آب به چشم یک «منبع ارزشمند» نگاه نمی کنند.
۴- برنج در پنجاب، هند
هند بزرگ ترین صادر کننده برنج در جهان است اما در برخی از نقاط این کشور، تولید برنج باعث مصرف آب به میزانی شده که امکان جایگزینی و جبران آن وجود ندارد. بر اساس برآوردهای شبکه ردپای آب، برای تولید هر کیلوگرم برنج به ۱.۶۷۰ لیتر آب نیاز است. سال گذشته، بر اساس تحقیقی که توسط دانشگاه کلمبیا صورت گرفت، بخش های زیادی از هند شاهد «تنش آبی حاد به دلیل استخراج بی رویه آب برای آبیاری مزارع» بوده و در ایالت های پنجاب و هاریانا به طور ویژه، تولید برنج به افزایش آبیاری ها نیاز دارد. بر اساس مطالعات موسسه غیرانتفاعی WaterAid، بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰، میزان پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی در هند ۲۳ درصد رشد داشته است. هند با ۲۴ درصد مصرف منابع آب زیرزمینی، بیشترین میزان مصرف در این زمینه را در جهان به خود اختصاص داده و بیش از یک میلیارد نفر از مردم این کشور در مناطقی زندگی می کنند که با کمبود منابع آبی روبرو هستند.
به ادعای وادا، دولت هند یارانه هایی را برای پمپ های آب برقی دیزلی در نظر گرفته و این موضوع به کشاورزان این امکان را می دهد که به پمپاژ منابع آبی زیرزمینی در ماه های کم باران سال ادامه دهند و اینکه دو دهه آینده برهه ای «حیاتی» برای این کشور برای کاهش کمبودهای آبی خود است. محققان دانشگاه کلمبیا در تحقیقاتی به این نتیجه رسیده اند که در برخی از نقاط هند، کاشت غلات جایگزینی مانند انواع ذرت و ارزن می تواند به تولید مواد غذایی بسیار بیشتری نسبت به برنج با همان میزان مصرف آب منتهی شود.
۵- موز از جمهوری دومینیکن
بر اساس تحقیقات شبکه ردپای آب، برای تولید هر موز متوسط به ۱۶۰ لیتر آب نیاز است. جمهوری دومینیکن بزرگ ترین تولید کننده موز ارگانیک در جهان است که ۵۵ درصد موز جهان را تولید می کند. اما کشاورزان این کشور برای تولید این میوه اغلب به روش های ناکارآمد آبیاری متوسل شده و کاهش بارندگی ها از یک طرف و کمبود منابع آبی از طرف دیگر می تواند آینده این کشاورزان را با چالش روبرو سازد. جمهوری دومینیکن با خشکسالی شدید دست و پنجه نرم می کند که بر اساس ادعای وادا، تولید موز در این کشور را به نصف رسانده است. بر اساس برآوردهای سازمان ملل در سال ۲۰۱۳، کمبود سالانه منابع آبی این کشور در سال ۲۰۵۰ به ۵۰۰ میلیارد لیتر می رسد که البته تنها مقصر این موضوع بخش کشاورزی کشور نیست. بر اساس این گزارش، استفاده از روش های آبیاری کارآمد و کاشت میوه ها و غلاتی که آب کمتری نسبت به موز مصرف می کنند می تواند کمک بزرگی به حفظ منابع آبی در این کشور کند.
قهوه، شکلات، گوشت قرمز و گندم نیز دیگر محصولات غذایی هستند که بیشترین مصرف آب را به خود اختصاص داده اند.
بدون نظر