برای بسیاری از مردم، منافذ پوست مهم ترین مسأله ای است که در برنامه ی مراقبت از پوست خود به آن توجه دارند. فرقی نمی کند هدف، جلوگیری از جوش زدن باشد یا کاهش چربی پوست، تقریباً در هر بحثی که درباره ی داشتن یک پوست صاف و درخشان باشد، منافذ پوست به کانون اصلی بحث تبدیل می شود.
به لطف وجود اینترنت، حالا هر طرف را که نگاه می کنیم توصیه ای در مورد تمیز، کوچک و به ویژه محو کردن منافذ پوست می بینیم. اما بعضی از چیزهایی که در مورد منافذ پوست شنیده ایم کاملاً درست نیستند.
در ادامه به ۱۰ باور رایج اما غلط درباره ی منافذ پوست می پردازیم و می خواهیم ببینیم دلیل نادرست بودن این باورها چیست.
۱- منافذ باز و بسته می شوند
بخور دادن صورت، ورزش کردن یا استفاده از بعضی ماسک های صورت «منافذ پوست را باز نمی کند» و «به آن ها اجازه ی تنفس نمی دهد». منافذ پوست مانند دهان، باز و بسته نمی شوند اما می توانند گشاد شوند (یا کش بیایند).
این تصور نادرست احتمالاٌ به دلیل کج فهمی درمورد چیستی منافذ پوست به وجود آمده. منافذ پوست دهانه های برجسته ای بر روی پوست هستند که در داخل آن ها یک فولیکول مو و یک غده ی چربی وجود دارد.
غده های چربی وظیفه ی تولید چربی طبیعی پوست به نام «سبوم» را برعهده دارند که پوست ما را چرب می کند. اما گاهی این غده های چربی پرکار می شوند (به ویژه در کسانی که نوع پوست آن ها چرب است)، مسأله ای که می تواند به انباشت چربی در زیر پوست منجر شود.
با مسدود شدن دهانه ی منفذ، چربی ای که تولید می شود راهی به بیرون پیدا نمی کند و به داخل برمی گردد، بنابراین منفذ پوست کش می آید. در نتیجه، خروجی منافذ گشاد می شود.
اینکه گفته می شود بخور دادن صورت، باعث باز شدن منافذ پوست آن می شود، تقریباً یک سوء تفاهم است. بخار هوا باعث نمی شود منافذ پوست تان مثل یک در باز شوند، بلکه گرما می تواند باعث شود مواد اضافه ای که درون پوست انباشته شده سست شود و به سطح پوست بیاید.
البته باید در استفاده از حرارت (از طریق بخور دادن یا آب داغ) برای پوست تان احتیاط کنید چون این کار می تواند باعث تشدید یا بروز دیگر مشکلات پوستی شود.
۲- مسدود بودن منافذ پوست به معنای کثیف بودن آن است
از آنجایی که منافذ بر روی سطح پوست قرار دارند، بعضی افراد تصور می کنند جوش های سرسیاه زمانی به وجود می آیند که مواد موجود در محیط، مثل کثیفی ها و آلودگی ها، به درون منافذ راه پیدا می کنند. اما حقیقت آن است که کثیفی ها و آلودگی های محیط اطراف نیست که باعث مسدود شدن منافذ پوست می شود.
در پزشکی به منافذ مسدود شده ی پوست اصطلاحاً «کومدون» گفته می شود. کمدون دو نوع است: کومدون های باز و بسته. کومدون های باز معمولاً به جوش های سرسیاه اطلاق می شود و منظور از آن این است که کثیفی ها و آلودگی ها دهانه ی فولیکولار (دهانه ی منفذ پوست) را مسدود کرده اند. اما این کثیفی ها و آلودگی ها مربوط به محیط اطراف نیستند و این مسأله به معنای کثیف بودن پوست شما نیست.
به عبارتی دیگر، آن لکه های تیره ای که درون منافذ پوست تان می بینید، در حقیقت کثیفی و آلودگی نیستند، بلکه سلول های مرده و سبومی هستند که زیر پوست انباشته شده اند. عوامل مختلفی مثل هورمون ها، ژنتیک و نوع پوست می تواند باعث این مسأله شود.
۳- هر منفذی که روی پوست دیده می شود جوش سرسیاه است
جوش های سرسیاه زمانی به وجود می آیند که سلول های مرده ی پوست دهانه ی منفذ پوست را مسدود می کنند و این مسأله کار خروج چربی طبیعی ای که تولید می شود را سخت می کند. این چربی محبوس شده باعث می شود منفذ پوست گشاد شود و چربی به سطح پوست برسد. این چربی وقتی با هوا تماس پیدا می کند، با اکسیژن ترکیب می شود و رنگی سیاه مانند به خود می گیرد.
اما هر منفذی روی صورت جوش سرسیاه نیست. شاید با فشار دادن، موادی از داخل منفذ پوست تان خارج شود، اما این به معنای آن نیست که آن منفذ یک جوش سرسیاه است. ممکن است چیزی که از منفذ پوست تان خارج شده همان غدد چربی ای باشند که به طور طبیعی درون منافذ وجود دارند.
۴- کسانی که پوست خشکی دارند مشکل جوش سرسیاه یا بزرگی منافذ را ندارند
معمولاً اینطور به نظر می رسد که منافذ بزرگ جزء جدایی ناپذیر پوست چرب هستند. اما این به معنای آن نیست که کسانی که پوست خشکی ندارد هرگز مشکل مشخص بودن منافذ پوست را پیدا نمی کنند. اندازه ی منافذ پوست را عوامل مختلفی، مثل ژنتیک یا هورمون ها، تعیین می کند. به علاوه، صدمات ناشی از نور خورشید و بالا رفتن سن هم می تواند باعث بزرگ شدن منافذ پوست به مرور زمان شود.
۵- آرایش کردن باعث مسدود شدن منافذ پوست می شود
خبر خوب برای دوستداران آرایش و لوازم آرایشی آنکه همه ی محصولات آرایشی باعث به وجود آمدن کومدون در پوست نمی شوند. گرچه مواد آرایشی دقیقاً به فولیکول ها نفوذ و منافذ پوست را مسدود نمی کنند، اما بعضی از عناصر موجود در آن ها ممکن است پوست را به گونه ای تحریک کنند که باعث به وجود آمدن کومدون در پوست شود.
بعضی محصولات آرایشی برچسب کومدونژیک یا غیر کومدونژیک دارند. کومدوژنیک به معنای کومدون ساز بودن آن محصول آرایشی است. بعضی چربی ها و ترکیبات موجود در مواد آرایشی کومدوژنیک می توانند احتمال تشکیل کومدون در پوست را بالا ببرند.
استفاده از مواد آرایشی ای که برچسب غیر کومدونژیک دارند، ممکن است به شما کمک کند جلوی جوش زدن احتمالی خود را بگیرید.
این مسأله در مورد محصولات بهداشتی ای مثل کرم های ضد آفتاب و مرطوب کننده هم صدق می کند.
۶- نور خورشید می تواند به تمیز شدن منافذ پوست کمک کند
این باور غلط احتمالاً از این تصور به وجود آمده گرمای ناشی از قرار گرفتن در معرض خورشید، چربی اضافه ی درون منافذ پوست را خشک می کند و باعث کوچک شدن منافذ می شود. اما حقیقت آن است که قرار گرفتن در معرض خورشید در بلند مدت می تواند منافذ را بزرگ تر کند.
این اتفاق زمانی می افتد که اشعه های خورشید به کلاژن پوست صدمه می زنند، در حالی که این ماده ی کلاژن است که به پوست و دیگر قسمت های بدن استحکام می بخشد و شکل می دهد. هر چه کلاژن پوست ضعیف تر شود، منافذ پوست می توانند ظاهر بزرگ تری روی سطح پوست پیدا کنند.
با استفاده از یک کرم ضد آفتاب غبر کومدونژیک می توانید از پوست خود محافظت کنید، اما بهترین راه برای کاهش صدمات دائمی نور خورشید، محدود کردن مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
۷- شستن چندین باره ی پوست در طول روز، جلوی مسدود شدن منافذ را می گیرد
همانطور که قبلاً هم ذکر شد، اینکه مستعد بروز کومدون هایی مثل جوش های سرسیاه باشید یا نه، به عوامل مختلفی مثل نوع پوست و هورمون ها، بستگی دارد. تعداد دفعات شستن صورت در طول روز تأثیر چندانی در این مسأله ندارد.
گرچه شستن صورت به حذف چربی اضافه و سلول های مرده ی پوست که می توانند در بروز جوش نقش داشته باشند، کمک می کند، اما نباید در این کار زیاده روی کنید. شستن بیش از اندازه ی صورت (به ویژه با لایه بردارهای قوی) می تواند سطح پوست را حساس کند و حتی باعث قرمزی و خشکی شدید پوست شود.
۸- لایه بردارهای شیمیایی می توانند منافذ پوست را به طور کامل تمیز کنند
این تصور نادرست احتمالاً در اثر تبلیغات بعضی محصولات پوستی به وجود آمده. عبارت هایی مثل «پاکسازی عمقی» که در تبلیغات محصولات بهداشتی از آن ها استفاده می شود، می توانند این تصور را در شما به وجود بیاورند که بعضی از محصولات به درون پوست نفوذ می کنند و همه ی آلودگی ها و کثیفی ها و موادی که انباشت شده اند را می شویند و می برند. اما نحوه ی عملکرد لایه بردارهای شیمیایی اینگونه که تصور می کنید نیست.
لایه بردارهای شیمیایی با استفاده از مواد شیمیایی، سلول های مرده ی پوست را جدا می کنند. کار این محصولات نفوذ به درون پوست و پاک کردن همه ی آلودگی ها و کثیفی های آن نیست، بلکه این مواد کمک می کنند سلول های مرده ی پوست باعث مسدود شدن منافذ آن نشوند.
۹- استفاده از دستگاه های مکنده، براش ها و ابزارهای اسکراب، مؤثرترین راه برای تمیز نگه داشتن منافذ پوست است
این روزها داروخانه ها و فروشگاه های لوازم آرایشی و بهداشتی مملوء از انواع ابزارهای اسکراب پوست، براش های صورت و حتی دستگاه های مکنده ای هستند که تولید کنندگان آن ها مدعی هستند به فرآیند لایه برداری و پاکسازی منافذ پوست کمک می کنند. گرچه این ابزارها چربی اضافه و آلودگی ها و کثیفی ها را از سطح پوست حذف می کنند، اما همه ی آن ها روش مناسبی برای پاکسازی منافذ نیستند.
به علاوه، کارشناسان نسبت به استفاده از این ابزارها هشدار داده اند چون می توانند سطح پوست را حساس کنند. تخلیه ی دستی منافذ پوست (به ویژه با استفاده از دستگاه های مکنده در خانه) می تواند به شکستگی عروق خونی و ظاهر شدن آن ها روی پوست منجر شود.
کارشناسان توصیه می کنند به جای این ابزارها، از لایه بردارهای شیمیایی ای که قبلاً به آن ها اشاره شد، استفاده کنید. گرچه این محصولات نمی توانند منافذ پوست را به طور کامل تمیز کنند، اما معمولاً می توانند بدون وارد آوردن هیچ گونه صدمه ی فیزیکی ای به ظاهر بیرونی پوست، به حذف سلول های مرده ای که انباشته شده اند کمک کنند.
۱۰- با استفاده از محصولاتی مثل چسب های بینی و ماسک های صورت در خانه می توانیم منافذ پوست را کوچک کنیم
استفاده از این محصولات شاید حس خوشایند و رضایتبخشی به ما دهد، اما احتمالاً تأثیر چندان یا درواقع، هیچ تأثیری روی اندازه ی منافذ پوست ندارد. به خاطر داشته باشید که درون هر منفذ پوست یک فولیکول مو وجود دارد. اندازه ی این فولیکول ها را تا حدودی ژنتیک تعیین می کند و محصولات ساده ی خانگی نمی توانند تغییری در آن ها ایجاد کنند.
گرچه چسب ها و ماسک ها می توانند چربی و آلودگی ها و کثیفی های محبوس شده درون فولیکول ها را از بین ببرند، اما تنها کاری که این محصولات انجام می دهند این است که به طور موقت باعث می شوند منافذ پوست تان کمتر مشخص باشند. دقت کنید که این محصولات در واقع اندازه ی منافذ را کوچک نمی کنند.
بنابراین برای کوچک کردن منافذ پوست کار خیلی زیادی از دست مان برنمی آید اما این کار غیر ممکن هم نیست. بعضی پزشکان می گویند روش های درمانی خاصی با استفاده از لیزر وجود دارد که می توانند به تقویت کلاژن پوست کمک و منافذ آن را کوچک تر کنند.
بسیار عالی و کاربردی بود ممنون