وقتی که مرکز سوختگی بیمارستان جناح در شهر لاهور، پاکستان به درمان قربانیان اسید پاشی می پردازد، تنها راه درمان استفاده از پوست های وارداتی است که هر اینچ مربع آن بیش از ۹۰۰ دلار هزینه دارد، هزینه ای که خارج از توان قربانیان چنین حمله های وحشیانه ای است که عمدتاً زنان فقیر و آسیب پذیر را نشانه می گیرد. با این وجود، مرکز سوختگی و جراحی بازسازی پوست بیمارستان جناح در حال تحقیق و توسعه یک نوع پوست مصنوعی جدید و مقرون به صرفه است که می تواند زندگی هزاران زن و مردی که هر ساله قربانی حملات اسید پاشی می شوند را متحول سازد.
دکتر رئوف احمد، استادیار این مرکز، می گوید که روش جدید بسیار شگفت انگیز او و همکارانش از طریق جایگزینی آنزیم ترایپیزین (trypizine) در کاشت و رشد پوست مصنوعی با سدیم کلراید یا همان نمک می آید که بسیار ارزان تر و در دسترس تر است. او می گوید که تکنیک جدید به ازای هر اینچ مربع تنها ۵ دلار هزینه دارد. پوست مصنوعی تولید شده توسط دکتر احمد ابتدا روی حیوانات تست شده و به مدت ۶ ماه مورد بررسی دقیق قرار داشت. اولین تست این پوست روی انسان در اکتبر ۲۰۱۸ آغاز شده و قرار است تابستان امسال به پایان برسد. مرکز سوختگی بیمارستان جناح، در حال آزمایش این پوست مصنوعی جدید روی ۵ مرد و ۸ زن است که ۶ نفر از آن ها قربانی حملات اسید پاشی هستند.
دکتر رئوف احمد
مابقی افراد به خاطر سوختگی های شدید ناشی از آتش سوزی بسیار قدیمی وارد این تست شده اند. بیماران برای ماه ها مورد بررسی نزدیک و دقیق قرار گرفته تا آلودگی های باکتریایی محل زخم آن ها تحت کنترل باشد و به گفته دکتر احمد، نتایج بسیار حیرت انگیز بوده و هیچ گونه اثر جانبی با استفاده از این تکنیک جدید دیده نشده است. پیوند پوست انسانی معمولاً به دو روش صورت می گیرد: اول از طریق پیوند قسمتی از پوست دیگر نقاط بدن و دوم با استفاده از پوست انسان های مرده که بسیار کمیاب و البته پرهزینه است. گرافت های پوستی نیز به راحتی و برای مدت های طولانی قابل نگهداری نبوده و تنها به مدت ۱۰ روز در دمای ۶ درجه سانتیگراد و در پارچه های توری مرطوب شده با آب نمک دوام می آورند.
درمان زخم های ناشی از سوختگی و حملات اسید پاشی به سال ها زمان و ده ها جراحی نیاز دارد. هر قربانی باید ۳۰ تا ۴۰ جراحی پوست انجام دهد تا با استفاده از گرافت های پوستی بتوان بخشی از صدمات وارده را ترمیم ساخت که هر جراحی آن در پاکستان تا ۶۰۰ دلار هزینه دارد. جوزفین برکات و سلما عارف دو تن از زنانی هستند که این روش درمانی جدید روی آن ها صورت گرفته است. برکات تنها ۴ سال داشت که به خاطر درگیری بین برادرش و یکی از روحانیون محلی مورد حمله اسید پاشی قرار گرفت.
سلما عارف
او یکی از چشم ها یش را در این حمله از دست داده، از گردن به پایین نیز دچار سوختگی شد و در ادامه چندین جراحی دردناک با گرافت های پوستی روی بدن او انجام شد. وی می گوید: «بسیار دردناک بود. نمی توانستم گردنم را تکان بدهم. کاملاً بی تحرک شده بودم. بعد از این عمل جراحی ها دوباره زندگیم را پیدا کردم». سلما نیز تنها ۳ سال داشت که بیش از ۸۹ درصد از بدنش دچار سوختگی شد. او پس از جراحی های متعدد اکنون به لب هایش اشاره می کند که روزگاری با سیم سرجایشان ثابت شده بودند و اکنون نیز برای استفاده از پوست مصنوعی دودل است زیرا آن را بخشی از بدن خود نمی داند.
اولین بیمار
اولین دریافت کننده پوست مصنوعی جدید در بیمارستان جناح یک مرد است که پزشکان پوست جدید را به پیشانی او پیوند داده اند. دکتر احمد می گوید که پوست مصنوعی جدید باعث هیچ آلودگی، عفونت یا اثر ناخوشایند جانبی در این مرد نشده و زخم آن نیز اصلاً قابل تشخیص نیست. تمامی بیماران بین ۸ تا ۱۰ روز پس از پیوند پوست می توانند به زندگی عادی خود بازگردند. اما احمد و همکارانش تنها کسانی در پاکستان نیستند که در حال آزمایش پوست مصنوعی جدید هستند. در اسلام آباد نیز، محققان یک نانوذره را ساخته اند که باعث بازتولید پوست و درمان زخم های سوختگی می شود. این تیم آزمایش های کلینیکی را با موفقیت انجام داده و به دنبال جذب سرمایه برای گسترش روش درمانی خود هستند.
آن ها بر این باورند که می توانند با روش درمانی جدید خود از بیش از ۲۶۵.۰۰۰ مرگ در سال که در اثر زخم های سوختگی ناشی از اسید پاشی یا آتش سوزی رخ می دهند جلوگیری نمایند. مشکل اصلی بر سر راه پوست های مصنوعی مشکلاتی است که با سیستم ایمنی بدن پیش می آید و از همه مهم تر پس زدن بافت پیوندی. در حال حاضر هیچ جانشینی برای پوست طبیعی وجود ندارد که بتواند بر این مسئله فائق آید. در سال های اخیر یک تکنیک تازه با عنوان «ماتریکس پوستی» ابداع شده که به پوست کمک می کند خود را بازسازی نماید بدون این که نیازی به گرافت های پوستی باشد.
این تکنولوژی جدید نتایج بسیار خوبی داشته و دومین دور آزمایش های بالینی را می گذراند. با این روش های جدید، بیماران دیگر نیازی به گرافت های پوستی دردناک ندارند. این گرافت ها برای جذب بدن شدن به مدت زمانی طولانی نیاز داشته و بسیار دردناک هستند. اما پوست مصنوعی در درون زخم کاشته شده و رفته رفته با پوست واقعی فرد در می آمیزد که کمتر درد داشته و دوره بهبودی را به مقدار قابل توجهی کاهش می دهد.
اسید پاشی به یک روش ارزان و وحشیانه برای انتقام گرفتن از زنانی که از ازدواج با شخص خاصی یا خواست های نامعقول دیگران سر باز می زنند تبدیل شده است. خرید اسید در پاکستان بسیار ساده و ارزان بوده و حملات اسید پاشی نیز در این کشور بسیار شایع شده است. اگر روش درمانی دکتر احمد و همکارانش به همین شکل پیش برود می تواند زندگی قربانیان اسید پاشی را متحول سازد هر چند آسیب روانی اینچنین حملاتی به این سادگی ها قابل درمان نیست. دولت پاکستان در سال ۲۰۱۱ قانونی را برای مقابله با حملات اسید پاشی تنظیم و به تصویب رساند اما این قانون نیز بازدارندگی چندانی نداشته و بسیاری خواهان اصلاح این قانون و سخت تر شدن مجازات برای اسید پاشان هستند.
در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۲ مورد اسید پاشی ثبت شده صورت گرفته در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۷ بیش از ۳۷ مورد بوده است. با این وجود، بسیاری از آمارهای دیگر اعداد بسیار بیشتری را نشان می دهند. به ادعای کمیسیون حقوق بشر پاکستان، هر ساله بیش از ۴۰۰ مورد حمله اسید پاشی در این کشور اتفاق می افتد. اسید پاشی در سطح جهانی نیز افزایش یافته و در سال های اخیر مواردی از اسید پاشی علیه مردان جوان دیده شده است. بر اساس برآوردها، سالانه در جهان بیش از ۱.۵۰۰ مورد اسید پاشسی صورت می گیرد که در ۸۰ درصد موارد قربانیان زنان هستند.
بدون نظر