مراقب انتقال «سیفلیس» از راه آمیزش جنسی باشید

گزارش‌های جدید متخصصان کنترل بیماری‌ها گویای آن است که موارد ابتلا به سیفلیس در اروپا از سال ۲۰۱۰ میلادی تا به امروز، ۷۰ درصد افزایش یافته است.

متخصصان مرکز اروپایی برای پیشگیری و کنترل بیماری‌ها می گویند بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ میلادی، نرخ انتقال سیفلیس از راه آمیزش جنسی در ایسلند، ایرلند، بریتانیا، آلمان و مالت دو برابر شده است. این مرکز که در استکهلم سوئد مستقر است می گوید که این افزایش عمدتا بر مبنای مواردی است که مردان گزارش کرده‌اند.

سیفلیس بواسطه یک باکتری ایجاد می شود که می تواند عوارض جدی داشته باشد.

سیفلیس معمولا بدون درد آغاز می شود که در مرحله نخست نهایتا بهبود می یابد. پس از ظهور نشانه‌های اولیه، فرد می تواند با نشانه‌های شدیدتر این بیماری مواجه شود.

عفونت ناشی از سیفلیس حتی پس از ناپدید شدن نشانه‌هایش می تواند دهه‌ها ادامه یابد.

سیفلیس همچنین می تواند خطر ابتلا به ایدز را افزایش دهد و عفونت ناشی از آن در زنان باردار می تواند باعث سقط جنین شود.

در سال ۲۰۱۰، در اتحادیه اروپا با احتساب ایسنلد و نروژ، ۱۸۸۲۹ مورد ابتلا به سیفلیس گزارش شده است.

تا سال ۲۰۱۷، این رقم در اتحادیه اروپا به ۳۳۱۹۳ مورد افزایش یافته بود با اینکه اتریش و یونان اطلاعاتی در این زمینه ارئه نکرده‌اند.

سایر عوامل گسترش سیفلیس به فاکتورهای مرتبط با آسیب‌های اجتماعی همچون فقر، بی‌خانمانی و وضعیت زندگی اقلیت‌های قومی، مهاجران و پناهنده‌ها مرتبط است.

بطور عام، اقدام به رابطه جنسی بدون کاندوم، شرکای متعدد جنسی و کاهش ترس از از ابتلا به ایدز باعث افزایش سیفلیس در اروپا شده است.

برینانیا دارای یکی از بالاترین میزانهای ابتلا به سیفلیس است. در سال ۲۰۰۷ در این کشور ۳۵۶۱ مورد سیفلیس گزارش شده اما در سال ۲۰۱۷ این رقم به ۷۷۹۸ مورد افزایش یافته است.

همچنین گزارش سال گذشته مرکز بهداشت عمومی بریتانیا نشان می دهد که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷، تعداد موارد مبتلا به سیفلیس ۲۰ درصد افزایش یافته است.

سیفلیس چیست؟

سیفلیس یا سفلیس Syphilis نوعی بیماری آمیزشی است که از باکتری ترپونما پالیدوم ناشی می‌شود.

راه اصلی انتقال سیفلیس تماس جنسی است؛ همچنین می‌تواند در دوران بارداری یا هنگام زایمان از مادر به جنین منتقل شود و منجر به سیفلیس مادرزادی شود. نگرانی روز افزون در این مورد است که سفلیس احتمال انتقال ( ایدز ) را ۵-۳ برابر افزایش می دهد.

سیفلیس معمولاً با زخم‌های بدون درد روی اندام تناسلی یا در دهان یا مقعد شروع می‌شود. به این فاز عفونت اولیه گفته می‌شود. پس از این مرحله باکتری‌ها می‌توانند تا سال‌ها در بدن به صورت نهفته و غیرفعال باقی بمانند و سال‌ها بعد دوباره فعال شده و موجب بیماری‌زایی شوند.

تشخیص بیماری معمولاً از طریق آزمایش خون انجام می‌شود؛ البته باکتری‌ها را نیز می‌توان با میکروسکوپ مشاهده کرد. سیفلیس را می‌توان به طور موثری با آنتی‌بیوتیک‌ها به خصوص با تزریق عضلانی پنی‌سیلین جی (که برای سیفلیس عصبی به صورت داخل وریدی تجویز می‌شود) یا باسفتریاکسون درمان کرد و در مورد کسانی که حساسیت شدید به پنی‌سیلین دارند، می‌توان از داکسی سایکلین دهانی یا آزیترومایسین استفاده کرد.

پرهیز از تماس فیزیکی با شخص مبتلا و همچنین استفاده صحیح از کاندوم در کاهش خطر انتقال سیفلیس موثر است.

همچنین پرهیز از استفاده موادی از قبیل نوشیدنی‌های الکلی و سایر موادی که موجب افزایش رفتارهای جنسی پرخطر می‌شوند، جهت پیشگیری از بیماری توصیه می‌شود.

علائم و نشانه های بیماری در مرد و زن یکسان است و به سـختی قابـل تشخیص است و ۳ ماه پـس از مقاربـت جنسـی بـا افـراد آلـوده ظـاهرمی شود. سیفلیس مراحل متعـددی دارد. مراحـل اولیـه و ثانویـه بسـیار عفونی و واگیردار است.

سیفلیس می‌تواند در یکی از این چهار مرحله ظاهر شود: اولیه، ثانویه، نهفته، و سوم و همچنین می‌تواند به صورت مادرزادی باشد به خاطر علایم متنوع این بیماری آن را «مقلد بزرگ» می‌نامند.

علائم سفلیس چیست؟

علائم سیفلیس در مرحله اول

یک یـا چنـد زخـم بـدون درد در محـل ورود بـاکتری بـه بـدن ظـاهرمی شود. به طور متوسط این زخم هـا پـس از ۲۱ روز ظـاهر مـی شـود. این زخم‌ها عمدتا در محل‌های زیر ظاهر می‌شوند:

• فرج (لب های مهبلی کلیتوریس و اطراف منفذ پیشابراه)
• سرویکس ( گردن رحم ) در زنان و روی آلت تناسلی مردان
• اطراف مخرج و دهان در هر دو جنس

این زخم ها بسیار واگیردار و مسری هستند. البته ممکن است بدون درمان طی ۶ – ۲ هفتـه خود به خود بهبود یابند.

تقریباً ۳ تا ۹۰ روز بعد از اولین ارتباط (به طور متوسط ۲۱ روز) یک زخم پوستی که آن را شانکر می‌نامند در قسمت تماس ظاهر می‌شود این زخم معمولاً (در ۴۰٪ موارد) از نوع زخم سفت، بدون درد و خارشی بر روی پوست و دارای ظاهری تمیز و حاشیه‌هایی برجسته در اندازه‌ای بین ۰٫۳ تا ۳٫۰ سانتی‌متر است البته این زخم ممکن است هر شکلی به خود بگیرد. در حالت معمول، این زخم از یک لکه به یک سفت‌دانه و در نهایت به یک زخم تبدیل می‌شود. گاهی اوقات ممکن است چندین زخم در محل ظاهر شوند زمانی که این بیماری با ایدز همراه باشد ظهور چند زخم در محل رایج است. ممکن است زخم‌ها دردناک یا حساس باشند (در ۳۰٪ موارد)، و یا ممکن است در محلی خارج از اندام تناسلی ظاهر شوند (بین ۲ تا ۷٪ موارد).

رایج ترین محل زخم در زنان گردن رحم ، در مردان دگر جنس‌گرا آلت تناسلی (۹۹٪ موارد) و در مردانی که با مردان دیگر آمیزش می‌کنند معمولاً مقعد و راست‌روده (۳۴٪ موارد) است. معمولاً غدد لنفاوی (در ۸۰٪ موارد) در اطراف محل عفونت بزرگ می‌شوند. این اتفاق هفت تا ۱۰ روز بعد از شکل‌گیری شانکر رخ می‌دهد. اگر این زخم درمان نشود ممکن است سه تا شش هفته در محل باقی بماند.

علائم سفلیس در مرحله دوم

یک لکه پوستی با زخم قهوه ای به اندازه یک سکه کوچک نشانه مرحله مزمن سفلیس است. این لکه پوستی ۶-۳ هفته بعد از ظهور شانکر در هر قسمتی از بدن ظاهر می شود. اگر چه این لکه ممکن است کل بدن را درگیر کند ، اغلب در کف دست و پا ظاهر می شود. به علت حضور باکتری فعال در زخم ها هرگونه تماس جنسی یا غیرجنسی منجر به انتشار عفونت می شود. لکه پوستی در طی چندین هفته یا ماه بهبود می یابد.

سیفلیس ثانویه تقریباً چهار تا ده هفته بعد از عفونت اولیه ظاهر می‌شود این در حالیست که بیماری ثانویه به شیوه‌های مختلفی ظاهر می‌شود و علایم آن غالباً پوست، غشاء مخاطی و غدد لنفاوی را درگیر می‌کند. ممکن است دانه‌هایی متقارن، مایل به قرمز–صورتی، بدون خارش بر روی بدن و انتهای اندام‌ها، از قبیل کف دست و پا ظاهر شوند. زخم ممکن است ماکولوپاپولار یا دانه چرکی باشد.

اگر عفونت درمان نشود مرحله ثانویه معمولاً ۳ –۲ هفته پس از ظهور زخم ها اتفاق می افتد.

علائم بیماری در این فاز به اشکال زیر بروز می کند:

• ظهور جوش های سفلیس بدون خارش یا لکه هایی سراسر بدن
• ایجاد زخم های زگیلی در مهبل ( واژن ) و اطـراف مقعـد در هر دو جنس
• بیماری شبیه آنفولانزا احساس خسـتگی کـوفتگی و از دسـت دادن اشتها بـه همـراه تـورم غـدد ( تـورم غـدد ممکـن اسـتهفته ها یا ماه ها طول بکشد )
• لکه های سفید در سطح زبان یا کام
• از دست دادن مو به صورت لکه لکه (ریزش موی سکه ای منتشر)

هنگامی که این علائم ظاهر می شـود سـیفلیس بسـیار واگیـردار و مسـری است . به شریک جنسی منتقل می شود. درمان در هر زمان در حین این دو مرحله اولیه سیفلیس، عفونت را درمان می کند. در غیر اینصورت بیماری وارد فاز بعدی شده که معمولا ممکن است تا سال ها بدون علامت باقی بماند.

فاز نهفته و بدون علامت سیفلیس

در صورت عدم درمان، فرد وارد مرحله نهفته بیماری می شود که در این مرحله مسری نیست و علائمی نیز ندارد.

در این مرحله هیچ علامت یا نشانه ای از عفونت ندارید. این مرحلـه بـه وسیله آزمایشات خونی تشـخیص داده مـی شـود، اگـر درمـان نشـوید، ممکن است تا مرحله پایانی سیفلیس علائمی نشان ندهیـد ودر مرحلـه آخر علایم تظاهر نماید. این مرحله ۱۰ تا ۱۵ سال ممکن است به طول انجامد.

سیفلیس نهفته به عنوان بیماری‌ای مربوط به سرم شناسی تعریف می‌شود که عفونت بدون هیچ علائمی در آن مشاهده می‌شود. این بیماری همچنین در آمریکا یا به صورت زودرس (کمتر از ۱ سال بعد از سیفلیس ثانویه) یا دیررس (بیش از ۱ سال بعد از سیفلیس ثانویه) تعریف می‌شود انگلستان از یک دوره زمانی دو ساله برای زودرس بودن و دیررس بودن سیفلیس نهفته استفاده می‌کند. در سیفلیس زودرس ممکن است شاهد بازگشت علایم باشیم. سیفلیس نهفته دیررس بدون علائم است، و به اندازه سیفلیس نهفته زودرس واگیردار نیست.

علائم سفلیس در فاز سوم و مزمن بیماری

حدود یک سوم از افرادی که در مرحله ثانویه بیماری قرار دارند وارد مرحله پر عارضه ثالثیه می شوند. در این مرحله باکتری به ارگان هایی نظیر قلب، چشم ها، سیستم عصبی، استخوان ها، مفاصل و سایر نقاط بدن صدمه می رسانند. ممکن است این مرحله چندین سال و حتی برای دهه ها به طول بیانجامد. این مرحله از بیماری ممکن است منجر به بیماریهای مغزی، کوری و دیگر مشکلات عصبی، مشکلات قلبی و مرگ منتهی شود.