ترس از طرد شدن چه بلاهایی بر سر روح و جسم انسان می‌آورد؟

تقریبا هیچ‌کسی در دنیا وجود ندارد که طعم تلخ طرد شدن را نچشیده باشد؛ از زندگی خانوادگی و روابط عاطفی گرفته تا ارتباط‌های شغلی و اجتماعی، همه ما دست‌کم یک بار مورد بی‌توجهی و نادیده‌گرفته‌شدن قرار گرفته‌ایم و این مساله به شدت قلبمان را آزرده است.

تقریبا همه انسان‌ها از همان سال‌های اولیه زندگی طرد شدن را تجربه می‌کنند. همین سبب می‌شود تا به‌تدریج بیاموزند قرار نیست همیشه مورد توجه و محبت بقیه باشند و ممکن است گاهی در جمع دوستان، خانواده یا محیط کاری طرد شوند. اما این پذیرفتن در واکنش‌های ناخودآگاه فرد در برابر این بی‌مهری بی‌تاثیر نیست زیرا مغز و حتی جسم انسان این شرایط را دوست ندارد و دچار تغییرات منفی می‌شوند.

پژوهشی در سال ۲۰۱۱ نشان داد طرد شدن از سوی جامعه و درد فیزیکی هر دو ناحیه‌های مشابهی را در مغز تحریک می‌کنند. پژوهش دیگری نیز در همان سال نشان داد این نواحی مشابه، هم در اثر تجربه‌ی طردشدگیِ فرد و هم با مشاهده‌ی طرد شدن دیگران تحریک می‌شوند.

حقیقت این است که انسان‌ها جانورانی اجتماعی‌اند و این ویژگی، طردشدگی را از دیدگاه احساسی دردناک‌تر می‌کند.

همه‌ی انسان‌ها نسبت به طرد شدن حساس هستند و آن را ناخوشایند می‌دانند؛ اما هنگامی که بر مشکلات‌‌شان افزوده می‌شود و چرخ زندگی چندان بر وفق مرادشان نمی‌گردد، نسبت به این موضوع آسیب‌پذیرتر می‌شوند و حساسیت بیشتری از خود نشان می‌دهند.

بنا به باور وینچ، عزتِ نفس نقش مهمی در این مسئله دارد.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند افرادی که عزت‌ِنفس کمتری دارند، در رویارویی با طردشدگی آسیب‌پذیرترند و به زمانی بیشتر برای غلبه بر این موقعیت نیاز دارند. در مقابل، افراد با عزت‌ِنفس بالا که در عین حال خودشیفته هم نیستند، مقاومت بیشتری در رویارویی با این مسئله از خود نشان می‌دهند.

افرادی که حس طرد شدن دارند از حضور در موقعیت‌هایی که ممکن است به تجربه‌ی تلخ طردشدگی بینجامد، پرهیز می‌کنند؛ حاصل این رفتار به نوعی تنهایی، انزوا و جدا ماندن از دیگران است.

همچنین این‌گونه افراد بیشتر در معرض اضطراب هستند؛ زیرا هنگامی که فرد در پی گریز از موقعیت باشد، بیشتر دستخوش اضطراب خواهد شد.

با این تفاسیر برای اینکه با تبعات منفی طرد شدن در سلامت روحی و جسمی افراد آشنا شوید از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مطلب با روزیاتو همراه باشید.

۱- طرد شدن باعث بروز خشم و پرخاشگری می‌شود

نادیده گرفته شدن از طرف فردی که به او وابستگی روحی دارید، باعث بروز خشم و عصبانیت می‌شود. تحقیقات متعددی ثابت کرده‌اند که حتی طرد شدن از طرف یک دوست معمولی هم می‌تواند خشم و پرخاشگری فرد را تحریک کند به طوری که او این احساسات منفی را بر سر افراد بی‌گناه دیگری همچون اعضای خانواده یا دوستان صمیمی خود خالی کند.

نکته حائز اهمیت این است که این واکنش‌ها اصولا چندین ساعت پس از طرد شدن پدیدار می‌شوند و به همین خاطر احتمالا فرد خودش متوجه نمی‌شود خشم و بی‌حوصلگی او در نتیجه این است که چند ساعت پیش مورد بی‌مهری قرار گرفته و به او بی‌محلی شده است.

بارزترین نشانه طرد شدن بروز خشم و پرخاشگری است. به طوری که جراح کل ایالات متحده آمریکا (رئیس عملیاتی سپاه خدمات بهداشت عمومی آمریکا) در یکی از گزارش‌های خود گفته بود احساس طرد شدن می‌تواند خطرِ خشونت بیشتری نسبت به مصرف مواد، فقر یا عضو شدن در گنگ‌های خلافکاری را برای بزرگسالان به دنبال داشته باشد.

طر شدن حتی یکی از عوامل خشونت علیه زنان است.

درست است که همه انسان‌ها خشمگین و عصبی نمی‌شوند اما دردِ مورد بی‌توجهی قرار گرفتن می‌تواند هر انسانی را در لبه پرتگاه خشونت قرار دهد.

کسانی که طرد شده‌اند، اصولا روحیه حساس، زودخشم و تحریک‌پذیر پیدا می‌کنند و کوچک‌ترین اتفاقی موجب برانگیخته شدن عصبانیت آنها خواهد شد.

استاد روان‌شناسی دانشگاه کلمبیا، دکتر «جرالدین داونی» هم در این رابطه گفته: هر چه افراد بیشتر نگران طرد شدن باشند، نسبت به آن حساس‌تر می‌شوند، تا جایی که سرانجام دچار خودپس‌زدگی می‌شوند. در این مرحله فرد احساس خوبی نسبت به خودش ندارد و پیش خود فکر می‌کند هیچ کس تمایلی به برقراری ارتباط با او ندارد؛ بدیهی است که چنین احساسی به بروز خشم در فرد می‌انجامد.

البته آن‌گونه که «گای وینچ» (Guy Winch) روان‌شناس و نویسنده می‌گوید، طرد شدن تنها نیمی از مسئله است و بیشتر وقت‌ها این خود فرد است که به روند طرد شدن خود دامن می‌زند: «فرد با انبوهی از واگویه‌های منفی و نکوهش خود، طردشدگی را به مرحله‌ای بحرانی‌تر می‌رساند!»

۲- طرد شدن به حس «نیاز تعلق داشتن» انسان آسیب می‌رساند

یکی دیگر از میراث برجامانده از اجداد باستانی انسان و زندگی قبیله‌ای آنها، تعلق داشتن به مکان یا گروهی خاص است. همه ما دوست داریم به کسی، جایی یا گروهی تعلق داشته باشیم. اما وقتی طرد می‌شویم این حس لطمه می‌بیند و ناراحتی و درد و رنج فراوانی را در وجود خود تجربه می‌کنیم.

ناخودآگاه ما دوست دارد به هر طریقی شده خود را به گروه یا فردی که از او جدا افتاده‌ایم دوباره نزدیک کنیم. به همین خاطر بهتر است به طور مثال، با یکی از اعضای خانواده یا دوستان حرف بزنید و بگویید این نادیده گرفته شدن برای شما بسیار دردناک بوده است.

۳- طرد شدن باعث «خودپس‌زدن» می‌شود

از بدترین و البته مرسوم‌ترین واکنش‌هایی که بیشتر افراد پس از طرد شدن انجام می دهند، به ویژه وقتی که مورد بی‌مهری عاطفی در رابطه عاشقانه قرار می‌گیرند، این است که همه تقصیرها را گردن خود می‌اندازند و کمبودها و کاستی‌های خود را فهرست می‌کنند و با این کار اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند.

واقعیت این است افرادی که در رابطه عاشقانه نادیده گرفته می‌شوند، به احتمال بسیار زیاد در یک رابطه نادرست قرار داشته‌اند و دو طرف مناسب هم نبوده‌اند. این ناسازگاری و عدم تطابق ممکن است در سبک زندگی، اهداف، اهداف یا حتی وضعیت ظاهر افراد تظاهر پیدا کند و  دو طرف یک رابطه عاطفی آن را دوست نداشته باشند. بحث فقط همین است و نباید برای این عدم تفاهم خود را سرزنش کنید.

گشتن بدنبال تقصیرات و کمبودهای احتمالی خود فقط باعث می‌شود عمیق‌تر از قبل درد بکشید و روند درمان این احساسات منفی را سخت‌تر کنید. بنابراین، بهتر است از خودزنی دست بردارید.

۴- طرد شدن به طور موقت قدرت تفکر صحیح را از انسان می‌گیرد

درست مثل وقتی که دندان‌درد یا سردرد باعث از بین رفتن تمرکز ما می‌شود، دردهای روحی هم می‌توانند توان تفکر و تصمیم‌گیری درست را از ما بگیرند.

تحقیقات علمی ثابت کرده‌اند کمترین تفکر فرد در مورد اینکه طرد شده یا نادیده گرفته شده‌ کافیست تا در تست‌های ضریب هوشی (IQ) رتبه بسیار پایینی دریافت کند، توانایی تصمیم‌گیری خود را به طور موقتی از دست بدهد و حافظه‌ کوتاه مدتش نیز تخریب شود.

بنابراین بسیار مهم است که پس از مواجهه با احساس طرد شدگی مدتی را دور از دیگران و محیط کار سپری کنید تا بتوانید درد احساسی خود را درک کنید و بدانید که چگونه می‌توانید دوباره آرامش خود را بدست بیاورید.

بهترین درمان برای کاهش درد نادیده گرفته شدن، یادآوری موفقیت‌ها، دستاوردها، توانایی‌ها و مهارت‌های خود است. به خودتان یادآوری کنید که چه کارهای مهم و ارزشمندی برای شریک عاطفی، دوست یا مدیرتان انجام داده‌اید.

همچنین خوب است در مورد کیفیت‌های معنادار در رابطه‌های عاطفی و حرفه‌ای برای خود بنویسید تا در آینده با تکیه به این استانداردها از خطر طرد شدن دوباره در امان بمانید.

رویکرد موثر دیگر در رویارویی با طردشدگی این است که به خاطر بسپاریم ممکن است مساله اصلا ربطی به ما نداشته باشد! بکوشید خود را از احساسات ناخوشایندی که به‌سرعت در شما شکل می‌گیرند، رها کنید و خودتان را جای طرف مقابل بگذارید. شاید او روز بدی را سپری کرده باشد؛ شاید مساله به جای شما در واقع به خود او برمی‌گردد.

۵- طرد شدن باعث می‌شود تا این مساله را به همه افراد و مسایل تعمیم دهیم

وقتی یک نفر طرد می‌شود به طور ناخودآگاه همه حواسش بر این موضوع متمرکز می‌شود که نکند بقیه هم این کار را بکنند! اما این تعمیم دادن فقط ترس زیادی در دل فرد ایجاد می‌کند و سبب می‌شود تا او با دوری کردن از کسانی که «احتمالا» به او آسیب خواهند زد، تنها بماند.

افرادی که چنین طرزفکری دارند عموما از حضور در موقعیت‌هایی که ممکن است به تجربه‌ی تلخ طردشدگی بینجامد، پرهیز می‌کنند؛ حاصل این رفتار به نوعی تنهایی، انزوا و جدا ماندن از دیگران است.