چرا گاهی در طول روز ماه را در آسمان می‌بینیم؟

به نظرتان اینکه ماه روشن‌ترین عنصر در آسمان شب است برایش کافی نیست؟

احتمالا می‌دانید که خورشید یک توپ گرد زرد و سفید است که در طول روز در آسمان می‌درخشد و به همه جای جهان نورافشانی می‌کند، در حالیکه ماه یک عنصر تغییرشکل‌دهنده است که شب‌هنگام در دل آسمان خودنمایی می‌کند.

و احتمالا دیده‌اید که گاهی عصرها و وقتی هنوز هوا روشن است ماه به طور کاملا واضح در آسمان دیده می‌شود و به قلمرو خورشید قدم گذاشته. اینجا سوال پیش می‌آید که جریان چیست؟ چرا گاهی در طول روز ماه را در آسمان می‌بینیم؟

پاسخ این سوال بسیار جالب است. تا انتهای مطلب با روزیاتو همراه باشید.

دلیل این امر به موقعیت ماه در آسمان مربوط است. وقتی ماه به دور زمین می‌چرخد، زمین هم همزمان به دور خورشید می‌گردد. این گردش‌ها سبب ایجاد حرکاتی از ماه و خورشید می‌شوند که ما در آسمان می‌بینیم. و به این خاطر، ماه فقط یک بار در طول ماه قمری در یک خط با خورشید قرار می‌گیرد – که ما آن را ماه کامل می‌نامیم.

به این معنی که ماه دقیقا از نقطه‌ای بالا می‌آید که خورشید دقیقا از همان نقطه غروب می‌کند، و برعکس.

در بقیه طول ماه که حدودا ۲۹.۵ روز ادامه دارد، خورشید و ماه دیگر در یک خط قرار نمی‌گیرند و این می‌تواند باعث شود که قبل از غروب کردن خورشید، ماه طلوع کند. البته این اتفاق به قبل یا بعد از تشکیل ماه کامل بستگی دارد.

بهترین زمان برای مشاهده ماه در طول روز زمانی است که ماه در زاویه ۹۰ درجه‌ای نسبت به خورشید قرار داشته باشید – یعنی ماه در اولین یا آخرین یک‌چهارم فاز خود قرار داشته باشد.

در طول ماه جدید، شما نمی‌توانید ماه را در شب در آسمان مشاهده کنید زیرا روی نورانی ماه پشت به زمین قرار دارد. در این زمان ماه در روز هنوز قابل مشاهده است اما چون به خورشید خیلی نزدیک است، روشنایی زیاد خورشید باعث می‌شود تا ماه دیده نشود.

البته فاکتور دیگری هم در دیده شدن ماه در طول روز نقش دارد: ماه چقدر نورانی است. با اینکه ماه هیچ نوری از خود ندارد و همیشه بازتاب دهنده نور خورشید است، اما روشنایی آن از آسمان تیره شب بیشتر است و در نتیجه ما آن را از زمین بسیار روشن می‌بینیم.

حالا شاید بپرسید چرا ستاره‌ها را در روز نمی‌توانیم در آسمان ببینیم؟ پاسخمان این است که اگر خیلی دقت کنید، می‌توانید آنها و حتی دیگر سیاره‌‎های آسمان را هم ببینید. اما چون ماه بسیار نزدیک‌تر از دیگر ستاره‌ها و سیاره‌ها به زمین است، نور بیشتری از آن به زمین می‌رسد و حتی گاهی در روز هم قابل مشاهده می‌شود.

اما مثلا با تلسکوپ در طول رو زهم می‌توانید سیاره‌های دیگر را در آسمان مشاهده کنید.

با این حساب باید گفت که برخلاف تصوراتمان، روز قلمرو انحصاری فرمانروایی خورشید نیست؛ اما گویا زور خورشید از بقیه اجرام آسمانی بیشتر است.