آیا شما هم قربانی خشونت خانگی و سوء استفاده طرف مقابل هستید؟ اگر در پاسخ به این سؤال مردد هستید، حتما باید در وهله نخست بدانید که خشونت خانگی چیست و علائم سوء استفاده چه چیزهایی هستند.
وقتی شما با فردی ملاقات میکنید که از از نظر عاطفی یا رومانتیک مجذوبش میشوید، بیشتر افراد در همان لحظه اول اصلا فکر نمیکنند که ممکن است این رابطه یک رابطه مخرب همراه با سوء استفاده باشد. بیشتر ما امیدواریم یک داستان عاشقانه شاهزاده سوار بر اسب سفید را تجربه کنیم و همراه با او، غرق در عشق، به سمت غروب آفتاب بتازیم.
متاسفانه، این اتفاق برای افراد زیادی نمیافتاد. بسیاری از افراد خودشان را در ورطه یک رابطه سوء استفادهگرایانه پیدا میکنند.
اگر شما تا به حال یکی از این نوع روابط را تجربه نکرده باشید، ممکن است متعجب شوید که چطور فردی میتواند چنین رفتار توهینآمیزی را نسبت به خودش تحمل کند. خب، این قضیه آن طورها هم که به نظر میرسد ساده نیست. اگر به این اتفاق از بیرون نگاه کنیم، راحت میتوان گفت که «چرا این رابطه را پایان نمیدهی؟» اما وقتی خودتان داخل این رابطه و درگیر آن باشید، یک تجربه بسیار متفاوتتر برای بیشتر افرادی است که مورد سوء استفاده و توهین قرار میگیرند.
چطور رابطه عاطفی مخرب همراه با سوء استفاده آغاز میشود؟
باور کنید یا نه، اما بیشتر روابط مخربی که همراه با سوء استفاده طرف مقابل هستند مثل هر رابطه سوء استفادهگرایانه دیگر آغاز میشود. فرد سوء استفادهگر، زن یا مرد فرقی نمیکند، معمولا اول خیلی جذاب و کاریزماتیک به نظر میرسد. فرد قربانی که مورد سوء استفاده قرار میگیرد خود را در تله میاندازد و احتمالا عاشق و شیدای او میشود.
اما این یک فرد عاشق واقعی نیست. فرد واقعی، عمیقا و در باطن سوء استفادهگر است. رابطه مخرب به آرامی اتفاق میافتد و شاید شما اصلا متوجه آن نشوید. بگذارید برای درک بهتر با یک استعاره این وضعیت را بیشتر به شما توضیح دهیم.
بیایید این طور تصور کنیم که شما از خوردن پای قورباغه خوشتان میآید (میدانیم که بیشتر آدمها خوششان نمیآید، اما یادتان باشد، این فقط یک قیاس است). بنابراین، یک روز قورباغهای را شکار میکنید و تصمیم میگیرید با جوشاندن آن در آب داغ، قورباغه را بپزید.
اگر قورباغه را در آب جوش بیندازید شوکه میشود و سعی میکند فرار کند. در واقع جناب قورباغه، به دلیل تغییر ناگهانی، فورا متوجه آن میشود.
اما اگر قورباغه را اول در آبی که به دمای محیط رسیده است بگذاریم و سپس آرام، خیلی آرام، حرارت را به سمت جوشیدن آب افزایش دهیم، قورباغه تا زمانی که کار از کار گذشته باشد، متوجه تغییر وضعیت نمیشود. حتی قورباغه گاهی بدون این که بفهمد پخته میشود.
دیدید؟ نظیر همین اتفاق نیز بیشتر اوقات برای یک رابطه مخرب، توهین آمیز و همراه با سوء استفاده رخ میدهد. فرد سوء استفادهگر به آرامی شروع میکند و سپس، در مرحله بعد عذرخواهی پیش میآید و بعد از آن بخشش از جانب شما! سپس، سوء استفاده بیشتر و بیشتر میشود تا زمانی که در نهایت وضعیت تشدید شده و یک رابطه سوء استفاده گرایانه تمام عیار و کامل شکل میگیرد.
این مطلب را هم بخوانید: خشونت علیه زنان ؛ از ازدواج اجباری تا اتو کردن پستان و بریدن آلت تناسلی
علائم سوء استفاده چیست؟
برای خارج شدن و خاتمه دادن به یک رابطه مخرب و سوء استفادهگرایانه، باید اول به خودتان بقبولانید که درگیر چنین رابطهای هستید. شما تا زمانی که متوجه وجود چنین رابطهای نشوید، قادر نخواهید بود آن را تغییر دهید. بار دیگر میگوییم که ممکن است ظاهرا ساده به نظر برسد اما نه برای افراد بسیار زیادی! در این جا میخواهیم علائمی را به شما معرفی کنیم که نشان میدهد شما درگیر یک رابطه مخرب و توهینآمیز هستید و در این رابطه ظاهرا عاطفی و عاشقانه یک طرفه فقط از شما سوء استفاده میشود.
۱- با نامهای زننده خطاب کردن
فرد سوء استفادهگر وقتی عصبانی است شما را با الفاظی مانند فاحشه یا دیگر الفاظ وحشتناک و زننده صدا میزند. آنها از این لغات زشت برای تحقیر شما و تخریب شخصیت و اعتماد به نفس شما استفاده میکنند.
ببینید، اگر شما خودتان را دوست داشته باشید، فرد سوء استفادهگر نمیتواند از شما سوء استفاده کند زیرا شما در برابر آنها تاب نخواهید آورد. به همین دلیل، آنها مجبور میشوند شما را به نام خودتان صدا کنند.
۲- فحاشی
علاوه بر خطاب کردن با نامهای زننده، توهین کردن و فحاشی از ملاکهای دیگر تشخیص فرد سوء استفادهگر است. آنها شما را چاق، خنگ، آشغال و احمق میخوانند و مدام میگویند «کسی شما را دوست ندارند» و امثال اینها. بار دیگر، در این حالت نیز فرد سوء استفادهگر در تلاش مداوم است که حس اعتماد به نفس و شخصیت شما را تخریب و لجنمال کند.
۳- پدیده چراغ گاز
پدیده چراغ گاز یک تکنیک روانشناسی اعمال نفوذ است که باعث میشود فرد در مورد معصومیت و حتی سلامت عقلی خود دچار شک و شبهه شوند. در واقع، چراغ گاز نوعی از سوء استفاده روانی است، که در آن یک شخص سعی میکند با مشکوک ساختن دیگران در مورد سلامت روانی خود، به آنها غلبه پیدا کند. در این حالت، شما مدام خودتان را قضاوت میکنید. مکررا از خودتان میپرسید که آیا من زیاد حساس هستم؟ با پرسیدن این سؤالات از خودتان، در نهایت یا گیج میشوید یا دیوانه!
شما خودتان را در وضعیتی میبینید که همیشه معذرت خواهی میکند؛ حتی اگر فکر میکنید که هیچ کار اشتباهی نکردهاید. اما فرد سوء استفادهگر فکر میکند که کار شما اشتباه بوده است.
۴- حسادت و کنترل رفتار
متاسفانه، بیشتر افراد فکر میکنند که حسادت علامت عشق است. اما واقعا این طور نیست. حسادت علامت عدم اطمینان و اضطراب است.
اگر فردی حسود است، طبیعتا سعی میکند رفتار شما را تحت کنترل خود در بیاورد. مثلا به شما میگوید در محل کار نباید با یک فرد خاص صحبت کنید. اگر به این افراد اجازه دهید، آنها در نهایت به تدریج تلاش میکنند تا کل زندگی شما را تحت کنترل دربیاورند.
۵- انزوا
در روابط ظاهرا عاطفی و عاشقانه که سوء استفاده شدیدتر است، رفتار حسودانه و کنترلکننده میتواند منجر به انزوای اجتماعی شود. به عبارت دیگر، فرد سوء استفادهگر دیگر به شما اجازه نمیدهد اعضای خانواده یا دوستان خود را ملاقات کنید. زیرا اگر این اجازه را به شما بدهند، ممکن است شما با فرد مورد اطمینان خود صحبت کنید و او شما را متقاعد کند که رابطه با این فرد سوء استفادهگر را هر چه سریعتر خاتمه دهید.
۶- مقصر دانستن شما در همه چیز
فرد سوء استفادهگر هرگز مسئولیت شخصی هیچ چیزی را بر عهده نمیگیرد زیرا به اعتقاد او، «همه چیز تقصیر شماست». این هم میتواند نوعی از استراتژی پدیده چراغ گاز باشد. آنها فکر میکنند هیچ کار اشتباهی انجام ندادهاند و بنابراین، شما همان فردی هستید که باید تغییر کند نه آنها.
۷- خشونت فیزیکی یا حتی تهدید
بیشتر افراد میدانند خشونت فیزیکی علامت رابطه مخرب و سوء استفادهگرایانه است. با این حال، شاید در خانوادهایی بزرگ شده باشید که شما یا فرد دیگر تحت خشونت فیزیکی قرار گرفته باشد و با خودتان فکر کنید این حالت یک وضعیت نرمال در یک رابطه است.
ما به شما اطمینان میدهیم که چنین چیزی نیست. حتی تهدید کردن به سوء استفاده فیزیکی هم نوعی رفتار سوء استفادهگرایانه و توهین آمیز است.
این مطلب را هم بخوانید: تجاوز زنان به مردان ؛ خشونت جنسی که کمتر مورد بررسی قرار گرفته است
چطور از یک رابطه سوء استفادهگرایانه و مخرب خارج شویم؟
حالا که میدانید علائم یک رابطه توهینآمیز همراه با سوء استفاده تقریبا چه چیزهایی است (هر چند خیلی بیشتر از اینهاست)، بیایید کمی در مورد این صحبت کنیم که چطور میتوانید به چنین رابطههایی پایان دهید و به سرعت از آنها خارج شوید.
۱- همه چیز را مستند کنید
هر اتفاقی که برای شما میافتد را در یک دفتر یادداشت بنویسید. به دو دلیل باید این کار را انجام دهید:
اول از همه این که این کار به شما کمک میکند به سلامت عقل و معصومیت خود شک نکنید. مستند کردن هر چیزی که میگویید یا آنها به شما میگویند و در برابر شما انجام میدهند واقعا به شما کمک میکند تا دورنمای همه چیز را در پیش روی خود داشته باشید.
دوم این که این دفتر یادداشت روزانه میتواند به عنوان یک دفتر اسناد باشد و اگر لازم بود از او شکایت کنید یا او را تحت پیگرد قانونی قرار دهید مدارک لازم را در دست داشته باشید. برای انجام چنین اقداماتی، حتی برنامههای کاربردی برای موبایل طراحی شدهاند. مثلا اگر فرد سوء استفادهگر شما را تحقیر یا تهدید میکند، فقط کافیست یک کلید مخفی در تلفن همراه خود را فشار دهید تا شروع به ضبط همه وقایع کند.
۲- یک کیف اورژانس همراه خودتان داشته باشید
شما هرگز نمیدانید که چه زمانی شانس ترک کردن طرف مقابل خود را دارید. درست مثل وقتی که بچه دارید، نمیدانید که چه موقعی زمان نق زدن و گریه کردن او است.
بنابراین، یک کیف بردارید و آن را آماده کنید تا هنگامی که وقت مناسب پیش آمد از درب منزل بیرون بزنید و فورا خارج شوید. اگر بچه دارید، کیفهای آنها را نیز با خودتان بردارید. اگر فرد سوء استفادهگر شما را در انزوا نگه داشته بود، در نتیجه، چهارچشمی مراقب شماست و مدام شما را میپاید؛ این حالت مخصوصا زمانی مهم است که به شما اجازه خروج از خانه را نمیدهد.
۳- برنامه ریزی داشته باشید
ترک کردن یک چیز است و دانستن این که کجا میخواهید بروید چیز دیگر. اگر خانواده یا دوستانی دارید که حامی و پشتیبان شما هستند، مشخصترین انتخاب شما خواهد بود که با یکی از آنها زندگی کنید.
با این حال، اگر فرد سوء استفادهگر واقعا دیوانه و خشن بود، این کار میتواند به آنها آسیب برساند. شما میتوانید به پناهگاه زنان یا هر مکان دیگر که حامی زنان قربانی خشونت و سوء استفاده است مراجعه کنید.
یادتان نرود که هر جا میروید، باید قبل از ترک خانه، برای آن برنامهریزی کنید.
۴- پول خود را در یک مکان مخفی و قابل دسترسی ذخیره یا پس انداز کنید
اگر برای خودتان شغل، درآمد یا کسب و کاری داشته باشید، اوضاع شما خیلی راحتتر خواهد بود. حتی اگر هم نداشته باشید، سعی کنید گوشه و کنار خانه پول پیدا کنید و آرام آرام به اندازه کافی پول پس انداز کنید تا بتوانید خانه را ترک کنید.
شاید بتوانید یک شغل مخفی داشته باشید که فرد سوء استفادهگر، که میتواند همسرتان هم باشد، تا حد امکان متوجه آن نشود. اما کاملا مشخص است که نمیخواهید کاری کنید که طرف مقابل شما متوجه چیزی شود. اگر امکانش را دارید، بهتر است پس اندازتان را دور از خانه و نزد یکی از اعضای خانواده یا دوست خود که مورد اطمینان شماست نگه دارید. حتی در صورت امکان یک حساب بانکی مخفی در یک بانک متفاوت باز کنید.
۵- اعضای خانواده و دوستان خود را باخبر کنید
اگر خانوادهای پشتیبان و حامی دارید، باید برای اطلاع دادن و خبر کردن آنها برنامه ریزی داشته باشید. به آنها بگویید دقیقا چه اتفاقی در رابطه شما افتاده است تا آنها هم در جریان باشند که احتمال دارد خانه را ترک کرده باشید.
اگر مدت زمان زیادی است که در یک رابطه مخرب و سوء استفادهگرایانه هستید، ممکن است آنها واقعا این بار حرف شما را مبنی بر ترک خانه باور نکنند و چوپان دروغگو شده باشید. اما باید به آنها اطمینان دهید که این بار در تصمیم خود جدی هستید و از آنها بخواهید در جریان برنامه شما در رسیدن به اهدافتان یاریگر شما باشند.
۶- قطع رابطه با فرد سوء استفادهگر
متاسفانه، بسیاری از افرادی که موفق به قطع رابطه با فرد سوء استفادهگر میشوند با رجوع کردن و بازگشت به او، کار خودشان را خراب میکنند. شما نمیتوانید این کار را انجام دهید! این کار شما چه فایدهای دارد؟ در واقع، فرد سوء استفادهگر قطعا رفتار بدتری خواهد شد زیرا شما جرئت ترک کردن او را داشتهاید و همین کار باعث عصبانیت بیشتر آنها شده است.
بنابراین، دور بمانید! شماره تلفن او را مسدود یا بلاک کنید. آنها را در شبکههای اجتماعی هم بلاک کنید. چیزی را در شبکههای اجتماعی پست نکنید تا نتوانند شما را پیدا کنند.
به طور کل قطع رابطه کنید تا بتوانید به زندگی خود برسید. این تنها راه شماست. اگر شما نتوانید این کار را انجام دهید، آنها با معذرتخواهی خود باعث میشوند شما فکر کنید تغییر کردهاند؛ در صورتی که قول آنها پوچ و توخالی است. ما به شما تضمین میدهیم که آنها عوض نمیشوند. پس حرفشان را باور نکنید!
حرف آخر
با این که بیشتر افراد فکر میکنند که آقایان افراد سوء استفادهگر در روابط عاطفی هستند، اما میتواند جور دیگر هم باشد. مردان بسیاری در سراسر دنیا هستند که توسط زنان مورد سوء استفاده قرار میگیرند اما بیش از اندازه واهمه دارند یا مغرور هستند که آن را اعتراف کنند. مهم نیست جنسیت شما چیست. سوء استفاده سوء استفاده است و باید هر چه سریعتر متوقف شود.
به یاد داشته باشید که: لازم است قبل از ورود به هر رابطه دیگر، تحت مشاوره قرار بگیرید یا به جلسات روانشناسی بروید. باید در وهله اول به این نکته پی ببرید که چه چیزی در شما وجود دارد که باعث شده است طرف مقابل از شما سوء استفاده کند. دلایل زیادی وجود دارد که در هر شخص متفاوت از شخص دیگر است. اما شما باید با خودتان این معضل را حل کنید تا بار دیگر مجذوب یک فرد سوء استفادهگر نشوید.
شاید به نظرتان تقریبا غیر ممکن باشد که یک رابطه سوء استفادهگرانه و مخرب را قطع کنید اما این طور نیست. بسیاری از افراد قبلا این کار را انجام دادهاند پس شما هم میتوانید.
این مطلب را هم بخوانید: راههایی برای کاهش خشونت علیه زنان
بدون نظر