علت بوی بد واژن چیست و چطور میتوان آن را از بین برد

واژن که خصوصی ترین اندام زنانه است بوی مخصوص به خود را دارد و جالب اینکه برخی زنان به خوبی بوی واژن خود را می شناسند اما باید در نظر داشته باشید که این بو صرفا در مواردی که کم باشد عادی است و سلامت یک فرد رابطه مستقیم با بوی واژن او خواهد داشت؛ به بیان دیگر بوی بد واژن میتواند نشانه عفونت داخلی یا دیگر بیماری های جدی در زنان باشد.

از طرف دیگر، تغذیه، وضعیت سلامت و دیگر فاکتورها نظیر یائسگی، بارداری و قاعدگی هم در بوی واژن اثر دارند. البته برای از بین بردن بوی بد واژن محصولات بهداشتی متعددی در بازار وجود دارد که کاربردشان نه به لحاظ پزشکی توصیه شده و نه مفید است.

در واقع استفاده از خوشبوکننده های واژن میتواند باعث بروز عفونت در زنان شده و حتی در مواردی بوی بد واژن را تشدید کند. در این مطلب نخست به بررسی علل بوی بد واژن می پردازیم و سپس راهکارهای خانگی و بی خطر برای بهبود آن ارائه میکنیم.

انواع بوی بد واژن

بوی ماهی

وقتی برخی فاکتورهای خاص روی شیمی واژن اثر می گذارند، باکتری های مضر درون محیط مرطوب این عضو بدن نیز زیاد می شوند و رشد آنها از کنترل خارج شده و در نهایت نوعی بوی ماهی ایجاد میکنند.

واژینوز باکتریال در اصل چنین اثری را از خود ایجاد میکند؛ واژینوز باکتریال شایع ترین عفونت واژینال در میان زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله است. بروز این شرایط در برخی زنان به ایجاد علائم دیگری منجر می شود که از آن جمله میتوان به سوزش و خارش اشاره کرد که بسیار شبیه به عفونت مخمر است. البته در برخی زنان نیز تنها اثر همان بوی بد واژن است که بسیار شبیه به بوی ماهی است.

در این موارد پزشکان با تجویز آنتی بیوتیک عفونت را درمان می کنند و همزمان از بیماران خود می خواهند که با رعایت برخی موارد بهداشتی خطر ابتلای دوباره به واژینوز باکتریال را کاهش دهند:

• عدم استفاده از دوش واژینال: این مواد میتوانند بالانس پ هاش واژن را بر هم بزنند.
• عدم استفاده از محصولات بهداشتی خوشبوکننده در اطراف واژن: عطرها و دیگر مواد بهداشتی مشابه نظیر تامپون های معطر میتوانند ترکیبات شیمی واژن را بر هم بزنند و باعث بروز واژینوز باکتریال شوند.
• محدود کردن شرکای جنسی: واژینوز باکتریال از طریق رابطه جنسی منتقل نمی شود اما داشتن شرکای جنسی متعدد میتواند توازن باکتریایی واژن را برهم بزند و باعث این عفونت شود.

بوی شیرین یا شبیه به آب جو

افزایش بیش از اندازه مخمر در واژن میتواند باعث ایجاد بوی شیرین مشابه به عسل یا کلوچه در این اندام شود. علاوه بر این گاهی واژن بویی شبیه به آب جو، آرد یا حتی نان را تولید می کند و گاهی بویی شبیه به ترشی می دهد که اینها نشانه عفونت مخمری است.

سوزش شدید، خارش یا حس خشکی از جمله علائم عفونت مخمری هستند. این علائم معمولا با گذشت زمان بدتر می شوند و در برخی زنان به ایجاد ترشحات پنیری شکل نیز منجر می گردند.

این عفونت معمولا با استفاده از داروهای غیر تجویزی قابل درمان است اما زنانی که پیشتر عفونت مخمری را تجربه نکرده اند بهتر است اولین بار برای دریافت مشاوره و آگاهی از نحوه مصرف داروها به پزشک مراجعه نمایند.

بسیاری از تدابیری که برای پیشگیری از بروز عفونت واژینوز باکتریال گفته بودیم در مورد عفونت مخمری هم کاربرد دارند؛ مثلا توصیه می شود که هیچگاه از دوش های واژینال استفاده نکنید و از استعمال وسایل بهداشتی معطر در اطراف ناحیه تناسلی خودداری نمایید.

دیگر توصیه ها:

• تنها در مواردی که لازم است آنتی بیوتیک مصرف کنید: در برخی زنان آنتی بیوتیک ها میتوانند باکتری های مفید واژن را از بین ببرند و در نتیجه به ایجاد عفونت های مخمری منجر شوند.
• از رابطه جنسی دهانی با افرادی که فضای دهانی شان دچار برفک شده خودداری کنید: چون برفک دهان از طریق رابطه جنسی منتقل می شود.
• ناحیه تناسلی را همیشه خشک نگه دارید چرا که عفونت مخمری عموما در محیط های مرطوب به سرعت رشد می کند. در نتیجه ضروری است که بعد از تمیز کردن ناحیه واژن کاملا آن را خشک نمایید. بعد از رفتن به دستشویی کاملا خود را خشک کنید و از نشستن با لباس های خیس خودداری کنید.

بوی بد واژن به اشکال دیگر

تغییرات هورمونی که در طول یائسگی رخ می دهند هم میتوانند بوی واژن را تغییر دهند و باعث خشکی واژن شوند. برخی عفونت های مقاربتی هم میتوانند بوی واژن را تغییر دهند. اما در نظر داشته باشید که هیچگاه از ادکلن، دستمال های مرطوب یا محصولات مشابه برای خوشبو کردن محیط واژن خود استفاده نکنید و حتما به پزشک مراجعه کنید.

پیشنهاداتی برای رفع بوی بد واژن:

۱- بهداشت فردی را رعایت کنید

با اقدامات بهداشتی مطمئن و نرم میتوانید بوی بد واژن را به راحتی از بین ببرید. برای مثال بهتر است هنگام پاک کردن یا خشک کردن این ناحیه از بدن دستمال را از بالا به سمت عقب بکشید تا از ورود باکتری های مقعد به داخل اندام تناسلی خود جلوگیری کنید.

• بعد از رابطه جنسی حتما ادرار کنید
• از صابون های بدون بو برای شستشوی ناحیه واژن خود استفاده کنید
• به صورت روزانه لباس زیر خود را تعویض کنید و بعد از هر بار تعریق یا کثیف شدن لباس زیر حتما آن را تعویض کنید.
• لباس زیر خود را با محصولات غیر معطر بشویید.
• بعد از تعریق حتما دوش بگیرید چراکه تجمع عرق در واژن احتمال افزایش بوی بد واژن را بیشتر میکند.
• بین حمام های خود حتما ناحیه واژن را با پارچه تمیز پاک کنید.

۲- از محصولات قاعدگی داخلی استفاده کنید

برخی خانم ها احتمالا در زمان عادت ماهانه بوی بد واژن خود را بیشتر احساس می کنند. تغییرات هورمونی میتواند بوی بدی شبیه به آهن یا آمونیاک را در آنها ایجاد کند. برخی محصولات بهداشت داخلی که در دوران قاعدگی استفاده می شوند این بو را درون خود به دام می اندازند و مانع از انتشار آن می شوند بنابراین برای کاهش بوی بد واژن در دوران قاعدگی بهتر است از محصولات بهداشتی داخلی استفاده کنید. رطوبت پدهای بهداشتی و همچنین استفاده از پارچه های چندبار مصرف برای قاعدگی میتواند بو را بیشتر کند. از طرفی نشستن روی یک پد مرطوب هم عفونت واژینال را تشدید می کند.

نکته مهم دیگر اینکه مرتبا پدهای بهداشتی خود را تعویض کنید.

۳- بعد از رابطه جنسی مراقبت های بهداشتی لازم از واژن را انجام دهید

برخی خانم ها بلافاصله بعد از رابطه جنسی متوجه بوی ماهی تند و زننده از ناحیه واژن خود می شوند که نشانه دیگری دال برای واژینوز باکتریال است. گاهی اوقات برخورد منی با مایع واژن و فعل و انفعالات شیمیایی میان آنها می تواند باعث تشدید بوی بد واژن می شود. برخی روانسازها هم روی پ هاش واژن و در نهایت بوی ناحیه تناسلی اثر دارند. در این موارد توصیه های زیر را در نظر بگیرید:

• از کاندوم برای کاهش تماس میان منی و ترشحات واژن استفاده کنید
• واژن را با آب پاک کنید. پزشکان به هیچ وجه توصیه نمی کنند که از دوش های واژینال استفاده کنید.
• از روانسازهای معطر ابدا استفاده نکنید.

۴- از پروبیوتیک ها استفاده کنید

پروبیتیک ها از تمام باکتریهای مفید بدن انسان از جمله واژن محافظت می کنند. آنها همچنین جلوی برخی عفونت های واژینال به خصوص عفونت مخمری را می گیرند. پروبیوتیک ها همچنین احتمال ایجاد بوی بد واژن را هم پایین می آورند و به ایجاد توازن در پ هاش واژن کمک میکنند.

۵- از پوشیدن لباس های زیر تنگ خودداری کنید

لباس های تنگ معمولا مایعات بدن نظیر عرق، پوست های مرده، ترشحات و منی رابطه جنسی را در اطراف واژن به دام می اندازند. بنابراین توصیه میشود از پوشیدن این لباس ها خودداری کرده و در عوض به استفاده از پارچه های نخی و کتانی استفاده کنید.

۶- خوراکی های قندی را کم و مصرف آب را زیاد کنید

مصرف غذاهای قندی می تواند رشد مخمر را تقویت کند و این مساله نیز به شدت یافتن بوی بد واژن کمک می کند.

در حال حاضر تحقیقات مستندی که نشان دهد مصرف یک ماده غذایی خاص بوی بد واژن را از بین می برد انجام نشده اما برخی شواهد نشان میدهد که مصرف مواد غذایی با بوی شیرین نظیر طالبی و سیب این بو را کاهش میدهد. زنان همچنین باید نوشیدن مقدار کافی آب را در برنامه روزانه خود قرار دهند چراکه وجود آب کافی در بدن رشد بیش از اندازه باکتری ها در واژن را متوقف میکند.