فنگ شویی که معنای لغوی آن «باد و آب» است یکی از جنبه های مهم طراحی و معماری در بخش هایی از آسیا به شمار می رود. طبق یک سیستم باستانی چینی، نحوه ی قرارگیری اجسام یا بناها در ارتباط با یکدیگر و محیط پیرامون شان می تواند برای ما شادی و شگون به ارمغان آورد.
در فنگ شویی تأکید زیادی بر مفهوم «انرژی» می شود یعنی همان چیزی که در طب سنتی و هنرهای رزمی چین هم مورد استفاده قرار می گیرد. به گفته ی کارشناسان هنر فنگ شویی، شما باید تصور کنید که رودی از وسط خانه تان می گذرد. اگر حرکت رود صاف و روان نباشد یعنی باید جای بعضی از اثاثیه ی خانه را عوض کنید تا موانع برداشته شوند.
گرچه در گذشته از فنگ شویی برای تعیین سمت و سوی مقبره ها و دیگر بناهایی که از اهمیت معنوی برخوردار بودند استفاده می شد، اما این هنر به گونه ای تکامل یافته که با نیازها و سلایق نسل امروز سازگار باشد. هنر فنگ شویی هنوز تأثیر زیادی در طراحی چینی دارد و فلسفه های مشابه آن را در دیگر کشورهای آسیایی هم می توان یافت (مثلاً در ژاپن، هدف از «کانزو» دستیابی به تعادل در فضا از طریق سادگی و مینیمالیسم است.)
با این حال هنر فنگ شویی از جنبه ی زیبایی شناسی طراحی غافل نمی ماند و نتیجه ی عمل به اصول آن می تواند از بعد زیبایی شناسی هم دلپذیر باشد.
تیری چو، یک طراح هنگ کنگی است که به استفاده از اصول فنگ شویی در کار خود شهرت دارد. در ادامه او توضیح خواهد داد که چطور می توانیم هنر فنگ شویی را در خانه ی خود به کار گیریم.
۱- مهم ترین اصل در فنگ شویی چیست؟
به نظر من، تعادل. یین و یانگ مهم ترین نماد در فنگ شویی است. هر جا که روشنی باشد تاریکی هم هست. در یک محیط هم به هر دوی آن ها نیاز است تا تعادل برقرار شود. هیچ فضایی نمی تواند صد در صد کامل و بی عیب و نقص باشد. فقط می توانیم تعادل خوبی در آن ایجاد کنیم که متناسب با ما و نیازهایمان باشد.
۲- در بحث طراحی داخلی، یک فنگ شویی «خوب» چه چیزهایی را دربرمی گیرد؟
خیلی مهم است که رویکرد آگاهانه ای نسبت به محیط زندگی خود داشته باشید، اینکه چطور تزئینش کنید و چه استفاده ای از آن کنید یعنی چه کاربردی برای هر بخش آن در نظر بگیرید. هر روز پنج دقیقه ای دست از کار بکشید و در محیط زندگی خود تفکر و تعمق کنید. از خودتان بپرسید آیا از وسایل خانه چیزی هست که مدتی باشد چشم تان به آن نیفتاده باشد، یا آیا اسناد تلنبار شده ای در محل کارتان دارید که لازم باشد آن ها را دسته بندی کنید؟
ممکن است احساس کنید انرژی راکد مانده اما شما می توانید با خلاص شدن از چیزهایی که به آن ها نیاز ندارید یا اضافه کردن چیزهایی که باعث شادی شما می شوند، این وضعیت را تغییر دهید. اگر وقتی وارد اتاقی می شوید احساس می کنید انرژی راکد مانده و حس افسردگی یا غم به شما دست می دهد، این یعنی چیزی سر جایش نیست.
۳- برای شروع از چه روش های ساده ای می توانیم برای به کار گرفتن فنگ شویی در خانه استفاده کنیم؟
اولین کار هدف گذاری است. گشتی در خانه بزنید و تعیین کنید که هر اتاق چه کاربردی باید داشته باشد، یعنی می خواهید مثلاً برای استراحت باشد، مطالعه یا تفریح و سرگرمی. یک سبک که نمایانگر عقاید شما باشد را انتخاب کنید و چیدمان اتاق را طبق آن انجام دهید. از تأثیر رنگ ها بر احساس تان آگاه باشید و از رنگ هایی استفاده کنید که حس مثبت یا عشق بیشتری در شما ایجاد می کنند.
خوب است که هر پنج عنصر زمین، چوب، آتش، آب و فلز را در خانه ی خود داشته باشید. سنگ، مرمر، کریستال یا خاک رس می توانند نماینده ی زمین باشند. عنصر چوب می تواند همان گل و گیاه باشد. آتش می تواند شمع یا چراغ باشد؛ به طور کلی هر چیزی که از خود انرژی و گرما تولید کند. حالا نوبت آب است؛ می توانید از یک حوض کوچک آب یا تنگ ماهی استفاده کنید. عنصر فلز هم می تواند مس، برنز، نقره، یا به طور کلی هر چیز فلزی ای باشد.
اگر تعداد بیشتری از این عناصر را در محیط زندگی خود به کار گیرید، می توانید احساس کنید که عناصر دست به دست هم می دهند و زندگی بیشتری به خانه ی شما می بخشند.
۴- آیا برای تداوم فنگ شویی مثبت، خانه همیشه باید مرتب و منظم باشد؟
من توصیه می کنم هر زمان که احساس کردید انرژی خیلی راکد مانده، شروع به مرتب کردن کنید. با این کار نه فقط فضا بلکه ذهن تان هم باز می شود. مثلاً ممکن است احساس کنید چشمه ی خلاقیت تان خشک شده؛ این یعنی وقتش رسیده محیط زندگی تان را مرتب کنید.
اگر چیزی هست که دیگر آن را نمی خواهید، می توانید آن را به دوست تان ببخشید. شاید همان چیز انرژی مثبتی برای دوست تان داشته باشد. محل زندگی شما باید به گونه ای باشد که ذهن شما را از زمان حال دور نکند. اگر چیزی در محیط وجود دارد که حواس شما را به خود پرت می کند یا انرژی شما را تحلیل می برد، باید از دستش خلاص شوید.
جزئیات تزئینی محیط زندگی شما هم باید انرژی مثبت به شما ببخشند، مثل یک عکس یا یک اثر هنری که حس مثبتی در شما ایجاد می کند. هر چیزی که لبخند به لب شما می آورد را می توانید به محیط زندگی خود اضافه کنید تا به شما معنی ببخشد.
۵- اگر کسی نور طبیعی زیادی در خانه ی خود نداشته برای روشن کردن محیط زندگی خود چه کاری می تواند انجام دهد؟
انسان ها ذاتاً طالب نور خورشیدند، پس تقلید نور خورشید با استفاده ازرنگ هایی مثل زرد و نارنجی می تواند کمک کننده باشد. شما می توانید از نورهای گرم تری هم استفاده کنید یا محیط را با یک تابلو با منظره ی طلوع یا غروب خورشید تزئین کنید.
۶- آینه ها چطور؟ می توانند کمکی کنند؟
آینه وسیله ی بسیار جالبی است چون همه چیز را در فضا تکثیر می کند. در مورد آینه ها باید همیشه با احتیاط عمل کنیم چون می توانند چیزهای ناخوشایند را هم انعکاس دهند، مثل ساختمان مخروبه ای که رو به روی پنجره ی خانه تان وجود دارد. هر چیزی که در آینه انعکاس پیدا کند به بخشی از محیط زندگی شما تبدیل خواهد شد.
شما اما دوست ندارید مناظر زشت و ناخوشایندی که بیرون پنجره تان وجود دارد، از بالکن های نامرتب همسایه های رو به رویی گرفته تا ساختمان های بدقواره و بیمارستان و قبرستان، در آینه ی خانه تان انعکاس یابد. از گذشته چنین چیزهایی را بدشگون می دانند. اگر منظره ی مقابل ما چیزی است که معنای بدشگونی دارد، پس ما باید به فکر ایجاد یک انرژی مثبت در برابر این انرژی منفی باشیم. تمرکز اصلی فنگ شویی بر تلاش برای جذب و انباشت انرژی مثبت است. چیزهایی که حس منفی ایجاد می کنند ممکن است باعث شوند احساس راحتی نکنیم و حس ترس در ما به وجود آورند.
اما شما می توانید چیزهایی را در آینه انعکاس دهید که دوست دارید آن ها را بیشتر ببینید، مثل یک منظره ی زیبا یا یک پارک.
۷- از نظر شما «مأمن» چگونه جایی است؟ چرا وجود چنین چیزی در خانه ضروری است؟
من همیشه می گویم که بدن ما یک معبد است و خانه ی ما مأمن ما. من شخصاً از حضور در خانه واقعاً لذت می برم، به همین خاطر خانه برای من جایی است که در آن می توانم انرژی از دست رفته ام را دوباره به دست آورم؛ جایی که می توانم کاملاً خود واقعی ام باشم.
مأمن شما نه باید حواس تان را پرت کند و نه باید انرژی تان را بگیرد. پس از نظر من، مأمن جایی است که نمایانگر خود واقعی شما باشد و ردی از عادت های شما را داشته باشد؛ جایی که بتوانید در آن درباره ی احساسات تان تفکر و تعمق کنید.
جالبه استادان معماری میگن فنگ شویی خرافاته.