تب کریمه کنگو در روزهای اخیر در ایران شیوع پیدا کرده یا دستکم شیوع آن نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است. تب کریمه کنگو یا صحیح تر آن تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو (Crimean-Congo haemorrhagic fever) یک بیماری شایع است که در اثر ویروسی به نام نایرو ویروس که از طریق گزش کنه وارد بدن می شود، به وجود می آید. این ویروس باعث یک تب ویروسی و خونریزی دهنده ی شدید می شود و میزان کشندگی آن ۱۰ تا ۴۰ درصد است.
ویروس تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو در حیوانات و کنه ها وجود دارد و یا از طریق نیش کنه یا بر اثر تماس با خون یا بافت های بدن حیوانات آلوده به ویروس در هنگام ذبح حیوان یا بعد از آن به انسان انتقال می یابد. اغلب موارد ابتلا به تب کریمه کنگو مربوط به افرادی هستند که در صنعت پرورش، فروش یا کشتار دام فعالیت دارند، مثل کشاورزان، کارگران کشتارگاه و دامپزشکان. حیوانات اهلی و وحشی زیادی هستند که می توانند بر اثر گزش کنه به میزبانی برای ویروس تب کریمه کنگو تبدیل شوند، از جمله گاوها، گوسفندها، بزها و شترمرغ ها.
انتقال فرد به فرد ویروس تب کریمه کنگو می تواند بر اثر تماس نزدیک با خون، ترشحات، اندام های بدن یا دیگر مایعات بدنی شخص مبتلا رخ دهد.
علائم تب کریمه کنگو
طول دوره ی نهفتگی بیماری به نحوه ی انتقال ویروس به بدن بستگی دارد. اگر ویروس از طریق نیش کنه وارد بدن شده باشد، دوره ی نهفتگی بیماری معمولاً ۱ تا ۳ روز است و حداکثر ۹ روز به طول می انجامد. اگر ابتلا به ویروس از طریق تماس با خون یا بافت آلوده رخ داده باشد، دوره نهفتگی معمولاً ۵ تا ۶ روز است و حداکثر ۱۳ روز زمان می برد.
آغاز علائم اما به صورت ناگهانی با تب، دردهای عضلانی، سرگیجه، خشکی و درد گردن، پشت درد، سردرد، چشم درد و حساسیت به نور رخ می دهد. حالت تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد و گلو درد دیگر علائمی هستند که ممکن است در ابتدای بیماری ظهور پیدا کنند و به دنبال آن، نوسانات خلقی شدید و گیجی رخ خواهد داد. بعد از ۲ تا ۴ روز، آشفتگی ای که گریبانگیر بیمار شده بود جایش را به خواب آلودگی، افسردگی و بی حالی می دهد، و ممکن است فرد در یک چهارم بالایی سمت راست شکم خود احساس درد داشته باشد و کبد او ورم کند.
دیگر علائم بالینی تب خونریزی کریمه – کنگو عبارتند از تاکی کاردی (تند شدن غیرطبیعی ضربان قلب)، بزرگ شدن غدد لنفاوی و ضایعات پوستی به شکل خونریزی در داخل پوست، بر روی سطوح مخاطی داخلی بدن مثل دهان و گلو، و روی پوست. این ضایعات پوستی ممکن است گسترش پیدا کنند. بیماران هپاتیتی یا افرادی که وضعیت وخیمی دارند ممکن است بعد از روز پنجم بیماری، به زوال سریع کلیه، نارسایی ناگهانی کبد یا نارسایی ریوی دچار شوند.
میزان مرگ و میر ناشی از تب کریمه کنگو ۳۰ درصد است و مرگ بر اثر این بیماری در هفته ی دوم آن رخ می دهد. بیمارانی که بهبود می یابند، روند بهبودی در آن ها معمولاً از روز نهم یا دهم بعد از آغاز بیماری شروع می شود.
نحوه تشخیص تب کریمه کنگو
این بیماری از طریق آزمایش های مختلف پزشکی تشخیص داده می شود.
نحوه درمان تب کریمه کنگو
برای درمان تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو از یک داروی ضد ویروسی به نام ریباویرین استقاده می شود که مؤثر بودن آن به اثبات رسیده.
پیشگیری از تب کریمه کنگو
جلوگیری از تب کریمه کنگو یا کنترل آن در یحوانات کار دشواری است و هیچ واکسنی هم برای این بیماری مخصوص حیوانات ساخته نشده. گرچه روش هایی برای کاهش ریسک ابتلای حیوانات به این ویروس وجود دارد.
کاهش ریسک ابتلا در افراد
گرچه یک واکسن برای تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو مخوص انسان ها تولید شده و در مقیاس کوچکی در شرق اروپا استفاده می شود اما در حال حاضر هیچ واکسن ایمن و مؤثری در خصوص این بیماری برای استفاده در انسان وجود ندارد.
بنابراین تنها راه کاهش ابتلا به این بیماری در افراد افزایش آگاهی نسبت به ریسک فاکتورهای بیماری و آموزش مردم در خصوص اقداماتی است که می تواند میزان قرارگیری در معرض ویروس را کاهش دهد.
پوشیدن لباس های رنگ روشن برای تشخیص راحت تر کنه ها بر روی لباس
استفاده از مواد کنه کش مجاز بر روی لباس
استفاده از مواد دافع حشرات مجاز بر روی پوست و لباس
بررسی مکرر پوست و لباس ها برای اطمینان از نبود کنه و جدا کردن صحیح کنه ها در صورت یافت شدن
دوری از مناطقی که کنه ها در آنجا شیوع دارند
کاهش ریسک انتقال از حیوان به انسان:
پوشیدن دستکش و دیگر لباس های محافظ هنگام کار با حیوانات یا بافت های بدن آن ها در مناطقی که این بیماری در آن شایع است، به ویژه طی فرآیند ذبح، برش گوشت و انتخاب حیوان در کشتارگاه یا خانه
قرنطینه کردن حیوانات پیش از ورود آن ها به کشتارگاه ها یا استفاده ی روزانه از مواد دافع حشرات از ۲ هفته پیش از ذبح
کاهش ریسک انتقال از انسان به انسان :
خودداری از تماس نزدیک فیزیکی با افراد مبتلا به تب کریمه کنگو
استفاده از دستکش و وسایل محافظتی هنگام مراقبت از افراد مبتلا
شستشوی منظم دست ها بعد از رسیدگی به افراد بیمار یا ملاقات با آن ها
بدون نظر