کمتر چیزی به اندازه اتوبان ها یا همان سیستم بزرگراهی نماینده آلمان در کلیت آن است. کلیسای کلن یک کلیسای متفاوت به سبک آلمان غربی است و برج تی وی در برلین نیز یک شاهکار مهندسی به شمار می آید اما اتوبان که در زبان آلمانی به معنای «باند حرکت خودرو» است در آلمان از هر چیز دیگری معروف تر است و تمامی نقاط این کشور را به یکدیگر وصل می کند. در طی دهه ها، اتوبان ها در آلمان از یک ابزار سودگرایانه در زیرساخت های ملی این کشور به یک نماد فرهنگی تبدیل شده که باعث خلق آثار هنری، آلبوم ها و کالاهای در سراسر جهان و حتی نامگذاری یک کافه ایرلندی به نام خود شده است. اما چرا اتوبان های آلمان تا به این اندازه جایگاه متمایزی دارند و آلمانی های امروز چه ارتباطی با شاهراه های مشهور خود دارند؟ و اینکه آیا واقعیت دارد که در اتوبان های آلمان با هر سرعتی که بخواهید می توانید رانندگی کنید؟
آغاز همراه با تردید
اول از همه چیزهای مهم: نازی ها اتوبان را ابداع نکردند. ایده ساخت شاهراه هایی برای متصل کردن شهرهای بزرگ آلمان پس از جنگ جهانی اول در دوره جمهوری ویمار پس از جنگ شکل گرفت. اولین جاده عمومی از این نوع در سال ۱۹۳۲ تکمیل شد که شهرهای کلن و بن را به هم متصل می ساخت. این اتوبان هنوز هم وجود داشته و بخشی از اتوبان ۵۵۵ به شمار می آید. بعد از به قدرت رسیدن آدولف هیتلر در سال ۱۹۳۳، وی از اتوبان برای رسیدن به قدرت سیاسی استفاده کرده، فریتز توت را به بازرس کل ساخت و ساز جاده در آلمان منصوب کرده و از او خواست تا شبکه های اتوبانی در کشور را توسعه دهد.
توت مسئول اصلی ایجاد برنامه ایجاد شغلی بود که بر اساس پروپاگاندای نازی ها، به از بین بردن بیکاری در آلمان کمک بسیاری کرد. کارگران حوزه راهسازی در کمپ های کارگری نزدیک محل های کارشان زندگی می کردند، اگر چه اغلب داوطلبانه به آنجا نرفته و بر اساس خدمات کارگری اجباری رایش برای کار کردن در این حوزه به کار گرفته شده و بدین ترتیب از فهرست بیکاران حذف شده بودند. نتایج واقعی این برنامه توسعه راهسازی بسیار ناچیز بوده و پس از شروع جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۳۹، ساخت و ساز در این عرصه بیشتر با تکیه بر نیروی کار اجباری و زندانیان انجام می شد.
به دلیل نیاز به نیروی کار عظیمی که هیتلر برای براه انداختن یک نبرد بزرگ به تولیدات آن ها نیاز داشت، آن ها کارگران بخش راهسازی و به طور ویژه اتوبان سازی را به بخش های نظامی منتقل کردند که همین موضوع نیروی کار اجباری را بسیار بااهمیت می ساخت. در سال ۱۹۴۲، شرایط در میدان جنگ تغییر کرده و به ضرر آلمانی ها شد در حالی که تنها ۳,۸۰۰ کیلومتر از برنامه ۲۰,۰۰۰ کیلومتری ساخت آزادراه ها در این کشور تحقق یافته بود.
شرق در مقابل غرب
بعد از جنگ جهانی دوم، در جریان برنامه توسعه راه ها که از دهه ۱۹۵۰ آغاز شد، اکثر اتوبان های موجود در آلمان غربی بازسازی شده و بار دیگر مورد استفاده قرار گرفتند. در طول دوران جنگ سرد، برخی از بخش های بزرگراهی آلمان برای عمل کردن به عنوان پایگاه های هوایی نیروهای متفقین در صورت حمله شوروی به کار گرفته شده و طراحی آن ها تغییر کرد. در همین زمان، در آلمان شرقی، بزرگراه ها عموماً برای رفت و آمد لجستیک نظامی و خودروهای کمپانی های دولتی به کار می رفت. تفاوت دیدگاه نسبت به ساخت بزرگراه ها در آلمان دو شقه شده بدین معناست که حتی امروز نیز در بخش های کوچکی از این کشور می توان ورود از جاده های مسطح آلمان غربی به جاده های ناهموار بتنی و قدیمی آلمان شرقی را حس کرد. این شرایط را می تواند در اتوبان A2 در نزدیکی ها ماگدبورگ احساس کرد.
اتوبان های امروزی در آلمان
از سال ۱۹۵۳، عنوان رسمی بزرگراه ها در آلمان Bundesautobahn به معنای «بزرگراه فدرال» بوده است. اکنون در آلمان سیستم اتوبانی بیش از ۱۳,۰۰۰ کیلومتر طول دارد که آن را به یکی از طولانی ترین و پرتراکم ترین سیستم های جاده ای در جهان تبدیل می کند. بسیاری از نقاط این کشور دارای اتوبان هایی با دو، سه یا چهار باند در هر جهت هستند در حالی که یک خط دائمی اضطراری نیز وجود دارد. در حالی که برای بسیاری از آلمانی ها اتوبان یک منظره هرروزه و معمولی است، هنوز هم کسانی هستند که این سیستم کارآمد را می ستایند که کریستین بوش معمار اهل کلن یکی از آنها است. او در این باره چنین می گوید: «همیشه پیشرفت هایی تکنیکی هستند که در چشم استفاده کنندگان یک توسعه را قابل دیدن می کنند.
شیوه ساخت آن یک نمونه از هنر مهندسی است». سیستم اتوبانی در آلمان از طریق مالیات توسعه یافته و دولت آلمان خود به طور متمرکز مسئول کنترل و مدیریت آن را بر عهده دارد اگر چه سیستم دولتی فدرالی است. اما از سال ۲۰۰۵ خودروهای باری برای عبور از بزرگراه های این کشور باید عوارض بپردازند. اتوبان ها در آلمان نیروی پلیس مخصوص خود را دارند که Autobahnpolizei نام داشته و از خودروهای نامحسوس مجهز به دوربین برای ثبت تخلفات سرعت استفاده می کنند. آن ها حتی یک سریال پرطرفدار مخصوص به خود به نام Alarm für Cobra 11 دارند که در ایران با نام «هشدار برای کبری ۱۱» شناخته شده و بر عملیات های اکشن گروهی از پلیس های بزرگراه در منطقه راین-روهر تمرکز دارد.
سرعت در اتوبان های آلمان
البته یکی از چیزهایی که مردم فکر می کنند در مورد اتوبان ها در آلمان می دانند این است که با هر سرعتی که بخواهند می توانند برانند. این موضوع تا حدی واقعیت دارد زیرا در برخی بزرگراه ها در این کشور- برای مثال اتوبان A3 بین کلن و فرانکفورت- هیچ محدودیت سرعتی وجود ندارد، موضوعی که الهام بخش بسیاری از آثار فرهنگی شده است. این تاثیر فرهنگی با آهنگ و آلبوم Autobahn ساخته گروه موسیقی الکترونیک آلمانی Kraftwerk است که در سال ۱۹۷۵ به رتبه دهم ۱۰۰ آهنگ پرفروش بیلبورد رسید.
این آهنگ همچنین بر نمود شخصیت های شرور فیلم کالت کلاسیک The Big Lebowski ساخته برادران کوئن در سال ۱۹۹۸ تاثیرگذار بود. در فیلم، Autobahn نام یک گروه پاپ-تکنو است که از شخصیت منفی اصلی فیلم، اولی کونکی با بازی پیتر استورمار، و دو هم گروهی نهیلیستش تشکیل شده است. در فاصله ای بسیار طولانی از اتوبان های آلمان، در شمال دوبلین در ایرلند، می توان یک رستوران و کافه به نام Autobahn را یافت که نامش در کتاب رکوردهای گینس به ثبت رسیده است.
اتوبان های آینده
امروزه آلمان تنها کشور اروپایی بدون محدودیت سرعت بوده و صحبت ها در مورد اعمال محدودیت سرعت همیشه در سیاست های آلمان داغ بوده است. از دهه ۱۹۸۰ همواره در مورد تصویب یک قانون محدود کننده سرعت در تمامی بزرگراه ها صحبت شده اما این صحبت ها در سال های اخیر شتاب بیشتری گرفته که به موضوع شرایط اقلیمی و تاثیر این محدودیت سرعت در تولید کمتر گازهای گلخانه ای مربوط بوده است. حزب سبز در سال ۲۰۱۹ تلاش کرد قانون محدودیت سرعت ۱۳۰ کیلومتری در اتوبان های کشور را به تصویب برساند که نتوانست آرای کافی را بدست آورد. محدودیت سرعت در آلمان تصویب بشود یا نشود، چالش دیگر در نقش اتوبان ها در آلمان موضوع بحران اقلیمی است.
آیا اتوبان های آلمان در آینده با راه آهن جایگزین خواهند شد؟ آلیس اتروپولژکی بر این باور است که «محیط کنترل شده» اتوبان ها بدین معناست که قدرت آن ها همچنان پابرجا خواهد بود. وی در این باره چنین می گوید: «بر حسب رفتار انسانی، اتوبان بسیار کنترل شده است، مردم از آن تنها برای رفتن از نقطه الف به ب استفاده می کنند. به نظر من، ما خیلی زود شاهد سیستم حمل و نقل خودکار کالاها خواهیم بود که با تسهیلات خودکار بیشتر و مداوم برای حمل و نقل مسافران ادامه خواهد یافت». اما کریستین بوش نظر متفاوتی دارد: «تمرکز دیرپا بر روی ترافیک خودرویی و زیرساخت آن که در سراسر آلمان وجود دارد، توسعه گزینه های جایگزین را پیچیده تر کرده است». اما او بر این باور است که شرایط باید تغییر کند زیرا «سیستم به نهایت ظرفیت خود رسیده و به یک بازنگری سریع نیاز است».
در حال حاضر، سیاستمداران و عموم مردم در آلمان در مورد آینده اتوبان های مشهور کشورشان تصمیمی نگرفته اند اما آندریاس شوور به عنوان وزیر حمل و نقل این کشور به دنبال تغییر در اتوبان های این کشور است. او که شخصیتی بحث برانگیز دارد، اخیراً در توییتی نوشته است: «اگر در روستا زندگی می کنید، به یک اتوبان نیاز خواهید داشت». این توییت باعث خشم مردم ساکن روستاها و مناطق حاشیه شهرها شده زیرا آن ها یک سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد را ترجیح می دهند. سبزهای آلمان در مقابل خواستار توقف سریع پروژه های توسعه بزرگراه ها در آلمان هستند، به طور ویژه اتوبان A49 در منطقه هس که به معنای تخریب جنگل ۳۰۰ ساله Dannenröder Wald به مساحت ۱,۰۰۰ هکتار است.
بدون نظر