۱۰ فیلم دیدنی اما نادیده گرفته شده ژانر زیردریایی که دیدن آن‌ها را به شما توصیه می‌کنیم

در بیش از ۱۰۰ سالی که از عمر سینما می گذرد، زیردریایی ها لوکیشن بسیاری از فیلم های ماندگار بوده اند. این ژانر که اسپین آفی از ژانر جنگی است تاریخچه ای طولانی داشته و اولین فیلم آن به اوایل قرن بیستم باز می گردد. دستکم ۱۵۰ فیلم در یک قرن اخیر ساخته شده که داستان آن ها تماماً در درون یک زیردریایی رخ می دهد و جذابیت و استقبال از این ژانر فرعی با توجه به فیلم های تولید شده در این فضا،  کاملاً مشهود است. چه فضایی دراماتیک تر از یک فضای تنگ و تاریک فلزی آن هم فرسنگ ها در زیر آب، در خطر از بین رفتن و گم شدن برای همیشه و مورد حمله قرار گرفتن از سوی دشمنان انسانی و طبیعی بسیار. فضای تاریک و پرتنش عمق آب باعث شده که فیلم های جنگی که داستان آن ها در زیردریایی ها می گذرد، بسیار جذاب باشند.

برای پذیرش این ادعا کافی است فیلم های Das Boot (1981) یا The Hunt for Red October (1990) را نگاه کنید تا با پتانسیل دراماتیک این ژانر فرعی برایتان مسجل شود. حتی اولین فیلم هایی ژانر زیردریایی نیز علاوه بر فضای تاریک و پرتنششان از یک شوخی و هجو خاص برخوردار بودند. حتی ژانری فرعی و قابل پیش بینی ماند فیلم های زیردریایی محور نیز با ایده ها و برداشت های جدید مخاطبان را حیرت زده می کنند. با تعداد زیاد فیلم هایی که در این ژانر ساخته شده اند، بسیاری از فیلم های خوب ژانر زیردریایی نادیده گرفته شده اند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم ژانر زیردریایی آشنا کنیم که از بهترین های این ژانر هستند اما کمتر کسی آن را دیده است.

۱۰- U-571 (2000)

فیلم U-571 با بازی متیو مک کانهی و بیل پکستون داستان خدمه یک زیردریایی آمریکایی را روایت می کند که وارد یک زیردریایی آلمانی می شوند تا دستگاه کشف رمز موسوم به Enigma را به سرقت ببرند. این فیلم بعد از اکران به خاطر داستان جذاب و فیلمبرداری های خیره کننده اش مورد استقبال قرار گرفت به نحوی که جلوه های بصری را به یکی از اصلی ترین فاکتورهای یک فیلم در ژانر زیردریایی تبدیل کرد. در فضاهای تنگ لوکیشن، جاناتان موستو (کارگردان) و الیور وود (فیلمبردار) به خوبی برای انجام یک فیلمبرداری پویا و دقیق همکاری کرده و از این فضای محصور به بهترین وجه برای تاثیرگذاری بر شخصیت ها استفاده شده است. در حالی که فیلم U-571 هیچ واقعیت تاریخی را دنبال نمی کند، داستان آن با انتقاداتی مواجه شده بود.

نکته اول اینکه اولین دستگاه کشف رمز ارتباطی آلمانی ها در سال ۱۹۴۱ و سه سال پیش از آمریکایی ها، توسط نیروهای بریتانیایی در اختیار گرفته شد. در واقع اولین دستگاه کشف رمز Enigma  ماه ها قبل از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم بدست نیروهای بریتانیایی افتاده بود. این فیلم باعث شد که تونی بلر، نخست وزیر وقت بریتانیا از فیلم به عنوان توهینی به ملوانان بریتانیایی یاد کند. یکی از ماندگارترین فاکتورهای فیلم U-571 بازیگران آن هستند که علاوه بر مک کانهی و پکستون،بازیگرانی مانند هاروی کیتل، دیوید کیت و جون بون جووی نیز در نقش های اصلی آن ظاهر شدند. موستو نیز سه سال بعد از این فیلم موفق، Terminator 3: Rise of the Machines را کارگردانی کرد.

۹- The Spy In Black (1939)

فیلم The Spy in Black اولین پروژه سینمایی با همکاری بین مایکل پاول و امریک پرسبورگر بود که دو تن از تاثیرگذارترین فیلمسازان بریتانیایی بوده و در ادامه در ۱۹ فیلم دیگر با هم همکاری داشتند. در سال ۱۹۱۷، کاپیتان هارت (با بازی کنراد ویدت بازیگر اکسپرسیونیست آلمانی) ماموریت می یابد در نزدیک سواحل اورکنی به ناوگان کشتی های بریتانیایی حمله کند. در این میان او باید در کنار چیزهای دیگر با یک افسر بریتانیایی مکار، یک زن که عشق او را پاسخ نمی دهد و مواردی از اشتباه گرفتن هویت افراد مقابله کند. حتی امروزه نیز فیلم The Spy in Black به عنوان یکی از جذاب ترین تریلرهای جاسوسی شناخته می شود فیلمی که برای آن دوران یک دستاورد بزرگ بود و غیرقابل پیش بینی بودن داستان باعث شد الگویی برای فیلم های تریلر جنگی آینده باشد.

بدون اسپویل کردن بیشتر داستان، باید بگوییم که تصویرسازی متفاوت و همدردی با نیروهای آلمانی در این فیلم یک انتخاب شجاعانه بود با توجه به این نکته که The Spy in Black تنها چند ماه پیش از شروع جنگ جهانی دوم اکران شد. پاول و پرسبورگر بعد از این فیلم، برخی از تاثیرگذارترین فیلم های سینمای بریتانیا مانند A Matter of Life and Death (1946) و Black Narcissus (1947). را ساختند.

۸- The Life Aquatic With Steve Zissou (2004)

فیلم The Life Aquatic With Steve Zissou به عنوان یکی از نادیده گرفته شده ترین فیلم های وس اندرسون، پس از انتشار در سال ۲۰۰۴ در گیشه شکست خورد و نقدهای متوسطی از منتقدان دریافت کرد. اما از آن زمان به بعد بود که تمجیدهایی که شایسته اش بود را دریافت کرد هر چند نمی توان آن را از بهترین آثار اندرسون دانست. این فیلم داستن استیو زیسو (بیل ماری بازیگر همیشگی فیلم های اندرسون) را روایت می کند که سوار زیردریایی خود شده تا کوسه جگواری که دوستش را خورده پیدا کرده و از آن انتقام بگیرد. در این مسیر او با شخصیت های متفاوتی آشنا می شود که نقش آن ها را بازیگرانی مانند ویلم دفو، جف گلدبلوم و کیت بلانشت بازی می کنند.

برای طرفداران سبک متفاوت و هجو جذاب اندرسون، The Life Aquatic With Steve Zissou گزینه های بسیاری برای سرگرم کردن مخاطبان خود دارد. حتی این فیلم که گاهی اوقات تأمل برانگیز نیز می شود، فیلم یک ادای احترام کمیک به غواص مشهور ژاک کاستو است. اندرسون به طور خاص این فیلم را برای ادای احترام به این کاشف فرانسوی ساخت که در سال ۱۹۹۷ درگذشت. سناریو این فیلم کالت توسط اندرسون و نوآه بامباک نوشته شده که در پروژه Fantastic Mr. Fox (2009) نیز با هم همکاری داشتند.

۷- Destination Tokyo (1943)

به عنوان اولین تجربه کارگردانی دلمر دیوس، فیلم Destination Tokyo (1943) را باید پدر معنوی فیلم هایی مانند U-571 و Das Boot دانست. زیردریایی یو اساس کاپرفین به رهبری کاپیتان کاسیدی دستور دارد تا به توکیو رفته و یک جاسوس را در ساحل پیدا کند تا بدین ترتیب اطلاعاتی را برای اولین حمله بمب افکن های آمریکایی به پایتخت ژاپن فراهم کند. این فیلم که در بحبوحه جنگ جهانی دوم منتشر شد، گاهی اوقات حال و هوای یک فیلم تبلیغاتی با هدف افزایش روحیه مردم آمریکا که برای دیدن فیلم به سینماها آمده بودند را دارد. جدای از این اما Destination Tokyo یک فیلم بسیار هیجان انگیز است و به خوبی خط بین خوب و شر که مخاطبان آمریکایی آن روزها با آن آشنا شده بودند را به تصویر می کشد.

رونالد ریگان ، رییس جمهور ۲۴ سال بعد ایالات متحده، در کتاب خاطرات خود فاش کرده که تماشای این فیلم مشوق اصلی او در بازی در فیلم ماجراجویانه Hellcats of the Navy (1957 بود که داستان آن در یک زیر دریایی می گذشت. این فیلم همچنین باعث شد که تونی کرتیس جوان در سال ۱۹۴۳ به نیروی دریایی ایالات متحده بپیوندد، بازیگری که از نقش گرانت به عنوان فرمانده زیردریایی الهام گرفته بود. گرانت و کرتیس بعدها در یک فیلم کلاسیک زیردریایی محور با هم همبازی شدند، اگر چه ظاهر و دورنمایی متفاوت از این تریلر میهن پرستانه داشت.

۶- Operation Petticoat (1959)

وقتی کری گرانت و تونی کرتیس در یک فیلم جنگی زیردریایی محور همبازی شدند، نتیجه فیلم جذابی بود. فیلم Operation Petticoat تعلیق و فضای تنگ و تاریک را کنار زده و یک فیلم خنده دار و کمیک را جایگزین می کند. این فیلم داستان ماجراجویی های نافرجام خدمه زیردریایی یو اس اس سی تایگر در دوران نبرد فیلیپین در روزهای اول حضور ایالات متحده در جنگ جهانی دوم را به تصویر می کشد. در حالی که این زیردریایی یک زیردریایی داستانی و غیرواقعی است و داستان کلی فیلم نیز حقیقت ندارد، بسیاری از اتفاقات فیلم بر اساس حوادث واقعی و مستند ساخته شده است؛ برای مثال حمله با اژدر به یک اتوبوس توسط زیردریایی یو اس اس بوفین در سال ۱۹۴۴.

این فیلم با تحسین و استقبال سینماروها و منتقدین مواجه شده و یکی از بهترین فیلم های کارنامه قابل توجه کری گرانت به شمار می آید. حتی امروز نیز کمدی و شوخی های فیلم Operation Petticoat جذابیت خود را حفظ کرده و با چند بار دیدن نیز از تماشای آن لذت خواهید برد. فیلم Operation Petticoat بازیگرانی را در خود داشت که بعدها به ستارگان هالیوود تبدیل شدند، از گاوین مک لیود گرفته تا ماریون راس. این فیلم همچنین الهام بخش ساخت یک سریال تلویزیونی به همین نام شد که جیمی لی کرتیس، دختر تونی کرتیس، در آن ایفای نقش می کرد.

۵- The Wolf’s Call (2019)

فیلم The Wolf’s Call یا عنوان اصلی فرانسوی Le Chant du loup، یک فیلم جدید در ژانر زیردریایی است، فیلمی که به پس زمینه های سیاسی و پرتنش بسیاری از فیلم های این ژانر باز می گردد. این فیلم که توسط یک دیپلمات به نام آنتونین بودری ساخته شده در مورد افسر سونار یک زیردریایی است که باید از حس شنوایی دقیق خود برای شناسایی یک زیردریایی هسته ای فرانسه و  جلوگیری از یک جنگ هسته ای استفاده کند. The Wolf’s Call یک فیلم جاه طلبانه، پرتنش و هوشمندانه است که شامل داستان ها و زیردریایی های متعددی است و هیچگاه احساس شلوغی ایجاد نمی کند.

اگر چه برخی از ترکیبات داستانی این فیلم برای علاقمندان به ژانر زیردریایی و تریلر آشناست، کارگردان با بودجه ای بسیار کمتر از فیلم های مشابه هالیوودی توانسته فیلمی بی نقص بسازد. تعهد به رئالیسم تاریک و تهدید وقوع قریب الوقوع یک جنگ تمام عیار ثابت کرده که ترکیبات سنتی ژانر زیردریایی هنوز فاصله زیادی با کلیشه ای شدن و از مد افتادن دارند. تمام چیزی که برای موفقیت فیلمی در این ژانر نیاز داریم یک داستان مناسب و افراد مناسبی برای کار در آن در پشت و جلوی دوربین است.

۴- The Russians Are Coming, The Russians Are Coming (1966)

جنگ و کمدی دو چیزی هستند که ظاهراٌ ترکیبشان چندان موفق نیست اما ژانر زیردریایی تقریباً از این قاعده مستثنی بوده است. فیلم The Russians Are Coming, The Russians Are Coming یک نمونه قابل توجه دیگر برای این مدعاست، فیلمی به کارگردانی نورمن جویسون در مورد یک زیردریایی روسی که در سواحل نیوانگلند پرسه می زند. اگر چه این زیردریایی روسی و خدمه آن نیت بدی ندارند، حضور آن ها در جریان یک عملیات نجات باعث ایجاد وحشت در میان روستایی محلی می شود. جویسون با روایت مسائل سیاسی و اجتماعی پیچیده به شکلی که قابل درک و بامزه بود برای خود نامی دست و پا کرد. او با این فیلم موفق شده فیلمی بامزه و خنده دار از داستانی جدی مانند جنگ سرد بسازد که هیچگاه هدف هجو آمیز خود را از دست نمی دهد.

برخلاف Destination Tokyo، فیلم جویسون بر اساس قدرت برتر آمریکا نیست اما ایده کلیشه ای اما قابل تحسینی دارد مبنی بر اینکه آمریکا و روسیه می تواند در صلح در کنار هم زندگی کنند. این فیلم ژانر زیردریایی یکی از معدود فیلم هایی است که تصویرسازی مثبتی از شخصیت های روسی دارد. از زمان ساخت این فیلم، جویسون دوران کاری بسیار موفق و پرباری داشته و در طول سه دهه مختلف سه بار نامزد اسکار بهترین کارگردانی شده است.

۳- On The Beach (1959)

فیلم On The Beach یک فیلم پساآخرالزمانی است که داستان آن در داخل یک زیردریایی گذشته و اشاره ای درست به پارانویای جنگ هسته ای در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ دارد، هر چند به عنوان یک جواهر نادیده گرفته شده و بی نقص این ژانر هیچگاه به اندازه شایستگی هایش مورد توجه قرار نگرفت. داستان این درام علمی تخیلی که توسط استنلی کرامر ساخته شد در روزگاری که جنگی هسته ای دنیا را به نابودی کشانده می گذرد. گروهی از بازماندگان مجبورند با این واقعیت روبرو شوند که زندگی آن ها و حیات کل بشریت در چند ماه آینده به پایان خواهد رسید. گرگوری پک در این فیلم نقش فرمانده زیردریایی یو اس اس سافیش را بازی می کند که ماموریت دارد به ساحل بیاید. فیلم On The Beach بعد از انتشار با ضرری ۷۰۰,۰۰۰ دلاری مواجه شد هر چند نقدهای عمدتاً مثبتی از آن وجود داشت.

این فیلم داستانی تاریک اما امیدوار کننده در مورد ارزش نهادن و گرانمایه انگاشتن زندگی انسان  است که پیامی بدون تاریخ انقضا به نظر می رسد. کرامر در این فیلم موفق شده یک داستان جذاب در مورد قدرت و جنگ را روایت کرده و همزمان این موضوع را با پیام هشدار دهنده در مورد قابلیت های ناخوشایند سلاح های هسته ای ترکیب می کند. از دیگر بازیگران فیلم On The Beach می توان به آوا گاردنر و فرد آستایر اشاره کرد و کرامر بعد از این فیلم توانست نام خود را به عنوان یک فیلمساز تاثیرگذار بر بسیاری از فیلمسازان مشهور بعدی مانند استیون اسپیلبرگ تثبیت کند، کارگردانی که از کرامر به عنوان یک کارگردان «الهام بخش بسیار بااستعداد» یاد کرده است.

۲- Kursk (2018)

فاجعه زیردریایی Kursk در سال ۲۰۰۰ با کشته شدن تمامی ۱۱۸ خدمه خود بعد از دو انفجار که آن را در عمق اقیانوس بی تحر ساخت همراه شد. این تراژدی واقعی الهام بخش رمان A Time to Die نوشته رابرت مور شد که بعدها توماس وینتربرگ فیلم Kursk را از روی آن ساخت. این فیلم روایتی تکان دهنده از این است که چگونه بوروکراسی و اعتبار بر زندگی افراد ترجیح داده می شوند. فیلم Kursk به طور مرتب به زندگی شخصی هر یک از خدمه زیردریایی نگاهی انداخه و در ادامه نگاهی انتقادآمیز به سیاست های روسی و ناکارآمدی نظامی این کشور دارد.

همانند بسیاری از دیگر فیلم های تاریخی، در این فیلم نیز برخی از اتفاقات واقعی تغییر داده می شوند اما فضا و هدف فیلم کاملاً دقیق و درست انتخاب شده است. Kursk همچنین از بازیگرانی قوی اما فوتن مانند لیا سیدو، کالین فیرث و مکس فون سیدو سود می برد. فاجعه زیردریایی Kursk اگر چه در بیرون از روسیه چندان شناخته شده نیست اما فیلم وینتربرگ باعث می شود این ماجرا را برای مدتی طولانی فراموش نکنید. جدیدترین فیلم وینتربرگ با نام Another Round یک درام کمدی با بازی مدس میکلسن است که از فیلم های تحسین شده و برتر سال ۲۰۲۰ است.

۱- Black Sea (2014)

تریلر تراژیک Black Sea از کوین مک دونالد، علیرغم بازیگران شناخته شده خود نتوانست در گیشه عملکرد موفقی داشته باشد. جود لا، بن مندلسون و جودی ویتاکر تنها برخی از بازیگران شناخته شده فیلمی هستند که استعداد خود را در این فیلم ماجراجویانه زیردریایی بسیار باکیفیت به کار گرفتند. علیرغم تمام نقاط قوت و هزینه هایش، فیلم Black Sea تنها ۱.۶ میلیون دلار در باکس آفیس جهانی فروخت که بسیار کمتر از شایستگی های فیلم بود. داستانی که با تردید کاپیتان یک زیردریایی برای  همکاری با یک دلال بدنام برای پیدا کردن یک گنج در دل اقیانوس شروع می شود، به داستان قتل، خیانت و پهنه ای بیکران از اقیانوس تبدیل می شود که دریای سیاه نام دارد.

مک دونالد در این فیلم از دیگر ساخته های مشهور سینما الهام گرفته که از آن میان می توان به The Treasure of the Sierra Madre (1948) نام برد و موفق می شود یکی از بهترین و هیجان انگیزترین فیلم های ماجراجویانه زیر دریا در چند دهه اخیر را بسازد. مک دونالد را به خاطر فیلم تحسین شده The Last King of Scotland (2006) با بازی فارست ویتاکر می شناسند که شناخته شده ترین فیلم کارنامه کارگردانی وی بوده و ویتاکر برای بازی حیرت انگیز خود در آن برنده جایزه اسکار شد.

بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم جنگی برتر با موضوع نبرد ایالات متحده و ژاپن در جنگ جهانی دوم [قسمت اول]