ناپدید شدن نامزد یولیا اسکریپال بعد از سوء قصد با نوویچوک و احتمال پرستو بودن او

نامزد یولیا اسکریپال که خود و پدرش سه سال پیش قربانی حمله با عامل اعصاب نوویچوک قرار گرفتند به یکباره ناپدید شده و از زمان وقوع عملیات ترور در لندن در سال ۲۰۱۸ تاکنون دیده نشده است. این ادعایی است که توسط یکی از دوستان این مرد که استپان ویکیف نام دارد مطرح می شود. بر اساس این ادعاها، یولیا ۳۶ ساله و استپان قصد ازدواج و فرزند دار شدن را داشتند، تا اینکه او همراه با پدرش سرگئی، ۶۹ ساله، در سال ۲۰۱۸ در سالیزبری مسموم شد. ناپدید شدن دراماتیک این جوان باعث شده بسیاری به این باور برسند که او در واقع عضو سرویس امنیتی مخفی روسیه بوده و در تمام مدت رابطه خود با یولیا در واقع در حال انجام ماموریت بوده است.

روزنامه نگاران روسی که روی این پرونده فعالیت می کنند می گویند که در روسیه نیز تاکنون به هیچ ردی از استپان دست نیافته اند. اکنون مشخص شده است که استپان برای یک سازمان مخفی به نام موسسه مشکلات امنیتی مدرن فعالیت می کرده است. مادر او با نام تاتیانا رهبر این گروه بوده و به نظر می رسد این تشکیلات بخشی از سرویس امنیت فدرال روسیه موسوم به FSB باشد که جایگزین سرویس مخفی معروف کا گ ب شده است.

یکی از دوستان استپان در این باره گفته است: «هیچ کسی او را ندیده است. او از صحنه روزگار محو شده است. دو نظریه در این مورد وجود دارد- اول اینکه او یک دام عسلی [همان پرستوی مرد] بوده که از اول توسط مقامات امنیتی روسیه ماموریت داشته است و از این رو اکنون توسط سرویس امنیت فدرال روسیه در یک خانه امن حفاظت می شود، جایی که هیچ کس نتواند به او دسترسی داشته باشد. یا اینکه مادرش که بسیار ثروتمند است او را مخفی کرده است. تعداد سوالات در مورد او و رابطه شان [با یولیا] سوالات بسیار بیشتر از پاسخ هاست. من می دانم که مادرش دوست نداشت او با دختر سرگئی اسکریپال نامزد شود. همه می دانستند که او دختر یک جاسوس خائن است. او آشکارا با یولیا دشمنی می کرد».

سرگئی و یولیا بعد از اینکه دستگیره در خانه آن ها به عامل نوویچوک آغشته شد، در آستانه مرگ قرار گرفتند. این دو روی نیمکتی در شهر سالبزبوری و در حالی که کاملاً بیهوش بودند پیدا شدند. چند روز بعد از حادثه، مشخص شد که گروهبان نیک بیلی از پلیس ویلتشایر به شدت بیمار شده و در بیمارستان بستری است. او اکنون بازنشست شده اما می گوید که زندگی اش دیگر هیچ وقت به وضع سابق باز نخواهد گشت. در ماه ژوئن دان استرجس ۴۴ ساله و نامزدش چارلی رالی نیز در آپارتمان خود که ۸ مایل با محل حادثه فاصله داشت بیمار شدند. در هشتم جولای همان سال بود که دان، مادر سه فرزند، جان باخت و مشخص شد که وی یک بطری عطر دور انداخته شده که در واقع حاوی نوویچوک بوده را به خود پاشیده است.

در حالی که استپان همچنان مفقود مانده، برادرزاده سرگئی اسکریپال که در روسیه زندگی می کند از دولت بریتانیا خواسته بود سلامت عمویش را تایید کنند. وی گفته بود که تمام اعضای خانواده بر این باورند که سرگئی اسکریپال دیگر زنده نیست. ویکتوریا می گوید پس از مرگ مادر اسکریپال، عمویش با خانواده تماس نگرفته و این موضوع را نشان دهنده زنده نبودن دایی اش می داند :«او در ماه ژانویه حتی برای مراسم تدفین مادرش گل نیز نفرستاد. وقتی که او مرد ما منتظر واکنشی از طرف پسرش بودیم». ویکتوریا که ۴۸ سال دارد و در یاروسلاول زندگی می کند در ادامه می گوید: «این موقعیت باعث می شود ما فکر کنیم سرگئی دیگر زنده نیست. زیرا تنها یک فرد مرده سعی نمی کند در آخرین سفر مادرش در کنار او باشد».

او همچنین مدعی شد که دولت بریتانیا به سختی تلاش می کند تا به جهانیان اطمینان دهد که سرگئی اسکریپال هنوز زنده است. وی در ادامه افزوده است: «اگر بریتانیا می گوید که ولادیمیر پوتین سرگئی را مسموم کرده است، سرگئی را به جهانیان نشان داده و به او اجازه دهد بگوید که من را مسموم کرده اند. چرا سرگئی و یولیا از روسیه شکایت نمی کنند اگر این کشور عامل مسموم کردن آن ها بوده است». یولیا پاییز سال گذشته با ویکتوریا تماس گرفته و به او اطمینان داده بود که پدرش زنده بوده اما با کمک یک پرستار زندگی کرده و به صورت ۲۴ ساعته به مراقبت نیاز دارد. گفته می شود که مراقبت از سرگئی اسکریپال و تامین یک خانه امنیتی برای وی بیش از ۴ میلیون پوند هزینه داشته است. یک واحد از سرویس MI5 که مسئولیت نگهداری از دارایی های اطلاعاتی درازمدت مانند اسکریپال و اختصاص خانه های امن به آن ها را بر عهده دارد، این مبلغ را از وزارت خزانه داری بریتانیا دریافت کرده است.

این هزینه برای تامین خانه های جدید، مستمری اسکریپال و بازآموزی یولیا در حرفه خود و همچنین هزینه های زندگی روزمره خواهد شد. مقامات امنیتی بریتانیا گفته اند که تعداد کمی از افراد در سرویس امنیتی، کابینه دولت و وزارت خزانه داری از محل زندگی سرگئی اسکریپال و دخترش مطلع هستند. همچنین مقامات گفته اند که این دو می توانند در بریتانیا بمانند که به دلیل شرایط نامناسب اسکریپال این بهترین گزینه است اما آن ها می توانند مکان زندگی خود را تغییر دهند. به احتمال فراوان مقصد بعدی این جاسوس سابق روسی یک از چهار کشور عضو کشورهای به اشتراک گذارنده اطلاعات امنیتی موسوم به «پنج چشم» باشند که غیر از بریتانیا، شامل کانادا، ایالات متحده، استرالیا و نیوزیلند است.

یک مقام امنیتی در این باره گفته است: «آمریکا گزینه خوبی خواهد بود زیرا یک ساختار امنیتی توانمند داشته و سرویس سیاسی این کشور می تواند واکنش نشان دهد اگر روسیه بار دیگر سعی کند او را بکشد». بروس جونز، کارشناس بریتانیایی در زمینه سرویس های امنیتی روسیه گفته است: «او به یک سازمان مراقبتی محلی نیاز دارد، به احتمال فراوان یک پرستار خانگی و یولیا نیز باید شغل خود در زمینه بازاریابی را در شهر مجاور دنبال کند. بدین ترتیب این احتمال بسیار کم است که او به خانه جدید پدرش منتقل شود اما این دو نسبتاً در مجاورت هم باقی خواهند ماند». نکته دیگر اینکه اوایل هفته جاری دسته گل جدیدی روی قبر الکساندر، پسر سرگئی اسکریپال در سالیزبری دیده شد اما این گل توسط سرگئی اسکریپال یا دخترش یولیا گذاشته نشده بود. این دو که هنوز بیم دارند ماموریت مخفی روسی بار دیگر به سراغشان بیایند، سعی می کنند از قبر الکساندر دور بمانند.

به جای این دو، یک کارمند مورد اطمینان از وزارت دفاع بریتانیا که در زمان حمله جان این دو را نجات داده بود، اکنون به قبر پسر و زن اسکریپال رسیدگی می کند. الکساندر در سال ۲۰۱۷ در سن ۴۳ سالگی و در اثر از کار افتادن کبد درگذشت. مادرش لیودمیلا نیز در سال ۲۰۱۲ در اثر سرطان درگذشت و در همان حوالی به خاک سپرده شده است. خانه اسکریپال که دستگیره در آن به عامل نوویچوک آغشته شده بود نیز توسط شورای شهر ویلتشایر خریداری شده و بعد از ایمن سازی و تعمیرات برای اهداف عمومی به کار گرفته خواهد شد. تحقیقات نشان می دهد که دو عضو گروه ترور از ۴ سال پیش از حمله در تعقیب سرگئی اسکریپال بوده اند. آناتولی چپیگا و الکساندر میشکین همزمان با بازدید اسکریپال از شهر پراپ در اکتبر ۲۰۱۴، در پایتخت جمهوری چک حضور داشته اند.

همچنین اسناد سفر نشان می دهد که روسلان بشیروف و الکساندر پتروف که البته نام های غیرواقعی دو مامور مخفی روسی هستند نیز همزمان در این شهر بوده اند. در آن زمان، اسکریپال برای آموزش نیروهای امنیتی جمهوری چک و آشنا کردن آن ها با روش های معمول عملیاتی سرویس های امنیتی روسیه به این کشور سفر کرده بود. این آموزش ها با هدف نیروهای امنیتی جمهوری چک برای شناسایی حلقه های جاسوسی روسیه که به شدت در این کشور فعال بودند انجام شده بود. ظاهراً نیروهای امنیتی روسی برای شناسایی ارتباطات اسکریپال، در این سفر به جان او سوء قصد نکرده و حمله را به زمانی دیگر موکول می کنند. سرگئی اسکریپال بعد از سال ها جاسوسی برای روسیه فکر می کرد که می تواند دوران بازنشستگی خود را بدون دردسر در قلب بریتانیا بگذراند اما چنین نشد.

برخلاف بسیاری از همقطارانش، که به کمک افراد خارجی توانسته بودند به کشورهای غربی بگریزند، اسکریپال به دستور کرملین به خارج از کشور فرستاده شد. وی به مدت ۴ سال به جرم جاسوس دو جانبه بودن در روسیه زندانی شده بود. سپس بر اساس قوانین روسیه وی آزاد شد و بین او و مقامات روسی معامله ای صورت گرفت که این مقامات هیچ شکایتی در مورد آن نداشتند.  در اواخر ماه ژوئن ۲۰۱۰، وقتی که اسکریپال در حال گذراندن دوران محکومیت خود به جرم خیانت به کشور در روسیه بود، ماموران اف بی آی توانستند ۱۰ جاسوس روسی که با هویت جعلی در این کشور و برای روسیه جاسوسی می کردند را دستگیر نماید. در مقابل آزادی این افراد، مقامات کرملین پذیرفتند که اسکریپال و دو مرد دیگر که به جرم جاسوسی برای دشمن در روسیه دستگیر شده بودند را آزاد نمایند.

اسکریپال به عنوان یک سرهنگ سابق ارتش روسیه که مقدمات فرار ده ها جاسوس روسی از کشور را فراهم کرده بود، یکی از باارزش ترین مهره هایی بود که در این معامله دست به دست می شد هرچند در آن دوران در رسانه ها کسی اسمی از او نشنیده بود. از سه جاسوسی که روسیه آزاد کرد، اسکریپال تنها جاسوسی بود که برای غرب و به طور ویژه برای سرویس اطلاعاتی بریتانیا جاسوسی کرده بود. او عضو یکی از بخش های سرویس جاسوسی روسیه به نام GRU بود که به نظم و سری بودن در نهایت خود مشهور بود.

بیشتر بخوانید: اورسولا کوژینسکی ؛ جاسوس روسی که نزدیک بود هیتلر را بکشد و شوروی را صاحب بمب اتمی کرد