جزییات قانون مالیات بر خانه های خالی و ثبت نام در سامانه املاک و اسکان

بر اساس قانون مالیات بر خانه های خالی که در دی ماه ۱۳۹۹ به تصویب رسید، تمام مالکان اعم از شهری و روستایی و مستاجران واحدهای مسکونی باید از ۱۹ فروردین تا ۱۹ خرداد، اطلاعات محل سکونت و املاکی که دارند را در سامانه املاک و اسکان کشور به آدرس amlak.mrud.ir به ثبت برسانند. هدف از این کار، از سوی وزارت راه و شهرسازی، ثبت و تعیین دقیق تعداد واحدهای مسکونی در کشور و برنامه ریزی برای تولید و عرصه مناسب تر مسکن اعلام شده است.

همچنین یکی دیگر از اهداف این قانون، مالیات بستن بر خانه های خالی از سکنه به منظور جلوگیری از ورود پول به بازار مسکن و تبدیل آن به یک کالای سرمایه ای بوده تا مسکن به عنوان یک کالای مصرفی در نظر گرفته شده و فشار روی قشر بی خانه و مستاجر کمتر شود. بر اساس قانون مالیات بر خانه های خالی، هر واحد مسکونی واقع در شهرهای بالای یک صد هزار نفر جمعیت، در هر سال مالیاتی باید در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر داشته باشد در غیر این صورت خانه خالی شناخته شده و از سال اول مشمول مالیات بر خانه های خالی خواهد بود. اما مبلغ مالیات خانه های خالی چقدر است؟

• سال اول: معادل شش برابر مالیات متعلقه ( مالیات بر درامد اجاره واحد مذکور)
• سال دوم: معادل دوازده برابر مالیات متعلقه
• سال سوم به بعد: معادل هجده برابر مالیات متعلقه

به طور کلی قانون مالیات بر خانه های خالی بر اساس بندهای زیر اعمال می شود:

• عدم ثبت اطلاعات توسط مالک مستاجر واحدهای مسکونی در شهرهای بالای یکصد هزار نفر جمعیت در سامانه ملی املاک و اسکان کشور.
• اجاره واحد مسکونی به فردی که اقامتگاه اصلی دیگری در سامانه برای او تعریف شده است.
• هر واحد مسکونی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد، در صورت تغییر مالکیت به صورت رسمی مهلت ۱۲۰ روز برای مالک جدید جاری است.
• در صورتی که مالک واحد مسکونی خود را برای فروش یا اجاره حسب مورد به ارزش اجاری یا میانگین قیمت‌های روز منطقه موضوع مواد ۵۴ و ۶۴ قانون مالیاتهای مستقیم از طریق سامانه معاملات املاک عرضه نماید، مشمول مالیات نمی‌شود، لیکن اگر مالک بیش از دوبار از اجاره و یا فروش ملک خود به قیمت های مذکور خودداری کند، واحد مذکور مشمول مالیات خانه خالی می‌شود.
• ارزش اجاری برای هر متر مربع واحد مسکونی ۴۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. برای مثال اگر خانه ای ۷۰ متری خالی باشد، ارزش اجاری ماهانه آن دو میلیون و هشتصد هزار تومان خواهد بود که  از این مبلغ ۲۵ درصد بابت استهلاک کاسته شده (۸۰۰ هزار تومان) و از مابقی (۲ میلیون و صد هزار تومان) مالیات گرفته خواهد شد. هر چه سال های خالی بودن خانه بیشتر باشد، مالیات بیشتری باید بابت این خالی بودن پرداخت شود.

نکته دیگر اینکه کسانی که صاحب بیش از ۵ خانه هستند باید دو برابر مالیات بپردازند. حتی اگر خانه ۱۲۰ روز خالی بوده و در اختیار مالکی باشد که اقامتگاه دیگری دارد نیز مشمول مالیات بر خانه های خالی خواهد شد. فرسوده بودن خانه ها نیز ملاکی برای فرار از مالیات نبوده و تنها ملاک خالی بودن خانه است. همچنین میزان مالیات در نظر گرفته شده برای اشخاص حقیقی بوده و در مورد خانه های مربوط به دستگاه ها و اشخاص حقوقی، مالیات بر خانه خالی دو برابر در نظر گرفته شده است.