نظام رتبه بندی معلمان چیست؟

دیروز مجلس شورای اسلامی به بررسی کلیات نظام رتبه بندی معلمان پرداخت و در نهایت کلیات این لایحه با تعداد ۲۲۷ رأی موافق، ۴ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۵ نماینده حاضر تصویب شد.

محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش نیز به اهمیت بالای رتبه بندی معلمان پرداخت و از آن به عنوان ابزاری برای افزایش کیفیت و انگیزه معلمان و در نتیجه بهبود توانمندی‌های آموزشی کشور یاد کرد.

وی همچنین اعلام کرد: «در بودجه سال ۱۴۰۰ منابع اجرای این لایحه پیش بینی شده است. در دولت هم تدوین آیین‌نامه اجرایی این لایحه را همزمان با بررسی آن در مجلس آغاز کردیم تا بلافاصله پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، در سریع‌ترین زمان ممکن اجرایی شود.»

حاجی میرزایی بر این باور است که با تصویب کلیات این لایحه معلمان از امتیازات و حقوقی برخوردار خواهند شد که پیش از این همه کارکنان دولت از آن برخوردار بوده‌اند. در واقع هدف از اجرای این طرح کمک به معلمان برای ارتقاء صلاحیت و توانمندی‌های آن‌ها است.

اما نظام رتبه بندی معلمان چیست؟ برای اولین بار در سال ۱۳۹۰ و با تدوین سند بنیادین آموزش و پرورش به نظام رتبه بندی معلمان به عنوان راهکاری مثبت در افزایش کیفیت کار معلمان اشاره شد. البته دولت در موارد متعددی اقدام به افزایش حقوق فرهنگیان کرده است، اما هدف از اجرای نظام رتبه بندی این قشر تنها افزایش حقوق نبوده است.

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش و پرورش در رابطه با این طرح گفت که اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها دارای رتبه بندی هستند، اما تاکنون چنین سازمانی برای معلمان تعریف نشده بود و  یک معلم از بدو استخدام تا هنگام بازنشستگی تحت هیچ نظامی رتبه بندی نخواهد شد.

جزئیات لایحه نظام رتبه بندی معلمان

در لایحه رتبه بندی پنج طبقه برای معلمان تعریف شده است. این پنج طبقه شامل معلم پایه، معلم مربی، معلم حرفه‌ای، معلم سرآمد و معلم راهبر خواهد بود. بدیهی است که با افزایش رتبه فرد، حقوق و مزایای دریافتی نیز افزایش خواهد داشت.

البته این طرح تنها شامل کلیه معلمانی می‌شود که تحت عناوینی همچون دبیر، آموزگار، هنرآموز، مشاور، مراقب سلامت، معاون و کادر مدرسه در مدارس دولتی حضور دارند و نیروهای نهضتی و حق‌التدریس را در بر نمی‌گیرد.

فوق‌العاده رتبه بندی در ماده ۷ این لایحه به این صورت تعریف شده است: « فوق‌العاده مذکور درصدی از مجموع حقوق ثابت و فوق‌العاده‌های مستمر آنان است که به طور میانگین (۲۵درصد) بیشتر از میانگین حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر مشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری در نظر گرفته می‌شود. این فوق‌العاده به صورت مستمر و مشمول کسور بازنشستگی است. درصدهای فوق‌العاده هریک از رتبه‌های موضوع این قانون در آیین‌نامه اجرایی تعیین خواهد شد.»

بر اساس ماده ۱۰ لایحه رتبه بندی معلمان، دولت باید تا حداکثر سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون، آیین‌نامه اجرایی آن را که شامل ساختار اجرایی، نظام سنجش و ارزیابی، شرایط و ویژگی‌های هر رتبه و نحوه انجام کار و نظارت بر آن می‌شود با پیشنهاد مشترک وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور آماده کرده و به تصویب هیئت وزیران برسد.

همچنین در کلیات نظام رتبه بندی معلمان از تخصص، شایستگی‌ها و عملکرد رقابتی به عنوان معیارهای قرار گرفتن در یکی از رتبه‌های پنج‌گانه نام برده شده است. حداقل سابقه لازم برای ورود به طرح رتبه بندی ۲ سال است و به منظور دریافت ارتقاء رتبه نیز فرد باید حداقل ۶ سال در رتبه فعلی توقف داشته باشد و بتواند سایر شرایط لازم تعیین شده در آیین‌نامه اجرایی را نیز کسب کند.

علاوه بر این‌ها، حداقل سابقه خدمتی برای نیل به رتبه‌های ۴ و ۵ نیز در این قانون به ترتیب ۲۰ و ۲۶ سال تعیین شده است و تخصیص رتبه‌ها نیز به گونه‌ای خواهد بود که حداقل همواره حداقل ۳۰ درصد از افراد مشمول در رتبه ۱، حداقل ۲۵ درصد در رتبه ۲، حداکثر ۲۰ درصد در رتبه ۳، حداکثر ۱۵ درصد در رتبه ۴ و حداکثر ۱۰ درصد در رتبه ۵ جای گیرند.