راهنمای خرید زودپز ؛ از انواع زودپز تا جنس بدنه و نکات مهم و ضروری هنگام خرید

برای پخت سریع و بدون دردسر غذا، هیچ چیزی نمی تواند رقیب یک زودپز (pressure cooker) باشد. این وسیله پخت و پز در کسری از زمانی که برای پخت معمولی غذا لازم است، غذای شما را آماده می کند و به همین دلیل این روزها بار دیگر پرطرفدار شده اند. برخلاف گذشته اما زودپزهای امروزی با قابلیت های ایمنی بیشتر مانند سوپاپ های خروج فشار اضافی عرضه می شوند و دیگر خبری از ترکیدن زودپز یا بیرون زدن محتویات درون آن نخواهد بود. همچنین واشرهای رینگی باکیفیت باعث شده که در روی این زودپزها کاملاً نسبت به ورود و خروج هوا نفوذ ناپذیر باشد و اجازه خروج بخار داده نشود مگر اینکه خودتان سوپا اطمینان را ریگلاتور را فشار دهید.

در واقع نکته برتری زودپزها به دیگر انواع غذاپزها این است که در مدت زمان بسیار کوتاهتری غذای مورد نظر شما را آماده کرده و چنین کارکردی در دورانی که زمان مهم ترین و ارزشمندترین دارایی انسان و کالایی کمیاب است، اهمیت بیش از پیشی پیدا می کند. اما خرید زودپز نیز مانند خرید دیگر وسایل آشپزخانه و پخت و پز می تواند دردسرساز باشد و پای سرمایه گذاری پولی و زمانی نیز در میان است. در سال های گذشته زودپزها مقدار زیادی تغییر کرده و دچار تنوع شده اند که همین موضوع خرید بهترین گزینه را دشوارتر می سازد. در ادامه این مطلب تحت عنوان راهنمای خرید زودپز می خواهیم شما را با انواع زودپزها، مزایای زودپز و موضوعات مهمی که هنگام خرید زودپز باید مد نظر داشته باشید آشنا کنیم.

چرا باید زودپز بخرم؟

اگر چه هدف اکثر افراد از خرید زودپز تسریع بخشیدن به فرآیند پخت غذاست اما استفاده از زودپز مزایای متعدد دیگری نیز دارد که عبارتند از:

سریع بودن: زودپز زمان پخت غذا را به یک سوم و حتی کمتر کاهش می دهد. پخت غذایی که دو تا سه ساعت زمان می برد با زودپز بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه آماده می شود، نخود تنها بعد از ۱۳ دقیقه آماده سرو است و به همین ترتیب غذاها بسیار سریع تر از قبل آماده می شوند.

سالم بودن: زودپز بیش از ۵۰ درصد بیشتر از قابلمه و دیگر روش های پخت، مواد مغذی درون غذا را حفظ می کند. تحقیقات نشان داده است که پخت غذا با زودپز، ویتامین ها و مواد معدنی بیشتری را در غذا نسبت به دیگر روش های پخت بدون فشار و حتی مایکروویو نگه می دارد. همچنین گرمای زودپز باعث می شود که ارگانیسم های بیماری زای بیشتری از بین بروند و غذا طعم و مزه بهتری نیز داشته باشد.

انرژی سبز: استفاده از زودپز باعث می شود ۷۰ درصد در مصرف گاز، برق و آب صرفه جویی شود. زودپزها در زمینه مصرف انرژی بسیار مقرون به صرفه هستند و می توان این صرفه جویی در مصرف انرژی و کارآمدیشان را با صرفه جویی لامپ های کم مصرف مقایسه کرد. پس اگر برای کاهش مصرف انرژی، لامپ های خانه را عوض کرده اید وقت خریدن زودپز نیز فرا رسیده است.

آسان بودن: کمی آب به زودپز اضافه می کنید و فقط حواستان به آن باشد تا کار را به طور کامل برایتان انجام دهد. کار با زودپز درست شبیه یک روز آشپزی معمولی است ولی به مقدار کمتری آب و زمان کمتری نیاز دارد. مزیت دیگر استفاده از زودپز این است که در مقایسه با روش های دیگر پخت و پز نیاز کمتری به مراقبت و سر زدن دارد.

تمیز بودن: با زودپز دیگر خبری از ریختن محتویات به بیرون از قابلمه و روی اجاق گاز نیست. پخت غذا در یک محفظه دارای واشر مطمئن عایق بدین معناست که نیازی به تمیز کردن اجاق گاز پس از پخت غذا ندارید. همچنین بسیاری از زودپزها امکان شستشو در داخل ماشین ظرفشویی را نیز دارند.

ایمن بودن: زودپزها مکانیسم های امنیتی متعددی دارند. امروزه زودپزها دارای قابلیت های ایمنی با درصد خطای نزدیک به صفر هستند و در صورت عمل نکردن یکی از این گزینه ها، دیگری از بروز اتفاق جلوگیری می کند.

زودپز روگازی یا برقی؟

مانند دیگر وسایل آشپزخانه، زودپزها نیز در سایزها و با قابلیت های متعددی عرضه می شوند اما به طور کلی می توان به دو دسته روگازی و برقی تقسیم کرد. در واقع بسته به نوع زودپز، غذاهایی که می توان با آن ها پخت و مدت زمان پخت یک نوع غذای خاص در هر کدام متفاوت خواهد بود هر چند در هر صورت سریع تر و راحتتر از قابلمه های معمول، غذا را تهیه می کنند. اگر چه زودپزهای برقی بسیار راحت تر بوده و امکانات بیشتری دارند اما قدرت کمتری داشته و زودتر عمرشان به پایان می رسد در حالی که زودپزهای روگازی بسیار محکم و بادوام بوده و غذا را سریع از همتایان برقی خود آماده می کنند. زودپزهای برقی دارای تنظیمات مختلفی از لحاظ دما و زمان پخت برای انواع غذاها و نوع پخت آن ها هستند و برخی نیز قابلیت پخت برنج، تهیه ماست و آرام پزی را دارند. مزیت دیگر زودپزهای برقی این است که فضای روی گاز را اشغال نمی کنند و به همین خاطر زمانی که می خواهید مقدار زیادی غذا درست کنید به کارتان خواهند آمد. زودپزهای رو گازی، از طرف دیگر، ارزان تر بوده و سریع تر و بهتر غذا را آماده می کنند.

زودپزهای برقی بهترین گزینه هستند برای:

• کسانی که با تنظیمات حرارتی مشکل دارند. زودپز برقی به طور اتوماتیک این کار را انجام داده و تنظیمات حرارتی را خود انجام می دهد. پس زودپز را روشن کرده و به حال خود رها کنید.
• کسانی که به دنبال یک گزینه چند کاره هستند زیرا برخی انواع زودپزهای برقی می توانند کار آرام پز، پلوپز و ماست ساز را نیز انجام دهند.
• والدینی که نیاز دارند وقتی از سر کار به خانه باز می گردند غذایشان آماده باشد و با استفاده از برنامه ریزی زمانی زودپز از قبل، در یک زمان خاص غذای آماده خود را داشته باشند. این گزینه برای آن دسته از زودپزهای برقی است که دارای قابلیت تایمر شروع کار هستند.
• دانشجویانی که آشپزخانه کوچک یا مهارت آشپزی اندکی هستند. زودپز برقی یک ابزار پخت و پز کامل است که هم غذا را طبخ کرده و هم آن را گرم نگه می دارد.
• افراد مسن یا ناتوان جسمی که دیگر نیازی نیست نگران روشن بودن یا نبودن گاز باشند و می توان زودپز را هر جایی از آشپزخانه نیز قرار داد.
• آشپزهای ماهری که همه پخت و پز خود را به سیستم پخت و پز پیشرفته منتقل کرده و معمولاً در آنِ واحد بیش از یک وسیله پخت و پز برقی در حال کار دارند.

زودپزهای رو گازی بهترین گزینه هستند، برای

• کسانی که خواهان سرعت و قدرت زودپز هستند به این خاطر که زودپزهای رو گازی گرما و فشار بیشتری نسبت به زودپزهای برقی تولید می کنند.
• کسانی که بادوام بودن را به راحتی کار ترجیح می دهند زیرا زودپزهای برقی می توانند سال ها عمر کنند اما نوع رو گازی تا چند دهه نیز کارکرد خود را حفظ کرده و دوام خواهد آورد.
• آشپزهایی که می خواهند تکنیک های پیشرفته آشپزی با زودپز را آزمایش کنند که نیاز به فشار بالاتر و بخار کردن کمتر زودپزهای روگازی مدرن دارند.
• آشپزهایی که همواره بر غذایشان نظارت کنند زیرا در این نوع زودپزها فشار زودتر از انواع برقی آزاد می شود.

زودپز آلومینیومی یا فولاد ضد زنگ؟

به طور کلی از لحاظ جنس بدنه، دو نوع زودپز وجود دارد که از نوع آلومینیومی یا فولاد ضد زنگ (استیل) هستند. هر یک از این دو مزایا خود را دارد اما نمونه های فولاد ضد زنگ گزینه های بهتری هستند. زودپز آلومینیومی سبک تر بوده و قیمت پایین تری دارند اما براحتی زنگ زده، دچار فرورفتگی شده و تاب بر می دارند. از آن جا که نمونه های ساخته شده از فولاد ضد زنگ در برابر هوا، آب و دیگر مایعات غیرقابل نفوذ و سنگین تر هستند معمولاٌ  قیمت بالاتری داشته اما بهترین کارکرد را داشته و باداوم تر از گزینه آلومینیومی هستند. همچنین زودپز فولاد ضد زنگ امکان پخت و پز با بالاترین دما را ایجاد کرده و می توانید پخت غذایی سریع و ایمن با بهترین کیفیت را با آن ها تجربه کنید. همچنین زودپزهای استیلی غذا را بهتر و برای مدت طولانی تری گرم نگه می دارند.

هنگام خرید زودپز باید به چه نکاتی توجه داشت؟

هنگام خرید زودپز از هر نوعی که باشد باید به نکاتی توجه داشته باشید که مناسب بودن خرید شما را تضمین می کنند:

سوپاپ فنری برای زودپز روگازی و سوپاپ شناور برای زودپز برقی: زودپزهای بدون هواگیری دارای سوپاپ فنری از جدیدترین تکنولوژی تنظیم فشار سود برده و با صدای پیستون بخار گوش شما را آزار نمی دهند. نمونه های مدرن سروصدای کمتری در هنگام پخت غذا داشته و انرژی کمتری نیز مصرف می کنند. زودپزهای برقی نیز دارای یک سوپاپ شناور وزنی هستند که به همان اندازه سوپاپ های فنری ساکت و کارآمد است. در مورد زودپزهای برقی، این سوپاپ فشار داخلی را تنظیم نمی کند و این کار با منطق برقی که المنت گرمایی را خاموش و روشن می کند تعیین می شود.

فولاد ضد زنگ (استیل): زودپزهای روگازی باید از استیل ضد زنگ ساخته شده باشند زیرا نمونه های ارزان قیمت تر آلومینیومی هم نرم بوده و هم خیلی راحت شکلشان را از دست می دهند و به دلیل واکنشی بودن، البته طعم غذاهای اسیدی مانند گوجه، لیمو و سرکه را تغییر می دهند.

بدون لایه نچسب در ته زودپز: از زودپزهایی که ته آن ها لایه نچسب دارد دوری کنید زیرا این لایه به راحتی دچار خراش شده و آسیب ببیند. این لایه نچسب ممکن است به راحتی در اثر برخورد ملاقه، استخوان یا هر چیز دیگری دچار خراش شده و با غذا ترکیب شود.

دو تنظیم فشار: زودپز باید دستکم دو تنظیم فشار داشته باشد. گزینه «فشار بالا» یا «فشار زیاد» برای پخت گوشت، بقولات یا هر چیز مغزپزی که نیاز به زمان پخت بیشتری دارد و گزینه «کم فشار» برای پخت ماهی، تخم مرغ و سبزیجات و پاستا. برخی زودپزها روی سرپوش خود دارای یک سوییچ هستند که امکان تنظیم فشار را ممکن می سازد و برخی دیگری با نشان دادن تعداد خاصی از حلقه ها این کار را انجام می دهند در حالی که زودپزهای برقی به شما امکان می دهند با فشار دادن یک گزینه این کار را انجام دهید. لازم نیست به سراغ زودپزهای پیشرفته امروزی بروید که تا ۱۰ تنظیم فشار دارند که هدر دادن پولتان است.

سازنده معتبر: همه زودپزها دارای قسمت هایی هستند که با گذشت زمان از کار افتاده و باید جایگزین شوند. برای مثال حلقه سیلیکونی ملقب به واشر که روی درپوش قرار می گیرد حداکثر هر دو سال یک بار باید تعویض شود و بخش های کوچک سوپاپ اطمینان نیز باید هر چند وقت یکبار عوض شوند. با این وجود، زودپز خود را از یک مکان معتبر و از یک برند معتبر بخرید تا خرید قطعات یدکی آن برایتان ساده تر باشد.

ظرفیت مناسب: سایز زودپزی که می خرید به تعداد افرادی که می خواهید برایشان غذا درست کنید و همچنین تعدد دفعات استفاده از آن در یک مدت زمان خاص بستگی دارد. لازم به ذکر است که با هر چه جثه ظاهری زودپز و ظرفیت آن کمتر باشد مقدار کمتری غذا می توانید با آن تهیه کنید پس ظرفیت بیشتر را فدای قیمت کمتر نکنید. وقتی ظرفیت روی زودپز را می بینید باید بدانید که منظور از ظرفیت ذکر شده مقدار مایع کاملی است که محفظه آن در خود جای می دهد اما در واقع باید روی نصف یا نهایتاً دو سوم آن ظرفیت حساب کنید. در واقع هیچ وقت نباید بیش از دو سوم فضای زودپز را با مواد غذایی پر کرد زیرا باید فضایی برای غل غل زدن، کف کردن، جوشیدن و به طور کلی گاز تولید شده نیز داشت که در صورت عدم رعایت می تواند باعث گرفته شدن مجرای سوپاپ شود. بدین ترتیب زودپزهایی که ظرفیتی کمتر از ۵ لیتر دارند برای یک یا دو نفر مناسب هستند. ظرفیت ۵ تا ۷ لیتر برای یک خانواده متوسط تا حداکثر ۵ نفره کفایت کرده و بین ۷.۵ تا ۱۰ لیتر نیز توانند برای خانواده ای ۶ نفره یا گروه های کمی بزرگ تر مناسب باشند. زودپزهای بیشتر از ۱۰ لیتر نیز مناسب مهمانی یا خانواده های پرجمعیت خواهند بود.

فشار زودپز: میزان فشار ایجاد شده در داخل زودپز معمولاً بر حسب پوند بر واحد اینچ مربع بوده و حداکثر فشار موجود در زودپزها معمولا ۱۵ PSI است. هر چقدر فشار در یک زودپز بالاتر باشد غذا در زمان کمتری پخته خواهد شد اما اغلب زودپزهای موجود در بازار بین ۱۰ تا ۱۲ PSI فشار دارند. به طور کلی فشار زودپز برای گرم کردن غذا، پختن آن یا نوع غذایی که می خواهید بپزید متفاوت خواهد بود.

داشتن قفل در: تنها زودپزی را انتخاب کنید که درپوش آن دارای سیستم قفل باشد. این قابلیت باعث می شود درپوش در اثر فشار گاز درون زودپز، باز نشود.

درپوش: هر زودپزی که مناسب می دانید را برداشته و دسته اش را امتحان کنید. مطمئن شوید که دستگیره ها راحت هستند و به خوبی در دست قرار می گیرند. مدل های بهتری زودپز دارای دستگیره های ارگونومیک در هر دو طرف زودپز (درپوش و بدنه) هستند. اغلب اوقات یکی از دستگیره ها کوچکتر است.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید دستگاه تصفیه آب ؛ همه چیز در مورد انواع دستگاه تصفیه آب و انواع فیلترها