اصغر فرهادی به سرقت متهم شد

یک مستندساز مدعی است قصه ی فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی از یکی از ساخته های او برداشت شده است.

آزاده مسیح زاده، کارگردان مستند «دو سر برد؛ دو سر باخت» مدعی شده داستان فیلم سینمایی «قهرمان» از اثر او اقتباس شده است.

او که چند سال پیش فیلم خود را در ورکشاپی به اصغر فرهادی نشان داده بود، روز گذشته ضمن انتشار این مستند در یوتیوب، در صفحه ی اینستاگرام خود نوشت:

«این مستند را در ورکشاپ فیلمسازی موسسه کارنامه در سال ۱۳۹۳ ساختم. سوژه‌یابی؛ تحقیق و پژوهش این مستند را خودم انجام دادم و در جشنواره سال ۱۳۹۷ هشتمین جشنواره شیراز و شصتمین جشنواره فیلم منطقه‌ای همدان فرستادم که در اولی جایزه ویژه هییت داوران و در دومی منتخب بخش پژوهش شد.»

فیلم مسیح‌زاده داستان یک زندانی شیرازی است که در زندان به رنگ‌آمیزی دیوارهای زندان مشغول است، روزی برای خرید رنگ از زندان خارج می‌شود و کیف حاوی پول پیدا می‌کند. به گفته خودش می‌توانسته این پول را برای خودش بردارد، اما مبلغ پول به اندازه‌ای نبوده که بتواند بدهی خود را داده و از زندان خلاص شود. پس به دنبال صاحب پول می‌گردد و پس از پس دادن پول به صاحبش، این ماجرا رسانه‌ای می‌شود و خیرین شیراز بدهی این فرد را پرداخت می‌کند و او با این حرکت قهرمانانه از زندان آزاد می‌شود.

پس از مطرح شدن این ادعا، انجمن مستندسازان بیانیه ای در این خصوص منتشر و در آن ابراز امیدواری کرد به زودی فضای آزادی برای گفتگو در این زمینه فراهم شود.

به دنبال آن، وکیل اصغر فرهادی، کاوه رضوانی راد، نیز در نامه ای به ادعاها و حواشی به وجود آمده برای فیلم «قهرمان» پاسخ داد.

متن نامه ی رضوانی راد به شرح زیر است:

«به نام آفریدگار یکتا

پیش از هر سخنی، ذکر این نکته ضروری است که اینجانب در مقام وکیل پروژه سینمایی «قهرمان»، در سه ماه گذشته به دلیل رعایت احترام مقام معلم و شاگردی، از پاسخ رسانه­‌ای به ادعاهای یکی از هنرجویان ورک شاپ آموزشی آقای اصغر فرهادی در سال ۹۲_۹۳ اجتناب نموده و گزارش خود را در این‌باره به خانه سینما ارائه کرده­‌ام، اما اکنون که بیانیه انجمن مستندسازان، موجب رسانه‌­ای شدن موضوع در سطح عمومی شده است، بیان توضیحات و جزییات موضوع و انتشار اسنادی که ماهیت حقیقی روایت را آشکار می‌­سازد ضروری است.

بنابراین ضمن غنیمت دانستن فرصت پیش‌آمده جهت روشن سازی ابعاد ناگفته موضوع، بر این امر تاکید می‌نمایم که نسخه‌ای از کلیه مستنداتی که در ادامه به آن‌ها اشاره شده، پیش از این، در اختیار خانه سینما و دادسرای فرهنگ و رسانه قرار گرفته است.

یک. در سال ۹۲-۹۳ و در جریان برگزاری دوره آموزشی فیلم‌سازی مستند در موسسه کارنامه، آقای فرهادی طبق طرح درسی دوره‌شان، هنرجویان این دوره را به گروه‌های دو و یا سه نفره تقسیم کرده و سوژه‌ای را به عنوان ایده‌ی مشترک همه‌ی گروه‌ها برای کار کلاسی تعیین می‌نمایند و قرار می‌شود هنرجویان تحت نظارت، مشاوره و راهنمایی ایشان در زمینه‌های تکنیکی و محتوایی با محوریت اشخاصی که پول و یا شی‌ء گرانبهایی را یافته‌اند و با عودت آن به صاحبِ مال در جامعه شناخته شده و به عنوان قهرمان برجسته شده‌اند کار کنند. سوژه هایی با این ایده مشترک، از اخبار روزنامه‌های سراسری یا برنامه‌ی تلویزیونی « ماه عسل» و یا شبکه‌ها و مطبوعات استانی گردآوری شده و در اختیار هنرجویان قرار می‌گیرد. با معرفی سوژه‌ها توسط آقای فرهادی، گروه‌های هنرجویان برای ضبط تصاویر به مناطق مختلف کشور عازم می‌شوند. در طول جلسات برگزاری این کلاس که نزدیک به یک سال به طول انجامیده، آقای فرهادی برای هنرجویان طرح، شکل اجرا و جهت مسیر هر سوژه‌ای را مشخص ‌می‌نمایند.

از جمله سوژه‌های این دوره، شخصی است که در شیراز، زندانی مهریه بوده و با یافتن کیفی پر از پول و عودت آن به صاحب کیف، مورد تکریم قرار می‌گیرد. این اتفاق در سال ۹۱ رخ داده و به صورت گسترده در مطبوعات و رسانه‌های سراسری و محلی انعکاس داشته است، از جمله در گزارش تصویری مفصل شبکه استانی فارس و همچنین بخش حوادث روزنامه جام جم صفحه ۱۹ مورخ ۴ اردیبهشت ۱۳۹۱ و روزنامه خبر مورخ ۲۸ فروردین ۱۳۹۱. بنابراین برخلاف ادعای ناصحیح خانم آزاده مسیح زاده، سوژه مذکور توسط ایشان کشف نگردیده است بلکه این خبر از قریب به یک سال پیش از شروع دوره فیلمسازی مستند، در سطح گسترده‌ای در جامعه انتشار یافته است.

با نظر مساعد آقای فرهادی، مقرر می‌شود ایشان که خود اهل شیراز بوده، نسبت به مصاحبه و تصویربرداری از این فرد اقدام‌ نماید. با اتمام دوره کلاسی، این هنرجو کار کلاسی خود را که با ایده و طرح و تحت نظارت و راهنمایی آقای فرهادی ساخته شده بود با عنوان مستند «دو سر برد، دو سر باخت» تدوین نهایی و در چند جشنواره فیلم کوتاه بدون اشاره و ذکر نام آقای اصغر فرهادی به نمایش درمی‌آوردند.

دو. پنج سال بعد و در سال ۹۸، خانم مسیح‌زاده دوباره در دوره‌های آموزشی آقای فرهادی در موسسه بامداد ثبت نام می‌نمایند. ایشان قبل از ساخت فیلم « قهرمان»، در حضور دو شاهد در موسسه آموزشی بامداد در تاریخ ۱۵/۰۵/۱۳۹۸، متنی را به دست خط و امضای خود تهیه کرده و در آن صراحتا اظهار می‌کنند که ایده و طرح فیلم مستند «دو سر برد، دو سر باخت» متعلق به آقای فرهادی است. اصل این سند در اختیار موسسه بامداد و نسخه‌ی برابر اصل شده آن به خانه سینما و دادسرای فرهنگ و رسانه (شعبه چهارم )تقدیم شده است.

سه. دو سال بعد و در تابستان ۱۴۰۰ و درست همزمان با اکران فیلم « قهرمان» در جشنواره کن، خانم مسیح زاده با طرح ادعایی عجیب در شبکه‌های اجتماعی اعلام داشتند که فیلم« قهرمان » از فیلم مستند ایشان کپی شده است. این موضوع بلافاصله با واکنش بعضی از هنرجویان آن دوره مواجه شده و ایشان با بیان جزییاتی از آن دوره در مقام پاسخ به این ادعای کذب برآمدند. از جمله آن که دوازده نفر از هنرجویان این دوره آموزشی، با تنظیم استشهادیه‌ای به بیان جزییات کامل روند ورکشاپ آموزشی پرداختند. یکی از گواهان این استشهادیه، فیلمسازی است که در ساخت مستند خانم مسیح زاده، به عنوان فیلمبردار حضور داشته و در جریان کامل جزییات ساخت مستند و نقش آقای فرهادی به عنوان مالک طرح و ایده بوده است. این استشهادیه نیز به خانه سینما و دادسرای فرهنگ و رسانه تقدیم شده است.

چهار. اینجانب از همان روزهای نخست، کلیه مستندات و مدارک و اسناد و شهود خود را جهت رسیدگی صنفی و حرفه‌­ای به موضوع به خانه سینمای ایران تقدیم نموده و در گزارشی مکتوب، روند ماوقع را به مدیرعامل خانه سینما اطلاع داده‌ام. با این وجود به دلیل تداوم رفتارهای غیرحرفه­‌ای و فضاسازی‌های رسانه‌­ای اخیر، شکواییه‌­ای در شعبه چهارم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران ثبت و شکایتی نیز به شورای صیانت از اخلاق حرفه‌ای خانه سینما تقدیم شده است.

جزییات بیشتری از این موضوع در روزهای آتی از سوی تیم حقوقی و رسانه‌ای فیلم « قهرمان» انتشار خواهد یافت.»