گذشت آن روزهایی که پاییز برایمان بوی ماه مهر بود و تماشای برگ‌ریزان زرد و نارنجی معابر؛ روزهایی که می‌گفتند میشود در کوچه و خیابان‌های شهر عاشق شد و عاشق ماند. این سال‌ها پاییز برای ما اهالی شهرنشین تبدیل به کابوس آلودگی هوا شده است.
اولین روز آذرماه سال ۱۴۰۰ آلوده‌ترین روز سال نام گرفت و آبان ماه نیز با ثبت ۱۳روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، آلوده‌ترین ماه پایتخت از ابتدای سال جاری از لحاظ آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از دو و نیم میکرون بوده است.
کوتاه‌ترین مسیر، تنفس کمتر در هوای آلوده
در روزهای آلوده توصیه میشود افراد، خصوصا سالمندان و کودکان از خانه بیرون نیایند اما اگر به هردلیلی مجبور به بیرون رفتن از خانه هستید، سعی کنید در کم‌ترین زمان ممکن فعالیت‌های خارج از منزل را انجام دهید. یک راه ساده استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریاب نظیر «بلد» است که کمک می‌کند کوتاه‌ترین و کم‌ترافیک‌ترین مسیر را برای رسیدن به مقصد انتخاب کنید. این‌کار علاوه بر اینکه شما را از تنفس طولانی در هوای آلوده مصون می‌دارد، با کاهش زمان تردد اتومبیل شما در سطح شهر، به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند.
حمل و نقل عمومی در روزهای آلوده
البته در روزهای آلوده توصیه میشود حتی‌الامکان از وسایل حمل و نقل عمومی برای تردد در شهر استفاده کنید؛ برای این موضوع نیز «بلد» از قبل تدارک دیده است؛ شما می‌توانید پس از انتخاب مسیر، گزینه حمل و نقل عمومی را فعال کنید تا نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس یا مترو را به شما پیشنهاد دهد. همچنین می‌توانید انتخاب کنید که یکی از گزینه‌ها غیرفعال شود؛ مثلا دلتان نمی‌خواهد از مترو استفاده کنید، این گزینه را غیرفعال می‌کنید تا «بلد» تنها مسیرهای استفاده از تاکسی و اتوبوس را به شما پیشنهاد دهد.
مبدا آلوده‌تر است یا مقصد؟
یکی دیگر از جذابیت‌های بلد، امکان اعلام آنلاین وضعیت آلودگی هوا در مبدا و مقصد شماست. به این ترتیب که براساس نقشه آلودگی شهر، پس از آنکه مبدا و مقصد خود را در نقشه مشخص کردید، می‌توانید با استفاده از گزینه میزان آلایندگی، متوجه شوید که وضعیت آلودگی هوا در مبدا و مقصد شما به چه صورت است.
این گزینه خصوصا در این روزها که بخش‌های مختلف شهر دارای میزان آلودگی متفاوت است بسیار به کار میآید. مثلا ممکن است منزل شما در یکی از آلوده‌ترین قسمت‌های شهر باشد ولی منزل مادر و پدرتان در بخش سالم شهر قرار داشته باشد؛ به این ترتیب می‌توانید با استفاده از نقشه «بلد» متوجه این موضوع شوید و یک روز آلوده را در بخشی از شهر که آلودگی کمتری دارد در کنار عزیزان‌تان سپری کنید.
دلایل اصلی آلودگی هوا
دلایل آلودگی هوای کلانشهرها از سال‌های گذشته محل چالش بوده تغییرات زیادی داشته است؛ اوایل فقط خودروهای دودزا به عنوان عوامل اصلی آلودگی معرفی می‌شدند و بر همین اساس طرح معاینه فنی اجباری برای همه خودروها اجرا شد.
اما این طرح نتوانست تاثیر زیادی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد؛ خصوصا اینکه این طرح برای موتورسواران اجباری نشد و طبق آخرین گزارشی که منتشر شده است، از حدود سه میلیون موتور که در تهران تردد دارند و منبع مهمی در افزایش آلودگی شهر هستند؛ تنها ۱۶۰ دستگاه معاینه فنی گرفته‌اند.
فعالیت کارخانه‌ها و صنایعی که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند و در نزدیکی شهرها قرار دارند نیز از دیگر عوامل آلودگی هوا هستند. اما در بسیاری موارد این کارخانه‌ها نیستند که در نزدیکی شهرها احداث شده‌اند بلکه افزایش روند شهرنشینی و بی‌توجهی به مسایل و مشکلات روستانشینان باعث افزایش مهاجرت، گسترده شدن شهرها و نزدیک‌تر شدن آنها به کارخانه‌هایی شده است که گاهی کیلومترها از محیط شهری دور بوده‌اند.
اما در سال‌های اخیر مشخص شده است که مهم‌ترین و اصلی‌ترین منبع آلودگی هوا سوخت مازوت در نیروگاه‌هاست. مازوت (نفت کوره) یکی از هیدروکربن‌‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام به دست میآید. این ماده کیفیت پایین و ویسکوزیته بالایی دارد و اغلب در نیروگاه‌های حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده میشود که میزان گوگرد بسیار بالایی تولید کرده و آلودگی پایدار پدید می‌آورد. تا قبل از تحریم‌ها علیه ایران، مازوت تولیدی در پالایشگاه‌ها صادر می‌شد تا ترکیب آن در اروپا و ایالات متحده، شکسته شده و به گازوئیل تبدیل شود. اما با آغاز تحریم‌ها امکان صادرات این ماده وجود ندارد و از آنجا که انبارهای نگهداری این ماده در ایران کافی نیست و سوخت کافی هم برای نیروگاه‌های حرارتی در دسترس نداریم از این ماده خطرناک برای سوخت نیروگاه‌ها استفاده میشود. از سوی دیگر گفته میشود درصورت نسوزاندن مازوت، نیروگاه‌ها نیز قادر به ادامه فعالیت برای تامین برق کشور نیستند.
بنابراین به نظر می‌رسد در شرایط فعلی چاره‌ای جز استفاده از امکانات تکنولوژیک برای کاهش تردد در شهر و نیز رصد دائمی اپلیکیشن‌ها و سایت‌های اعلام میزان آلودگی هوا نداریم.
بدون نظر