علت ریزش ساختمان متروپل آبادان چه بود؟ حسین عبدالباقی کیست؟

روز گذشته برج تجاری در حال ساخت متروپل در آبادان یکباره فروریخت، حادثه ای که طی آن شماری از هموطنان مان زیر آوار محبوس و ده ها تن از آن ها مصدوم و کشته شدند. اما علت حادثه چه بود و مالک این ساختمان کیست؟

علت ریزش ساختمان متروپل آبادان چیست؟

پس از ریزش ساختمان متروپل، خیلی زود معلوم شد علت حادثه ساخت غیر اصولی و بی توجهی به هشدارهای کارشناسان در رابطه با ایرادات این ساختمان بوده است.

ابتدا تصویری از اخطاریه ی مهندس ناظر ساختمان متروپل مربوط به دی ماه ۹۹ منتشر شد که در آن خواستار توقف پروژه به دلیل مشکلات متعدد این سازه شده بود.

در ادامه مسئولین امر ضمن تأیید اهمال در ساخت ساختمان متروپل، از دستگیری چند تن در رابطه با این موضوع خبر دادند.

به گفته ی دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خوزستان، صادق جعفری چگنی، بازداشت شدگان این حادثه ۱۰ نفر شامل شهردار فعلی آبادان و دو شهردار سابق و نیز تعدادی از کارکنان شهرداری و ناظران این پروژه هستند و در جهت برخورد با سایر متخلفان، دستور بازداشت تعداد دیگری نیز صادر شده است.

استاندار خوزستان، صادق خلیلیان نیز یکی از علت‌ های ریزش این ساختمان را عدم رعایت استانداردهای لازم در سازه ی ساختمان بیان کرد و گفت: «در بررسی‌ های اولیه برخی اشکالاتی در استانداردهای مورد نیاز سازه دیده شد.»

علاوه بر این، سرپرست سازمان نظام مهندسی کل کشور، حمزه شکیب، از بی توجهی شهرداری آبادان به گزارشات سازمان نظام مهندسی درباره ی وضعیت ساخت و ساز این پروژه پرده برداشت.

شکیب درباره ی حادثه ساختمان متروپل آبادان گفت: «بر اساس گزارش مقدماتی و اطلاعات فعلی که نیاز به تکمیل دارد، ساختمان متروپل در سال ۹۶ پروانه ساخت را اخذ کرده است، اما طراحی ساختمان توسط سازمان نظام‌مهندسی انجام نشده است.»

وی افزود: «بعد از اینکه دفتر نمایندگی سازمان نظام‌مهندسی در آبادان متوجه ساخت این برج شد، ورود کرد و پیمانکار مجبور شده تا مهندس ناظر را انتخاب کند.»

سرپرست سازمان نظام‌ مهندسی ساختمان توضیح داد: «مهندسان ناظر، فرآیند ساخت را به‌صورت مرتب کنترل کرده‌اند و گزارش وضعیت بحرانی پروژه را داده‌ بود؛ حتی در آخرین گزارش خود که مربوط به سال ۱۴۰۱ است، یکبار دیگر گزارش وضعیت بحرانی پروژه به شهرداری داده شد، اما توجهی به گزارش سازمان نظام‌مهندسی نشد.»

شکیب گفت: «سازمان نظام‌مهندسی وظیفه قانونی و ابزار توقف پروژه را ندارد و فقط می‌تواند در طول فرآیند ساخت، گزارش تخلفات را به شهرداری ارایه دهد و شهرداری می‌بایست جلوی ساخت‌وساز غیرمجاز را بگیرد.»

وی تأکید کرد: «در تخلفی آشکار ۳ طبقه این برج به‌صورت اضافه ساخته شده است و بی‌توجهی به گزارش مهندسان ناظر این فاجعه را رقم زد.»

سرپرست سازمان نظام‌ مهندسی ساختمان گفت: «این حادثه باید درسی باشد که مقررات ملی ساختمان را رعایت کنیم.»

همچنین رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خوزستان، کوروش خواجوی با بیان اینکه ظاهراً روال قانونی در صدور پروانه ساختمان متروپل آبادان طی نشده است گفت: «ایراداتی از جمله عدم رعایت پوشش میلگرد، تغییر شکل بعضی از تیرها و کمانش برخی ستونهای پروژه متروپل را به شهرداری گوشزد کردیم و یک ماه قبل دستور توقف دادیم که ترتیب اثر داده نشد.»

خواجوی اظهار کرد: «به نظر می‌رسد عدم طی روال قانونی در صدور پروانه ساختمان پروژه متروپل یکی از ضعف‌هایی بود که منجر به این حادثه شد. این معضل تا یکی دو سال گذشته وجود داشت که در حال حاضر تا حدودی رفع شده است.»

وی توضیح داد: «بعضی از سرمایه‌گذاران و مالکان پروژه‌های بزرگ در بسیاری شهرها از جمله آبادان و اهواز با هدف کاهش هزینه‌ها و بروکراسی موجود در فرآیند نظارت، روال قانونی طراحی و نظارت را طی نمی‌کنند و مستقیما سراغ شهرداری می‌روند. از آنجا که مبالغ پروانه این پروژه‌ها بسیار بالاست شهرداری‌ها نیز با آنها همکاری می‌کنند. بر این اساس فرآیند صدور پروانه مسیری غیرقانونی را طی می‌کند. در پروژه مذکور هم معتقدم نباید پروانه در آن مقطع صادر می‌شد؛ چرا که روال اولیه آن طی نشده بود.»

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خوزستان تأکید کرد: «بعد از آنکه در سال ۱۳۹۶ پروانه ساختمان متروپل صادر شد، سازمان نظام مهندسی از شهرداری درخواست کرد تا اجازه نظارت به این پروژه را به مهندسان سازمان بدهد. تا سال ۱۳۹۹ چنین اجازه ای صادر نشد. دیدگاه ما این است که مالک درخصوص ورود سازمان نظام مهندسی مقاومت می‌کرد. تا اینکه از خرداد سال ۱۳۹۹ ناظرین سازه و معماری تاسیسات به صورت قانونی از سوی سازمان نظام مهندسی معرفی و در این پروژه وارد عمل شدند.»

خواجوی یادآور شد: «من در آن زمان ریاست سازمان نظام مهندسی را بر عهده نداشتم ولی دیدگاه سازمان همواره این بوده که در هر مرحله که بتوان با ورود به یک ساخت و ساز، جلوی حوادث را گرفت باید اقدام کرد. کما اینکه در بسیاری از پروژه‌های نیمه‌ساز این مداخله صورت گرفته و ثمرات خوبی داشته است. شهرداری هم همکاری مناسبی صورت داده و مالک، نواقص را برطرف کرده است. ولی در این پروژه بعضی تذکرات خیلی جدی داده شده که چندان مورد توجه سازندگان قرار نگرفته است. چه بسا اگر به موارد هشدار عمل می‌شد امروز شاهد چنین اتفاقی نبودیم.»

وی با بیان اینکه حدود یک ماه قبل آخرین تذکر به شهرداری درخصوص پروژه متروپل داده شده است گفت: یک ماه قبل با گوشزد کردن خطرات پروژه به شهرداری دستور توقف آن را دادیم. طبق گزارشی که از ناظر دیدم تذکرات به اندازه کافی هشداردهنده بوده است.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب ۱۳۷۴ گفت: «در قانون نظام مهندسی مصوب مجلس و آیین نامه اجرایی قانون که توسط هیات دولت تصویب و به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ شده، این وزارتخانه را مکلف کرده که مقررات ملی را صادر کند که ۲۳ مبحث است. در هیچ جای قانون اختیاری فراتر از تذکر به مهندس ناظر داده نشده است. در واقع سازمان نظام مهندسی اختیاری مبنی بر برخورد و اجرای تذکرات ندارد. این اختیار و امکان به شهرداری داده شده که در مواردی مثل پروژه متروپل باید به موقع ورود و آن را متوقف کند. در تمام دنیا نیز به همین شکل است.»

خواجوی تصریح کرد: «من هنوز با مسئولان شهرداری در خصوص برج متروپل صحبتی نکرده‌ام. شاید آنها هم اخطار لازم را به مالک داده‌اند و او بدون اذن شهرداری اقدام به ایجاد حصار کرده و کارها را پیش برده است. همانطور که گفتم در عمده مواردی که به شهرداری گزارش می‌شود شهرداری‌ها ساخت و سازهای ناایمن را تا رفع نقص متوقف می‌کنند ولی مواردی هم مثل این پروژه دیده می‌شود که کارها ادامه پیدا می‌کند.»

وی اظهار کرد: «بر اساس نقشه اولیه که مهندسین مشاور در سال ۱۳۹۶ برای پروژه متروپل تهیه کرده‌اند ظاهرا این ساختمان ۹ سقف داشته است. برخی ایراداتی که به این بنا وارد شده عدم رعایت پوشش میلگرد، تغییر شکل بعضی از تیرها و کمانش بعضی از ستونها بوده است. وقتی ساختمانی با چنین مشکلاتی ساخته می‌شود حتی اگر مسیر قانونی را هم طی کند باید متوقف شود تا یک شخص حقیقی یا حقوقی دارای صلاحیت بیاید و آزمایشهای لازم را انجام دهد.»

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خوزستان با بیان اینکه پس از پایان آواربرداری، کمیته‌ای از سوی استانداری برای بررسی ابعاد حادثه تشکیل می‌شود گفت: «ما توسط کارشناسان سازمان نظام مهندسی، گزارشی را تهیه و همه ابعاد موضوع را تا جایی که به ما مربوط است گزارش می‌کنیم. پیگرد قضایی بر عهده کارشناسان دادگستری است که بر اساس مدارک و شواهد اقدام می‌کنند. فعلا امداد و نجات در اولویت است که ما نیز به سهم خود مشاوره‌های فنی را درخصوص آواربرداری به تیم امداد و نجات ارایه می‌دهیم.»

حسین عبدالباقی مالک ساختمان متروپل کیست؟

دیروز رئیس دادگستری خوزستان، علی دهقانی، از بازداشت مالک و پیمانکار ساختمان متروپل خبر داده بود اما امروز دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خوزستان، صادق جعفری چگنی، خبر فوت مالک و پیمانکار متروپل در جریان ریزش این ساختمان را اعلام کرد.

جعفری چگنی اظهار کرد: «مالک و پیمانکار اصلی ساختمان که از متهمان بوده و دستور بازداشت وی نیز صادر شده بود و در جریان ریزش ساختمان در محل حضور داشت در جریان این حادثه جان خود را از دست داد.»

مالک ساختمان متروپل فردی به نام حسین عبدالباقی و متولد سال ۱۳۶۰، مدیر عامل و رئیس هیأت مدیره هلدینگ عبدالباقی است.

تصاویر موجود در سایت هولدینگ عبدالباقی از حضور مسئولین رده بالای استانی در افتتاح پروژه های شخصی وی حکایت دارد، از جمله افتتاح ساختمان متروپل که با حضور استاندار وقت برگزار شده بود.

حسین عبدالباقی به دلیل ساخت کلانتری برای نیروی انتظامی عنوان «خیّر امنیت ساز» گرفت و لوح تقدیر دریافت کرد.

علاوه بر این، زمانی که ساختمان متروپل در حال ساخت بود، عبدالباقی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت قبل به عنوان چهره ماندگار صنعت ساختمان معرفی شد و لوح تقدیر گرفت.

او در دی ماه ۱۴۰۰ هم در اجلاس مدیران پیشرو عنوان مدیر منتخب را دریافت کرد.

هلدینگ عبدالباقی، پروژه های متعددی را ساخته یا در دست احداث دارد. بر اساس آنچه در سایت این هلدینگ آمده، برج های دو قلوی متروپل (شماره۲) ، برج مسکونی پرستیژ ، برجهای مسکونی پریمو ، مجتمع تفریحی باکس پارک و مجتمع تجاری مهرگان پروژه های در دست احداث هستند و مجتمع تجاری و پارکینگ طبقاتی الماس جنوب، مجتمع تجاری الماس اروند ، شهرک خودرویی آبادان، مجتمع اداری وزرا ، بازار سنتی فیدوس ، مجتمع مسکونی والا و مجتمع مسکونی مینیاتور نیز قبلاً احداث و تحویل شده اند.

یک نکته ی جالب توجه دیگر اینکه در صفحه اینستاگرام حسین عبدالباقی پستی مربوط به زمان ساخت ساختمان متروپل وجود دارد. او در این پست درباره ی ساختمان متروپل نوشته: «اجرای دهانه‌ های ۱۶ متری در کنار هم و به طول ۹۰ متری، بدون ستون در برج متروپل (!) اولین‌ بار در خوزستان (!)»