هفته گذشته، آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی موسوم به DARPA پروژه جدید را علام کرد، پروژه ای که ممکن است برای علاقمندان به دنیای هواپیما و کشتی آشنا باشد. هواپیمای دریایی Liberty Lifter که یک پرنده ترابری است قصد دارد تاثیر «بال در روی زمین» که هواپیماهای دریایی دوران اتحاد جماهیر شوروی مانند Caspian Sea Monster به منظور حمل بار به هزاران کیلومتر آن طرف تر استفاده کردند را مهار کند، پرنده هایی با قابلیت نشستن روی آب که در مسافت های طولانی در اقیانوس های هند و آرام به ترابری بارهای عمدتاً نظامی می پرداختند. اگر چه این تکنولوژی مورد آزمایش قرار گرفته و سپس رها شده است، به نظر می رسد که DARPA می خواهد نگاه دوباره ای به آن بیندازد.
هواپیمای دریایی Liberty Lifter «لیفت استراتژیک سریع و انعطاف پذیر بارهای بزرگ و بسیار سنگین را با توانایی تیک آف و فرود آمدن در آب ترکیب خواهد کرد. ساختار آن هم پرواز بسیار کنترل شده در ارتفاع نزدیک به سطوح آبی متلاطم و هم پرواز پایدار در ارتفاعات متوسط را ممکن خواهد ساخت». آژانس دارپا به این نکته اشاره کرده که سیستم ترابری دریایی مورد استفاده برای نقل و انتقال بارها از طریق دریا بسیار موثر اما کند و وابسته به استفاده از بنادر است. ترابری هوایی سریع بوده اما به فرودگاه هایی نیاز دارد که در مواقع جنگ باید در ابتدا تصرف شوند. پرنده Liberty Lifter از اثر موسوم به بال در روی زمین (WIG) برای پرواز، خلق پرنده ای استفاده خواهد کرد که می تواند بارهایی در حد و اندازه های کشتی ها را حمل کرده و بسیار سریع تر از یک کشتی حرکت کند در حالی که می تواند از روی آب بلند شده و در آن فرود بیاید.
اثر بال در روی زمین به پدیده ای اشاره دارد که در آن با پرواز هواپیما نزدیک به سطح زمین، قدرت لیفت آن افزایش می یابد در حالی که اصطکاک و کشیدگی کاهش می یابد، منطقه ای که به اندازه عرض بال های هواپیماست. پرنده ای که در چنین فضای باریکی عمل می کند در زمینه مصرف سوخت بسیار مقرون به صرفه بوده و از مقدار سوختی مساوی با هواپیماهای معمولی استفاده می کند. کشتی های پرنده در واقع هواپیماهایی هستند که از بال های خود برای ایجاد لیفت استفاده کرده و با سرعت نسبتاً پایینی در مقیاس با دیگر هواپیماها (۳۵۰ مایل بر ساعت) پرواز می کنند اما بدنه هایی به شکل قایق و کشتی دارند تا بتوانند از روی آب بلند شده و روی آب فرود بیایند. اتحاد جماهیر شوروی چندین نوع از هواپیماهای WIG در جریان جنگ سرد ساخت، از جمله نمونه مشهور هیولای دریای کاسپین که از آن برای حمل موشک های ضد کشتی و دیگر تجهیزات نظامی برای نیروی دریایی این کشور استفاده می شود.
یکی از آن ها Lun نام داشت که ۲۴۰ فوت طول، ۶۳ فوت ارتفاع و طول بال های آن ۱۴۴ فوت بود. این پرنده می توانست تا ۱۰۰ تن پرسنل یا تجهیزات را با سرعت ۳۴۲ مایل بر ساعت به مسافتی تا ۱۰۸۰ مایل دورتر منتقل کند. این پرنده بسیار مسلح بوده و از ۶ فروند موشک ضد کشتی P-270 Moskit و چهار توپ اتوماتیک ۲۳ میلیمتری سود می برد. بزرگ ترین کشتی پرنده اتحاد جماهیر شوروی به نام KM بیش از ۳۰۱ فوت طول و حداکثر سرعت ۲۷۹ مایل بر ساعت داشت. WIG ها نقاط ضعف متعددی دارند. یکی از آن ها این است که تنها در شرایط آب و هوایی نسبتاً مساعد و آب های آرام کارآیی دارند زیرا امواج بلند باعث می شود که پرنده در میانه پرواز به سمت آب کشیده شود. مشکل دیگر این است که این تجهیزات پرنده خاص با بالا و پایان رفتن بال ها در دو جهت متفاوت روبرو می شوند، به ویژه وقتی که روی اقیانوس ها قرار دارند.
این مشکل در هنگام دور زدن یا تغییر مسیر مستقیم پیش می آید و به همین خاطر WIG ها با سرعت بسیار پایین و دقت کامل مسیر خود را تغییر دهند. پرواز با کمک تاثیر جاذبه زمین و در ارتفاع نزدیک به سطح چنان چالش برانگیز و دشوار است که تقریباً هیچ کشوری به سمت تحقیق و توسعه کشتی های پرنده اینچنینی پس از پایان جنگ سرد نرفته است. در سال ۲۰۰۲، بویینگ اعلام کرد که در حال بررسی یک هواپیمای مفهومی جدید به نام پلیکان است که می تواند ۱,۴۰۰ تن بار را تا فاصله ۱۰,۰۰۰ مایلی روی آب منتقل کند اما هنوز هیچ نسخه واقعی بیرون نیامده است. ظاهراً دارپا دو راه حل برای حل معضلات این کشتی های پرنده دارد. یکی اینکه WIG آن ها آنچنان بزرگ و تنومند است که بتواند با برخورد موج ها مقابله کند و از طراحی خلاقانه برای جذب نیروی امواج استفاده نماید. دوم اینکه اگر Liberty Lifter با آب های متلاطم روبرو شود، می تواند بالاتر از آن ها پرواز کند. برخلاف دیگر WIG ها، پرنده Liberty Lifter توانایی پرواز در ارتفاع حداکثر ۱۰,۰۰۰ پایی را خواهد داشت.
بدون نظر