همه چیز در مورد کیست کلیه : عوارض، علائم و درمان کیست کلیه را بهتر بشناسید

کیست کلیه یکی از بیماری هایی است که با افزایش سن سراغ فرد می آید. وقتی سن بالا می رود، کیسه های مملو از مایعی در کلیه شکل می گیرد که به آنها کیست گفته می شود. این کیست ها که به شکل بیضی یا دایره ای هستند، عموما خوش خیم (غیرسرطانی) هستند. با روزیاتو همراه باشید.

کیست کلیه چیست؟

کیست کلیه همان کیسه های پر از مایعی هستند که به مرور در کلیه ها رشد و نمو پیدا می کنند. کلیه ها هم اندام های لوبیایی شکلی هستند که با پالایش مواد زائد از خون، آن را از طریق ادرار دفع می کنند. کیسه کلیه ممکن در یکی از کلیه ها یا در هر دو به وجود بیاید. کیست کلیه دو نوع کیست ساده و پلی کیستیک کلیه دارد.

کیست ساده، کیست هایی مجزایی هستند که روی کلیه ها به وجود می آیند. این کیست ها دیواره های نازکی داشته و پر از مایعی شبیه به آب هستند. کیست های ساده آسیبی به کلیه ها وارد نمی کنند و روی عملکرد این اندام های حیاتی هم اثر سوئی نمی گذارند.

در همین حال، نوع دیگر کیست کلیه بیماری پلی کیستیک کلیه است. این بیماری ارثی باعث به وجود آمدن کیست های زیادی روی کلیه ها می شود. رشد این کیست ها باعث آسیب رسیدن به کلیه ها می شود. کیست ها معمولا خطری ندارند. کیست ها معمولا علائم خاصی ندارند، از این لحاظ فرد تا پیش از معاینه های دقیق با دستگاه های تصویربرداری متوجه مشکل خود نمی شود.

اندازه کیست کلیه به چه معنایی است؟

بعضی از کیست ها به قدری کوچک هستند که تنها امکان مشاهده آنها زیر میکروسکوپ وجود دارد. در همین حال، بعضی دیگر از کیست های کلیه ممکن به بزرگی یک توپ تنیس باشند. کیست کلیه با رشد خود می تواند با باعث وارد آوردن فشار به اندام های مجاور و درد شود.

علائم کیست کلیه

کیست ساده شاید علامت خاصی نداشته باشد. اما در صورتی که کیست بزرگ شود یا اینکه عفونت کند، ممکن است علائمی داشته باشد که عبارتند از:

تب

درد پشت یا پهلو بین دنده ها و لگن (درد معمولا یکنواخت است،‌ اما با ترکیدن کیست شدت می گیرد)

درد در ناحیه فوقانی شکم

تورم در ناحیه شکم

ادرار بیشتر از حد معمول

وجود خون در ادرار

ادرار تیره

کلیه پلی کیستیک هم علائم و نشانه های زیر را دارد:

درد پشت و پهلو

وجود خون در ادرار

فشار خون بالا

علل و عوامل خطر کیست کلیه

پزشکان همچنان دقیقا نمی دانند چه عواملی باعث به وجود آمدن کیست های ساده کلیه می شود. با این حال، چند احتمال وجود دارد. هر کلیه در حدود یک میلیون لوله کوچک دارد که وظیفه جمع آوری ادرار را برعهده دارند. ممکن است با مسدود شدن این لوله ها و تورم و پر شدن آنها از مایع، کیست ها به وجود بیایند. احتمال دیگر هم این است که کیست های کلیه درست زمانی شروع به رشد می کنند که کیسه هایی موسوم به دیورتیکول، در نواحی ضعیف توبول کلیوی به وجود آمده و پر از مایع می شوند. در برخی موارد کیست کلیه ممکن است به دلیل بیماری کلیوی موجود یا درمان طولانی مدت با دیالیز بروز پیدا کرده باشد.

با افزایش سن احتمال ابتلا به کیست کلیه بالا می رود. در سن چهل سالگی، حدود ۲۵ درصد افراد دچار این مشکل کلیوی می شوند. تا ۵۰ سالگی هم حدود ۵۰ درصد افراد به کیست های کلیه دچار می شوند. در همین حال، مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

بیماری کلیه پلی کیستیک یک عارضه ارثی به شمار می آید، به این معنا که در اثر تغییر ژن هایی که از والدین به فرزندان انتقال یافته اند بروز پیدا می کند.

عوارض کیست کلیه

کیست کلیه معمولا مشکل چندانی برای فرد به وجود نمی آورد. اما گاهی اوقات ممکن است عوارضی برای بیمار به وجود بیاورد. این عوارض عبارتند از:

عفونت در کیست

ترکیدن کیست

انسداد ادرار از کلیه

فشار خون بالا

بیماری کلیه پلی کیستیک به مرور به کلیه ها آسیب وارد می کند. حدود نیمی از افراد مبتلا به بیماری کلیه پلی کیستیک در سن ۶۰ سالگی به نارسایی کلیه دچار می شوند.

تشخیص و درمان کیست کلیه

برای تشخیص کیست کلیه باید به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار که به آن اورولوژیست هم گفته می شود، مراجعه کنید.  پزشک ممکن است برای تشخیص بیماری از خون یا ادرار فرد نمونه برداری کرده یا اینکه عملکرد کلیه ها را بررسی کند.

همچنین امکان دارد پزشک برای تشخیص بیماری کیست کلیه یکی از آزمایش های تصویربرداری زیر را به فرد تجویز کند:

سی تی اسکن: در این روش تصویربرداری از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر سه بعدی از کلیه استفاده می شود.

ام آر آی (MRI): در این روش تصویربرداری هم از امواج رادیویی برای گرفتن تصاویر واضحی از کلیه ها استفاده می شود.

سونوگرافی: در این روش از امواج صوتی برای گرفتن تصاویر کلیه استفاده می شود. این روش تصویربرداری به راحتی بزرگ تر شدن کیست ها را نشان می دهد.

در صورتی که کیست کلیه کوچک باشد و مشکل خاصی هم برای بیمار به وجود نیاورد، احتمالا نیازی به درمان هم نداشته باشد. در این حالت، پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار از شما بخواهد هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار برای اطمینان از رشد نکردن کیست آزمایش های تصویربرداری را تکرار کنید. برای کیست های بزرگ تری که علائم دارند، درمان های مختلفی مانند اسکلروتراپی و عمل جراحی وجود دارد.

اسکلروتراپی

اسکلروتراپی درمانی است که برای تخلیه کیست انجام می شود. پزشک در ابتدا بیمار را بی حس می کند تا دردی حس نکند. سپس از سونوگرافی استفاده می کند تا سوزن نازکی را از پوست وارد کیست کلیه کرده و تمام مایعات را تخلیه کند. در برخی موارد، کیست ها با محلول الکلی پر می شوند تا دوباره رشد نکنند. بیمار به احتمال زیاد همان روز از بیمارستان مرخص می شود و می تواند امور روزمره و عادی خود را انجام دهد.

عمل جراحی کلیه

در صورتی که کیست کلیه بزرگ باشد و روی عملکرد کلیه ها هم اثر منفی بگذارد، عمل جراحی تنها راه برداشتن کیست است. در این عمل ساده، بیمار کاملا بیهوش می شود. در عمل جراحی کلیه از روش لاپاراسکوپی برای انجام برش های کوچک استفاده می شود. در این روش جراحی از دوربین و ابزارهای کوچک استفاده می شود. پزشک ابتدا کیست را تخیله می کند و سپس دیواره های کیست را برش داده یا می سوزاند. معمولا فرد پس از عمل جراحی کلیه یک تا دو روز باید در بیمارستان بستری باشد.

سخن پایانی

اکثر اوقات کیست کلیه مشکل ساده و بی خطری است و مشکل خاصی برای فرد به وجود نمی آورد. اما اگر کیست رشد کند، باید به وسیله اسکلروتراپی یا جراحی درمان شود. بیماری کلیه پلی کیستیک کاملا عارضه جدی تری است و در صورتی که رسیدگی نشود، ممکن است مشکلات جدی برای فرد به وجود بیاورد. این بیماری موجب بروز عوارض جانبی مانند فشار خون و ناراسایی کلیه می شود.