بررسی تاریخچه درگیری تایوان و چین و مقایسه قدرت نظامی دو کشور

چرا چین همواره تایوان را بخشی از قلمرو خود دانسته است؟ اگر تایوان سقوط کند چه عواقبی برای غرب دارد؟

در روزهای اخیر بحث درگیری قریب الوقوع چین و تایوان به یکی از اصلی ترین بحث های سیاسی در جهان تبدیل شده است، به ویژه پس از آن که نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان ایالات متحده علیرغم مخالفت ها و هشدارهای پکن به تایوان سفر کرد و حمایت کامل کشورش از این جزیره را اعلام نمود. چین مدعی است که این کشور جزیره ای دموکراتیک که تنها ۱۰۰ مایل از سواحل این کشور فاصله داشته و حاکمیت مستقل خود را دارد، جزیی از خاک خود می داند. اما علت جدایی و درگیری چین و تایوان چیست و چرا علیرغم استقلال سیاسی و حاکمیتی تایوان، چین آن را بخشی از قلمرو خود می داند؟

تایوان کشوری جزیره ای است که در فاصله تقریباً ۱۰۰ مایلی از ساحل جنوب شرقی چین قرار دارد. این کشور بین ژاپن و فیلیپین و در منطقه کشورهای متحد آمریکا موسوم به «رشته جزیره اول» قرار دارد که اهمیت زیادی برای سیاست های خارجی کاخ سفید داشته است. تایوان همچنین برای محدود کردن قدرت نظامی ترسناک چین که دائماً در حال بزرگ شدن است نیز حیاتی به نظر می رسد. به طور ویژه، اگر چین به تایوان حمله کرده و کنترل این جزیره را در دست بگیرد می تواند از آن به عنوان نقطه ای برای حمله به دیگر کشورهای منطقه استفاده کند. تایوان اولین بار در قرن هفدهم میلادی تحت کنترل کامل چین درآمد، سپس بعد از جنگ اول چین و ژاپن در سال ۱۸۹۵ تحت کنترل امپراطوری ژاپن قرار گرفت.

بعد از شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵، جمهوری چین به رهبری یک سیاستمدار چینی ملی گرا به نام چیانگ کای شک کنترل تایوان را در دست گرفت. اما در سال ۱۹۴۹ بود که کمونیست ها تحت رهبری مائو زدونگ بعد از شکست نیروهای چیانگ در جنگی داخلی، در چین به قدرت رسیده و چیانگ و نیروهای ملی گرای شکست خورده اش به تایوان گریخته و اتحادی را با ایالات متحده شکل دادند که تا به امروز نیز پابرجا بوده است.

چرا تایوان تا به این اندازه برای چین و غرب اهمیت دارد؟

اقتصاد تایوان به یک بنیان کلیدی تکنولوژیکی برای اقتصادهای غربی تبدیل شده است و تنها یک شرکت تایوانی نیمی از میکروچیپ های کامپیوتری جهان را تولید می کند. گوشی های هوشمند، لپ تاپ ها، ساعت های مچی، خودروها و ماشین های لباسشویی همگی به این چیپ های پیچیده وابسته اند که عمدتاً در این کشور جزیره ای ۲۳ میلیون نفری تولید می شوند. تصرف تایوان توسط چین می تواند کتنرل یکی از مهم ترین صنایع بین المللی جهان را در اختیار چین قرار داده و آنگاه پکن قیمت این تولیدات بسیار حیاتی را به دلخواه خود در سراسر جهان افزایش دهد.

با درک اهمیت این کشور، روابط ایالات متحده و تایوان همواره نزدیک بوده است، حتی بعد از اینکه واشنگتن در سال ۱۹۷۹ روابط رسمی خود با این کشور را قطع کرده و اعلام کرد که به سیاست «چین واحد» احترام خواهد گذاشت که تایوان را بخشی از قلمرو چین می داند. اما بلافاصله کنگره آمریکا با تصویب طرحی، ارسال تسلیحات نظامی به تایوان را تصویب کرد تا در صورت حمله چین، این کشور بتواند از خود دفاع کند. از آن زمان تاکنون یک صلح دشوار و شکننده بین دو کشور وجود داشته اما دو سال پیش تنش رو به فزونی گذاشت، پس از اینکه شی جین پینگ اعلام کرد پکن این حق را برای خود قائل است که برای اتحاد دوباره چین و تایوان متوسل به زور شود.

اگر تایوان به دست چین بیفتد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

دلیل فرماندهان نظامی آمریکا از سقوط تایوان بدست چین چیست؟ استراتژیست های نظامی بر این باورند که در صورت سقوط تایوان، این جزیره به یک پایگاه نظامی بزرگ برای توسعه قلمرو چین تبدیل خواهد شد در حالی که این کشور ادعای حاکمیت بر بخش هایی از ویتنام و مالزی را نیز دارد. در ماه های اخیر، چین فعالیت های خود در تنگه تایوان را افزایش داده، باعث ایجاد این ترس شده که شاید دسترسی این کشور به مسیرهای دریایی را قطع کرده و نقش هایی برای حمله دریایی به این کشور دارد. استراتژیست ها شانس حمله چین به تایوان را پیش از سفر پلوسی به این کشور تنها ۲۰ درصد می دانستند اما بعد از سفر پلوسی، این احتمال به بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و تحرکات نظامی چین در سواحل خود، رزمایش دریایی چین با بستن مسیرهای دریایی تایوان در روزهای اخیر، باعث شده خطر حمله پکن برای به کنترل درآوردن تایوان با زور، بیش از هر زمان دیگری باشد.

تایوان و چین از لحاظ نظامی به هیچ عنوان قابل مقایسه نیستند. کشوری با جمعیت ۲۰ میلیونی به هیچ عنوان توان مقابله با کشوری با ۱.۵ میلیارد جمعیت را ندارد زیرا به همین تناسب، تعداد نیروهای نظامی دو کشور نیز متفاوت است. از لحاظ نظامی نیز اگر چه تایوان کمک های تسلیحاتی بسیاری در سال های اخیر از ایالات متحده دریافت کرده اما در این زمینه نیز بسیار از چین عقب است، چینی که یکی از قدرت های نظامی و اقتصادی جهان است.