مطالعه ای جدید که در سال ۲۰۲۲ انجام شده نشان داده که رابطه ای تفکربرانگیز بین مدت عمر جانوران و میزان سرعت جهش در کدهای ژنتیکی شان وجود دارد. سرطان محصول زمان و جهش سلولی است و به همین دلیل محققان به بررسی شروع سرطان و تاثیر آن در ۱۶ پستاندار منحصربفرد پرداختند. دیدگاهی جدید نسبت به جهش دی ان ای باعث افزایش درک ما از پیری و رشد سرطان می شود اینکه چطور می توانیم این بیماری مرگبار را کنترل کنیم.
جهش، پیری و سرطان
سرطان در واقع رشد کنترل نشده سلولی است. هیچ عامل بیماری زایی وجود ندارد که بدن را به خود مبتلا کند اما فرآیند نرمال بدن مختل می شود و به بیراهه می رود. در هر لحظه، سلول های بدن ما در حال تقسیم و تکثیر شدن هستند. گاهی اوقات در جریان رونوشت دی ان ای، اشتباهات ریزی به نام جهش در کد ژنتیکی به صورت تصادفی رخ می دهد. بدن ما مکانیزم هایی برای اصلاح این اشتباهات دارد و به خاطر همین ابزارهای تصحیحی است که اکثر ما در سال های دوران جوانی مان سالم و قوی می مانیم. اما این مکانیزم دفاعی با بالا رفتن سن تضعیف می شود. ابتلا به سرطان محتمل تر می شود وقتی این اشتباهات از دید این مکانیزم تصحیحی دور مانده و شروع به تکثیر می کنند. هر چه بیشتر عمر کنیم، جهش های بیشتری در سلول ها و دی ان ای ما وجود دارد و احتمال اینکه به سرطان منجر شوند بیشتر است.
یک معمای بیولوژیکی
از انجایی که جهش ها به شکل تصادفی اتفاق می افتند، زیست شناسان انتظار دارند که فرم های حیات بزرگتری که سلول های بیشتری دارند، نسبت به فرم های حیات کوچکتر شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان داشته باشند. اما در کمال ناباوری، تحقیقات چنین چیزی را نشان نمی داد. این یکی از بزرگ ترین رازهای زیست شناسی است که چرا جانوران عظیم الجثه مثل وال ها و فیل ها به ندرت به سرطان مبتلا می شوند، موضوعی که باعث شده پارادوکس پِتو (Peto’s Paradox) شکل بگیرد. عجیب تر اینکه برخی جانوران کوچکتر، مانند موش خال دار بی مو در برابر سرطان به طور کامل مقاوم است. این پدیده باعث شد محققان به بررسی ژنتیک این نوع موش و وال ها بپردازند. و در حالی که دریافتند برخی برتری های ژنتیکی خاص مانند داشتن ژن های اضافی سرکوب کننده تومور در این گونه های جانوری وجود دارد، الگویی برای نرخ ابتلا به سرطان در دیگر گونه های زیستی هنوز به طور کامل درک نشده است.
پارادوکس پِتو
ممکن است بین سرطان و طول عمر رابطه بسیار نزدیکی وجود داشته باشد
محققان دریافته اند که نرخ جهش های سلولی در عمل سرعتی است که با آن جهش ها در هر گونه زیستی اتفاق می افتند. پستاندارانی که طول عمر کمتری دارند دارای نرخ جهش سلولی متوسطی هستند که سرعت بالایی دارند. یک موش در طی چهار سال عمر خود نزدیک به ۸۰۰ جهش سلولی را تجربه می کند. پستاندارن که طول عمر بیشتری دارند دارای نرخ جش متوسطی هستند که سرعت بسیار کمتری دارد. در انسان ها که طول عمر آن ها حدود ۸۴ سال است، سالانه کمتر از ۵۰ جهش ژنتیکی رخ می دهد. همچنین در مطالعات صورت گرفته، تعداد جهش ها در هنگام مرگ با دیگر ویژگی ها مانند توده بدنی و طول عمر مقایسه شده است. برای مثال، زرافه های تقریباً ۴۰۰۰۰ برابر سلول های بیشتری در مقایسه با یک موش دارند یا انسان ها ۹۰ برابر بیشتر از یک موش زندگی می کنند. چیزی که محققان را شگفت زده کرده، تعداد جهش ها در هنگام مرگ است.
آینده درمان بیماری سرطان
تحقیقات ثابت کرده که نرخ جهش و طول عمر رابطه نزدیکی با هم دارند و برای تایید بیشتر این رابطه باید گونه های حیات دیگر، غیر از پستانداران را نیز مورد بررسی قرار داد، برای مثال در ماهی ها، پرندگان و حتی گیاهان. همچنین درک فاکتورهای کنترل کننده نرخ جهش ها نیز مهم است.
بدون نظر