با پیشرفت تکنولوژی، ارتش های جهان شروع به توسعه کرده و وارد دریاهای بزرگ شدند و دایره قلمرو خود را به دوردست ترین نقاط جهان گسترش دادند. برخی از بزرگ ترین قدرت های جهانی که از نیروهای دریایی نهایت استفاده را بردند کشورهای اسپانیا، بریتانیا و فرانسه بودند که اغلب برای بهبود توان نیروی دریایی خود و غرق کردن کشتی های جنگی دشمنان با هم رقابت می کردند. در واقع به شکلی ناگهانی قدرت های نظامی برتر جهان مجبور شدند با تاکتیک های جنگی بسیار متفاوتی نسبت به آن چه در جنگ های زمینی رخ می داد کنار بیایند.
دو یا سه قرن بعد، تلاش های آن ها در این عرصه مبنای ساخت فیلم های جنگی متعددی بود. برای این فهرست، زمان آن فرا رسیده که نگاهی به فیلم های جنگی بیندازیم که داستانشان را به نبردها و دیگر فعالیت های رزمی در دل دریاها اختصاص داده اند و بدین ترتیب برخی از بزرگ ترین فرانچایزها مانند Pirates of the Caribbean کنار گذاشته شده اند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم جنگی برتر تاریخ سینما در مورد نبردهای دریایی آشنا کنیم، چه کلاسیک و چه مدرن.
۱۰- Master And Commander: The Far Side Of The World
در ابتدای این فهرست فیلم Master And Commander: The Far Side Of The World ساخته پیتر ویر را داریم که تلاشی فوق العاده از جانب وی در نشان دادن جنگ های ناپلئونی از دریچه ای کمتر مورد توجه قرار گرفته و البته بی مانند است. در این فیلم داستان کاپیتان جک آوبری با بازی راسل کرو و خدمه اش روی کشتی اچ ام اس سورپرایز روایت می شود که تلاش دارند کشتی تجاری فرانسوی آرشرون را در آمریکای جنوبی دنبال کرده و غرق نمایند. در حالی که قهرمان داستان ساختگی است، اکشنی که در فیلم به تصویر کشیده می شود بسیار واقعی تر از دیگر فیلم ها در این ژانر فرعی است.
از طریق یک سری تاکتیک های غیرمرسوم و تفکر هوشمندانه، آوبری و مردانش موفق به شکست حریف فرانسوی می شوند. این بزرگ ترین نقطه قوت فیلم بوده و نه تنها سکانس های نبرد آن بسیار هیجان انگیز و خوشایند هستند بلکه زندگی ملوانان در دریا نیز به شکلی بی نقص از طریق مجموعه ای از بازی های بی نقص و طراحی تولید منحصربفرد به تصویر کشیده می شود. از تمام فیلم هایی که جنگ های دریایی را به تصویر می کشند، Master and Commander شاید بهترین آن ها باشد. تلاش فیلم برای دقت و اعتبار تاریخی و جذابیت شخصیت های فیلم بسیار قابل توجه است، فیلمی که جنگ های دریایی را به شکل کلاسیک واقعی اش به نمایش می گذارد، چیزی که در سینمای هالیوود کمتر شاهد آن بوده ایم.
۹- Das Boot
زیردریایی U-96 یکی از موفق ترین و بادوام ترین زیردریایی های جنگی آلمان بود که اولین بار در سال ۱۹۴۰ به آب انداخته شده و پنج سال بعدی را در دریاها به شکار کشتی های جنگی متفقین گذراند که سعی داشتند از اقیانوس اطلس عبور کنند. چیزی که در مورد فیلم Das Boot بسیار تاثیرگذار و قابل توجه است، رویکرد مصمم و ثابت فیلم در به تصویر کشیدن سبک جنگی دریایی است. برخی از مخاطبان شاید از مهندسی و توانمندی های زیردریایی ها تحت تاثیر قرار گیرند اما در واقعیت، جنگ در یوبوت های آلمانی یک تجربه بسیار ترسناک و همراه با ترس از مکان های تنگ و تاریک بود. اگر چه آن ها دشمنان بخش اعظم مردم دنیا بودند اما مردانی که این زیردریایی ها را هدایت می کردند اما همانند هر انسان دیگری رفته رفته زیر فشار ترک خورده و فرسوده می شدند.
در شرایطی که ملوانان در طی ماموریت های طولانی شان دچار خستگی مفرط شده و دائماً در ترس از کشف شدن قرار دارند، رابطه بین آن ها رفته رفته به شکلی معنادار ظاهر می شود. با گذشت زمان، آن ها مجبور می شوند با از دست رفتن دوستانشان، حمله های ناگهانی از جانب دشمن و ترس از اینکه هر لحظه ممکن است این زیردریایی باریک تبدیل به تابوت زیردریایی همیشگی شان شود کنار بیایند. به عنوان یکی از معدود فیلم های ساخته شده در مورد جنگ جهانی دوم از نگاه آلمانی ها، فیلم Das Boot یک داستان بیرحمانه را روایت می کند. با گذشت سال ها، این فیلم هنوز هم در زمره پرهزینه ترین فیلم های ساخت سینمای آلمان و یکی از خاص ترین و بهترین فیلم های به تصویر کشنده جنگ زیردریایی ها در سینمای جهان قرار دارد.
۸- The Hunt For Red October
فیلم بعدی یک کلاسیک متعلق به دوران جنگ سرد است. با ورود به قلمرو سینمای جنگی مدرن، فیلم The Hunt For Red October در سال ۱۹۹۰ بسیار مورد تحسین قرار گرفت و بار دیگر استعداد کارگردانش جان مک تیرنان برای ساخت فیلم هایی با داستان های پرتنش را ثابت کرد. این فیلم که بر اساس داستان تریلری نوشته تام کلنزی به همین نام ساخه شده، به تلاش های یک کاپیتان نیروی دریایی اتحاد جماهیر شوروی به نام مارکو رامیوس با بازی شان کانری می پردازد که قصد دارد زیردریایی هسته ای کشورش را دزدیده و به ایالات متحده فرار کند. یک تحلیل گر سازمان سیا به نام جک رایان با بازی الک بالدوین، به نقشه وی پی می برد و باید برای جلوگیری از یک بحران هسته ای، این موضوع را به ارتش ایالات متحده ثابت نماید.
فیلم The Hunt For Red October از طریق رویکرد آونگی و نوسانی اش توانست به یک فیلم جنگی بسیار پرتنش و هیجان انگیز تبدیل شود. از یک طرف، رایان کسب اطلاعات می کند و تلاش هایش بیش از پیش به ناامیدی منتهی می شود در شرایطی که دو طرف رفته رفته به درگیری نظامی نزدیک می شوند. در طرف دیگر، رامیوس باید روحیه مردانش را در حالی که از کشتی های روسی فرار می کند حفظ نماید که باعث می شود یک روایت بسیار هیجان انگیز اما پرتنش شکل گیرد.
۷- Dunkirk
در اینجا با فیلمی مواجه هستیم که بدون شک بیشترین آشنایی را با آن در این فهرست دارید. کریستوفر نولان همیشه رویکردی تکرار نشدنی به تولید فیلم های خاص داشته و فیلم Dunkirk در سال ۲۰۱۷ نیز بزرگ ترین فیلم او تاکنون به شمار می آید. داستان فیلم در اولین روزهای جنگ جهانی دوم روایت می شود در شرایط که متفقین در شهر نمادین دانکرک گرفتار شده اند و این وظیفه بریتانیاست که نقشه ای برای تخلیه نیروهای محاصره شده در دانکرک تهیه و اجرا کند در حالی که نیروهای آلمانی با حملات برق آسای خود به آن ها نزدیک و نزدیک تر می شوند.
چیزی که می بینیم فیلمی در سه مرحله است؛ اولی داستان سربازان پیاده را روایت می کند، مرحله دوم به کشتی های غیرنظامی می پردازد که برای نجات آن ها دست به کار می شوند و مرحله سوم که نیروهای هوایی سلطنتی بریتانیا یک پوشش هوایی محدود اما حیاتی را برای دو بخش نیروهای خودی ایجاد می کند. اگر چه شخصیت های این فیلم به اندازه شخصیت های دیگر فیلم های این فهرست مورد کندوکاو قرار نمی گیرند اما Dunkirk همچنان یک شاهکار است. کانالی که نیروهای بریتانیایی را از رهایی و نجات جدا کرده یک بخش و مانع حیاتی است که هر مرحله از داستان حول آن روایت می شود. این فیلم نسبت به بقیه فیلم ها کمتر به نبردهای دریایی می پردازد اما تیک تاک ساعت است که آن را بسیار پرتنش و هیجان انگیز می سازد.
۶- Crimson Tide
به عنوان یک فیلم جنگی مدرن دیگر با تمرکز بر جنگ زیردریایی ها، Crimson Tide ساخته تونی اسکات در سال ۱۹۹۵ یک روایت مستقیم است که به نحوی از بحران موشکی کوبا الهام گرفته است. اما برخلاف تهدید جنگ هسته ای که در سال ۱۹۶۲ رخ داد، این فیلم داستان گروهی از روس ها ملی گرا را روایت می کند که قصد شلیک یک موشک هسته ای به خاک ایالات متحده را دارند. در مواجهه با این خطر ویرانگر، دو افسر زیردریایی یو اس اس آلاباما خود را در مواجهه با یک دوراهی می بینند. آن ها بر اساس دستورات باید قبل از شلیک موشک روسی، از موشک های هسته ای خود علیه روسیه استفاده کنند.
کاپیتان فرانک رمزی با بازی جین هکمن یکی از معدود فرماندهان زیردریایی با تجربه واقعی نبرد و معاون وی ستوان ران هانتر با بازی دنزل واشنگتن یک نیروی جدید و تحلیل گرتر است. این دو در مورد اینکه چه تصمیمی باید بگیرند با هم توافق ندارند، به ویژه بعد از اینکه تنش بالا می گیرد. با دو بازی خیره کننده از هر دو بازیگر، فیلم Crimson Tide بیشتر در مورد رابطه بین شخصیت های اصلی است و البته خطر بزرگی که آن بیرون در حال نزدیک شدن است. دیدگاه چه کسی برنده می شود؟ فرمانده کهنه کار باتجربه یا تازه کار امروزی؟
۵- Against The Sun
فیلم Against The Sun با بازگشت به جنگ جهانی دوم، یک داستان ساده در مورد سه مرد و تلاششان برای بقاست. در اولین روزهای جنگ در اقیانوس اطلس، سه خلبان نیروی دریایی به نام هارولد دیکسون، تونی پاستولا و جین آلدریچ مجبور می شوند تا بمب افکن اژدرانداز خود را به خاطر تمام شدن سوختشان رها کنند. آن ها روی دریا به حال خود رها شده اند، تنها با قایق کوچک بادی و همراهی هم، در حالی که مجبور می شوند به آذوقه کمشان اکتفا کرده و در انتظار نجات باشند. در تمام این مدت آن ها باید با ترس از دستگیری، حمله کوسه های اطراف، کاهش آب بدن و خطرات بیشمار دیگر دست و پنجه نرم کنند.
با الهام از یک داستان واقعی، فیلم Against the Sun می تواند تاثیر مثبتی بر مخاطب خود بگذارد. از همان ابتدا، حس قابل درکی از انزوا وجود دارد، در حالی که برای زنده ماندن دست به هر کاری می زنند. با جمع آوری آب باران، پناه گرفتن از نور خورشید و نگاه کردن به افق برای دیدن نشانه ای امیدوار کننده، همه چیز خیلی آرام پیش می رود اما همزمان متعهد به روایت واقع گرایانه اتفاقات. این فیلم اقتباسی تاثیرگذار به خوبی دشواری ارتباط برقرار کردن و موقعیت یابی در دهه ۱۹۴۰ برای نیروهای نظامی را به تصویر می کشد.
۴- Black Sea
یکی دیگر از فیلم های زیردریایی مدرن، فیلم Black Sea ساخته سال ۲۰۱۴ به کارگردانی کوین مک دونالد در مورد یک فرمانده زیردریایی و مردانش است که باید به یک زیردریایی یوبوت آلمانی غرق شده حامل باری از طلا در سواحل گرجستان حمله کنند. با استخدام تیمی مشترک از ملوانان انگلیسی و روسی، افراد سوار یک زیردریایی کلاس فاکستروت می شوند تا محل زیردریایی آلمانی غرق شده را پیدا کنند. اما تنش بر سر سهم هر یک از طرفین از گنج باعث می شود که همه چیز به هم بریزد و ملوانان برای فرار از زیردریایی که در حال غرق شدن است دست به هر کاری بزنند.
درگیری های ژئوپلتیک راه خود را به درون زیردریایی داستان پیدا می کنند. با بازی قوی جود لا در مرکز داستان، فیلم Black Sea یک داستان به شدت استرس زا از دو جبهه مخالف است که باید برای بدست آوردن گنجشان با هم درگیر شوند. شخصیت ها مجبور می شوند تا تصمیمات بسیار سختی بگیرند که به دنبال آن ها تنها یک طرف زنده می ماند. اگر چه داستان فیلم ارتباط مستقیم و کاملی با نبردهای دریایی ندارد اما Black Sea یک فیلم سیاه و پرتنش است که فضای تنگ و تاریک آن تنها تنش دراماتیک بین شخصیت ها را افزایش می دهد. در این فیلم تنش و درگیری بیشتر شخصی است و با بدتر شدن شرایط، خطر رو به فزونی نیز بزرگ تر و بزرگ تر می شود.
۳- U-571
در سمت و سوی ساختگی ماجرا، فیلم U-571 داستان ساختگی نیروهای آمریکایی سوار بر یک زیردریایی دشمن برای به سرقت بردن دستگاه رمزگذاری موسوم به انیگما است. بدین منظور، آن ها یکی از زیردریایی های خودی را جای یک زیردریایی آلمانی جا می زنند تا بتوانند وارد زیردریایی روسی شوند. با حضور بازیگران سرشناسی مانند متیو مک کانهی، بیل پکستون و هاروی کیتل، فیلم جاناتان موستو توانسته یک اکشن قوی، تصاویر بسیار قابل توجه و حس خطر را در رویارویی زیردریایی های دشمن در میانه اقیانوس اطلس را به مخاطب ارائه دهد. البته این فیلم بدون جنجال نبود، زیرا دولت بریتانیا در آن زمان به طور ویژه نسبت به این فیلم انتقاد داشتند، با این توجیه که U-571 به کسانی که در ماجرای بدست آوردن ماشین رمزگذاری آلمانی انیگما تلاش کرده اند بی احترامی کرده است.
انتقاد دیگر نسبت به تصویر ارائه شده از آلمانی هایی بود که به جای اسیر گرفتن، دشمن را غرق می کردند. هر کسی که با این ماجرا آشنایی داشته باشد خوب می داند که این زیردریایی انگلیسی اچ ام اس بولداگ بود که ماشین انیگما را بدست آورد و نه نیروی دریایی ایالات متحده. با این وجود، هنوز هم U-571یک چرخ و فلک اکشن و هیجان انگیز با فیلمبرداری بسیار باکیفیت است، اگر چه اعتبار تاریخی آن مورد مناقشه قرار دارد.
۲- Greyhound
بیشتر فیلم هایی که در مورد جنگ دریایی هستند، معمولاً به درگیری مستقیم بین کشتی ها و زیردریایی می پردازند اما تازه ترین فیلم این فهرست، Greyhound، رویکرد متفاوتی را در پیش می گیرد. این فیلم در مورد کاروان کشتی های تجاری است که در طول جنگ جهانی دوم مسئول تامین آذوقه برای بریتانیا بودند و تلاش هایی که برای پشتیبانی و مراقبت از آن ها در برابر حملات نیروهای آلمانی صورت می گیرد. تام هنکسِ همیشه بی نقص نقش فرمانده یک کشتی جنگی به نام ارنست کراوس را بازی می کند که وظیفه او مراقبت از کشتی های تجاری خودی و دور نگه داشتن یوبوت های آلمانی از آذوقه و تجهیزات حیاتی برای بریتانیایی هاست. همانطور که در فیلم خواهید دید، انجام این کار بسیار سخت تر از آن چیزی است که به نظر می رسد.
اگر چه در ابتدا پیشرفت داستان بسیار کند است، قفل شدن نگاه ما روی دیدگاه کراوس نسبت به ماجرا باعث شکل گیری یک درام بزرگ می شود. بدین ترتیب در ادامه، مخاطب نیز به اندازه شخصیت اصلی داستان استرس را حس می کند؛ حمله های ویرانگر از جانب اژدرهای زیردریایی های دشمن می تواند در هر لحظه او و ملوانانش را به قعر دریا بفرستد و هر کشتی تجاری که از دست می رود، منابع مورد نیاز برای یک متحد حیاتی در این نبرد بزرگ را بیش از پیش در معرض قحطی قرار می دهد. در حالی که ۳۷ کشتی تجاری سفر خطرناک خود را به سمت بندر لیورپول آغاز می کنند، ما شاهد ترسناکی حمله آلمانی ها هستیم، چیزی که مانعی بزرگ به نظر می رسد در شرایطی که متفقین برای مبارزه با تکنولوژی برتر آن ها تلاش می کنند.
۱- Tora! Tora! Tora!
در پایان این فهرست از فیلم های مرتبط با جنگ های دریایی، به یک فیلم کلاسیک دیگر می رسیم، یک فیلم جنگی حماسی که هنوز هم بعد از دهه ها بعد از انتشارش از بهترین فیلم های این ژانر فرعی به شمار می آید. فیلم Tora! Tora! Tora! بزودی ۵۲ ساله می شود و تا جایی که بحث تصویرسازی از نبردهای دریایی در میان باشد، یکی از بهترین های تاریخ سینماست. داستان فیلم با اعمال تحریم ایالات متحده علیه ژاپن در اولین روزهای جنگ جهانی دوم آغاز شده، و تاریخ واقعی جنگ جهانی دوم در سمت ژاپن و ایالات متحده را تا زمان حمله غافلگیر کننده به بندر پرل هاربر در ۷ دسامبر ۱۹۴۱ روایت می کند. این فیلم دو طرف نبرد را در سکانس های آمریکایی و ژاپنی به تصویر می کشد.
اما فیلم بیشتر به خاطر اکشن خیره کننده و فیلمبرداری بی نقص آن شناخته می شود که یک شاهکار سینمایی در زمینه سکانس های جنگی است تا علاقمندان به جنگ جهانی دوم خود را در وحشت نبرد در آن دوران احساس کنند. در این فیلم تصاویر شفافی از نبردهای هوایی هم در دریا و هم هوا بین دو طرف به نمایش در می آید. شناخته شدن فیلم Tora! Tora! Tora! در عرصه بین المللی زمان برد اما بعد از آن بود که محبوبیت آن ماندگار شد. اگر به دنبال فیلمی هستید که حمله به بندر پرل هاربر را به شکلی واقعی به تصویر می کشد، نصیحت مارا گوش کنید و به جای تماشای فیلم Pearl Harbou ساخته مایکل بی، به تماشا این فیلم بنشینید.
شهید نادر مهدوی و گروهشون که دست خدا شدن و توی خلیج فارس ، نیروی نظامی آمریکا رو شکست دادن، فیلمی در موردشون هست؟
????
????