بر اساس گزارشات مختلف، شورای عالی فضای مجازی بخش مهمی از طرح صیانت را تصویب و ابلاغیه اجرای آن را صادر کرد. این خبر هنوز از سوی مدیران وزارت ارتباطات تایید نشده، اما یک کارشناس حوزه فناوری ارتباطات با انتشار تصاویری از این ابلاغیه در حساب شخصی‌اش در توییتر، اجرای آن را قطعی دانست.
محمد کشوری، کارشناس فناوری اطلاعات در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «در بخشی از طرح موسوم به طرح صیانت (بر اساس نسخه ۹ بهمن به نام نظام تنظیمگری) که شامل اعضا و اختیارات کمیسیون عالی تنظیم مقررات بوده و برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی ارجاع شده بود، توسط این شورا به تصویب رسید و برای اجرا ابلاغ شد.»
او افزود: «به این ترتیب کمیسیون عالی تنظیم مقررات با ترکیب اعضا و وظایف کاملا متفاوت نسبت به گذشته در جایگاه «تنظیم گر تنظیمگران» فضای مجازی ایفای نقش می‌کند.»
محمد کشوری، درباره طرح صیانت توضیح داد: «مادههای دو، سه و چهار نسخه نهایی طرح صیانت به شورای عالی ارجاع داده شده و پس از بررسی‌های لازم، آن‌ها را تصویب کرده است. این به معنی خارج شدن این قوانین از طرح صیانت و اجرای جداگانه آن‌ها است.»
او ادامه داد: «باقی مادههای طرح صیانت در حال حاضر مسکوت و سرنوشت آن‌ها نامشخص است. این سه ماده نیز به عنوان مصوبه‌های شورا تصویب شده نه به عنوان طرح صیانت. این مصوبه شورای عالی نیز به دلیل اینکه قانون مجلس نیست، قابل تغییر است و ممکن است در دستور کار تمامی ارگان کشور قرار نگیرد.»
چه قوانینی تصویب شد؟
مادههای دو، سه و چهار طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی که به قوانین شورای عالی فضای مجازی منتقل شده‌اند؛ به این شرح است:
ماده ۲: کمیسیون عالی علاوه بر تکالیف محوله از سوی شورا، دارای وظایف و اختیاراتی مانند تهیه و تصویب ضوابط مدیریت ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی کشور، پیشنهاد قوانین موردنیاز کشور در حوزه مسائل فضای مجازی به دولت جهت تصویب در مجلس شورای اسلامی و … هستند.
ماده ۳: تنظیم گران در قلمرو فعالیت خود وظایف و اختیارات را در چارچوب مصوبات شورا، قوانین کشور و مصوبات کمیسیون عالی بر عهده دارند. صدور مجوز فعالیت و بهره‌برداری خدمات فضای مجازی، تهیه و تصویب ضوابط و مقررات فعالیت خدمات فضای مجازی و … شامل این ماده می‌شوند.
ماده ۴: تنظیمگران موظفند تمهیدات لازم برای دستیابی به اهداف را، در قلمرو فعالیت خود و بر اساس وظایف و اختیارات مشخص شده در ماده (۳) همین قانون، فراهم آورند.
سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی: «به روزرسانی مصوبه قبلی ربطی به طرح صیانت ندارد»
با این وجود امیر خوراکیان، سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه اولین شرح وظایف و اختیارات کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور در تاریخ ۱۳۹۱/۶/۲۵ تصویب شده، گفت: «با گذشت تقریبا یک دهه از مصوبه قبلی، شرح وظایف و ترکیب این کمیسیون نیازمند بازنگری بوده و این به روزرسانی ربطی به طرح موسوم به صیانت ندارد.»
او گفت: «با توجه به ابهاماتی که در شرح وظیفه ابتدایی وجود داشته، این اصلاحیه از مدت‌ها قبل از طرح موسوم به صیانت مجلس شورای اسلامی در دستور کار مرکز ملی فضای مجازی بوده است. از مهم‌ترین نتایج این به‌روزرسانی چابک‌تر شدن کمیسیون عالی تنظیم مقررات است، زیرا اعضای آن از ۱۷ نفر به ۱۳ نفر تقلیل پیدا کرده و در عین حال به رئیس کمیسیون اختیار داده شده که از نمایندگان بخش خصوصی در موارد الزام دعوت به عمل آورد.
سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی ادامه داد: «چنانچه مصوبات این کمیسیون در سطح نظامات و مقررات کلان باشد می‌بایست حتما به تصویب و تأیید شورای عالی فضای مجازی برسد اما دستورالعمل هایی که در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی در این کمیسیون عالی تصویب شود، نیازی به طرح مجدد ندارد و توسط مرکز ملی فضای مجازی ابلاغ خواهد شد. درنتیجه هرگونه تصمیم گیری در این کمیسیون عالی یا به تصویب شورایعالی فضای مجازی می‌رسد و یا در چارچوب مصوبات آن خواهد بود.»
مغایرت اقدام شورای عالی فضای مجازی با قانون اساسی
حامد بیدی، کارشناس فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه طرح صیانت به صورت جداگانه تصویب نشده است، گفت: «اتفاقی که افتاده در ادامه مصوبات و فعالیت‌های قبلی شورای عالی فضای مجازی به عنوان یک نهاد فرادستی است. اما شورای عالی فضای مجازی به جای سیاست‌گذاری‌های کلی وارد حوزه قانون شده است. در مصوبه جدیدی هم با ایجاد یک کمیسیون عالی تحت عنوان «تنظیم‌گر، تنظیمگران» در واقع شروع به قانونگذاری در این حوزه کرده است. این موضوع اجازه قانونگذاری را از مجلس و دولت سلب کرده و به شکل انحصاری در اختیار کمیسیونی، زیر نظر شورای عالی فضای مجازی گذاشته است.»
او توضیح داد: «این بار علاوه بر مرکز ملی فضای مجازی، یک لایه اجرایی دیگر نیز زیر نظر شورای عالی فضای مجازی ایجاد می‌شود. شورای عالی می‌تواند از طریق آن، سیاست‌های خود را به اجرا درآورد و غالب قوانینی که خارج از مجلس تدوین می‌شود را ابلاغ کند. این اقدام به وضوح خلاف قانون اساسی و غیرقانونی محسوب می‌شود.»
دایره اختیارات گسترده
کمیسیون عالی تنظیم مقررات با ترکیب اعضایی که شامل نماینده سپاه پاسداران، نماینده سازمان صدا و سیما، نماینده وزارت ارتباطات، نماینده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی و… می‌شود، با وظایف کاملا متفاوت نسبت به گذشته، در جایگاه «تنظیم‌گر تنظیمگران» فضای مجازی ایفای نقش می‌کند.
«تصویب الزامات مدیریتی ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی در کشور» یکی از وظایفی است که در اختیار شورای عالی قرار گرفته که به کمیسیون عالی اجازه هرگونه سیاستگذاری در حوزه ترافیک را هم می‌دهد. این بند، عملا امکان و اختیار قانونی اعمال سیاست خط مشی ترافیک و کاهش پهنای باند پلتفرم‌های مختلف را به این کمیسیون داده و دست اعضا را در محدود کردن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و واتساپ باز می‌گذارد.
رونمایی از طرح اینترنت کودک
روز گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جلسه‌ای با رونمایی از طرحی با عنوان ۴۵۶، جزئیات اینترنت ویژه کودکان را اعلام و تاکید کرد این اینترنت اختیاری است.
زارع پور درباره راه اندازی سرویس کودک و نوجوان گفت: «سابقه بحث حفاظت از کودکان در فضای مجازی قریب به دو دهه است که در دنیا دنبال می‌شود و در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ هم فعالیت‌های خوبی در کشور انجام شد، البته در ادامه کمتر به این حوزه توجه شد و اقدامات انجام‌گرفته یا کافی نبوده یا متناسب با چارچوب‌های فرهنگی کشورمان نبوده است. نقطه عطف دیگر کشورمان در تاریخ، تلاش‌های صورت گرفته برای حفاظت از کودکان در فضای مجازی، مصوبه سال گذشته شورای عالی فضای مجازی بود. خردادماه سال گذشته سند صیانت از کودکان در فضای مجازی به تصویب رسید. در این سند تقسیم کار خوبی شده و برای دستگاه‌های مختلف تکالیفی در نظر گرفته‌شده است تا بتوانیم بر پایه آن عقب‌ماندگی‌های گذشته را جبران کنیم.»
خانواده‌ها به‌منظور حفاظت از کودکان در فضای مجازی از سه طریق می‌توانند اقدام کنند؛ نخست با شماره‌گیری #۴۵۶*، دوم از طریق سایت و سوم از طریق اپلیکیشن ۴۵۶. به این منظور چهار سطح دسترسی در قالب چهار رنگ سبز، سفید، زرد و نارنجی تعریف شده که فعلا رنگ سبز (برای کودکان زیر ۵ سال) در اپراتور‌ها فعال شده است و به زودی سایر دسترسی‌ها نیز تعریف خواهد شد.
سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، از سال ۱۳۹۸ در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته بود تا به واسطه آن اینترنت کودکان از اینترنت عمومی جامعه مستقل شود و هم تولید محتوای گسترده ای مخصوص کوکان و نوجوانان در فضای اینترنت انجام شود و امکاناتی را در اختیار والدین و خانواده ها برای کمک به فرزندانشان قرار دهد؛ در نهایت این سند در ۱۷ خرداد ماه سال گذشته به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید.
بدون نظر