آمار تکان دهنده بازار مشروبات الکلی در کشور؛ فروش در فضای مجازی و تحویل با پست

باتوجه به آمارها، حجم قاچاق مشروبات الکلی به کشور حدود ۱.۱ میلیارد دلار (با دلار امروز، حدود ۲۹ هزار میلیارد تومان) تخمین زده می‌شود، اما در این میان نیمی از بازار مشروبات الکلی کشور تولید داخلی است. با این اوصاف چه رقمی را می‌توان برای حجم بازار مشروبات الکلی در کشور متصور شد؟

به گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه حدود ۳ میلیون نفر در ایران در اثر مصرف مشروبات الکلی جان خود را از دست می‌دهند و میلیون‌ها نفر دچار معلولیت و بیماری های متعدد می‌شوند. بنا به این گزارش، سرانه مصرف الکل در میان افراد بالای ۱۵ سال ایران در سال ۲۰۱۸ معادل ۱.۰۳ لیتر بوده است. از طرفی گزارش سال ۲۰۱۹ مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت (IHME) تخمین زده که ۲ هزار و ۹۷۶ نفر در ایران به خاطر مصرف مشروبات الکلی فوت کرده‌اند. سوالی که مطرح می‌شود این است که کدام‌یک از آمار درباره ایران حقیقت دارد؟

قاچاق یک میلیارد دلاری مشروبات الکلی به کشور

بخش عمده‌ای از مشروبات الکلی درون کشور به‌صورت قاچاق وارد می‌شود. هزینه حمل مشروبات الکلی از خاک کشورهای همسایه به ایران از طریق مناطق مرزی چندین برابر کالاهای دیگر است. به عنوان مثال این کالاها توسط برخی از افراد در کردستان عراق خریداری شده و سپس به کولبر اعلام می‌شود که بار مدنظر را از یک نقطه خاص در خاک عراق تحویل و در نقطه معلوم در خاک ایران تحویل دهد، هرچند تعداد کولبرانی که حاضر به جابه‌جایی این بار بوده در مقابل آنهایی که کالاهای ممنوعه را وارد نمی‌کنند اندک است.

پیش از این معاون اسبق ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، میزان قاچاق مشروبات الکلی به کشور را ۱.۱ میلیارد دلار عنوان کرده بود. به گفته علی سهیلی، عمده مشروبات الکلی قاچاق شده به کشور از اقلیم کردستان بوده و مبدا آن کشور هلند است.

با این حال در جنوب کشور نیز شاهد قاچاق مشروبات الکلی آن هم به شیوه‌ای شبیه به فیلم‌ های سینمایی هستیم. در سواحل جنوبی کشور برخی از ملوانان، کالای ته لنجی خود را به مشروبات الکلی اختصاص داده و سپس آنها را به در اختیار افراد سودجو قرار می‌دهند تا در کشور توزیع کنند. برای توزیع، فردی که فاقد بار قاچاق بوده مسیر را بررسی کرده و به سایر افراد، ایست‌های بازرسی را اطلاع می‌دهد و در نهایت خودروی حامل بار قاچاق با حرکات محیرالعقول مثل رانندگی با سرعت خیره کننده از سمت مقابل جاده، از ایست بازرسی ها عبور می‌کند.

فروش در صفحات مجازی و تحویل درب منزل

بررسی فضای مجازی بیانگر آن است که صفحات متعددی در اینستاگرام و کانال‌ های تلگرامی با اعضای بیش از ۱۵ هزار نفر به‌ راحتی در حال فروش مشروبات الکلی در کشور هستند. حتی در این فروشگاه های مجازی بخشی تحت عنوان رضایت مشتری نیز مشاهده می‌شود، بررسی یکی از این کانال‌ها حکایت از عمر یک‌ساله فعالیتش دارد.

نکته جالب‌توجه این است که مشروبات الکلی توسط این افراد در درب منزل تحویل داده می‌شود و حتی برای ارسال به شهرستان‌ها از پست و باربری کالا استفاده می‌شود.

افزایش کارگاه‌ های تولید مشروبات الکلی

با آنکه موضوع تولید مشروبات الکلی در داخل کشور همیشه وجود داشته است اما تمایل جوانان به مشروبات الکلی و سود بالای حاصل از فروش آن، باعث رشد کارگاه‌های زیرزمینی تولید مشروبات الکلی شده است. مشروبات الکلی تولید داخل عموما مشکلات فراوانی را به دنبال می‌آورند که از آن جمله می‌توان به مسمویت و حتی نابینا شدن فرد اشاره کرد.

اجاره ویلا به همراه مشروبات الکلی

گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی از مشاورین املاک شمال کشور فارغ از بحث اجاره ویلا، به‌صورت روزانه یا هفتگی قادر هستند مشروب موردنظر را برای مسافرین نیز تأمین کنند. افزایش تعداد توزیع کنندگان در این منطقه از کشور نیز به گونه‌ای است که در نزدیک به نیم ساعت می‌توان یکی از آنها را پیدا کرد.

حجم بازار مشروبات الکلی کشور چقدر است؟

آن‌طور که مشخص است نیمی از مشروبات الکلی در کشور تولید و نیمی دیگر به‌صورت قاچاق به کشور وارد می‌شوند. از سویی می‌دانیم که حجم قاچاق مشروبات الکلی به کشور حدود ۱.۱ میلیارد دلار است. البته ازآنجایی‌که قاچاق به‌عنوان اقتصاد زیرزمینی شناخته می‌شود نمی‌توان تقریب دقیقی از این امر داشت؛ بااین‌وجود با فرض صحیح بودن آمار فوق و با دلار ۲۶ هزارتومانی حجم این بازار در کشور ۲۸.۶هزار میلیارد تومان خواهد بود. حال ازآنجایی‌که نیمی از مشروبات توزیع شده در کشور، تولید داخلی است. سوال اینجاست چه رقمی را باید برای این بازار متصور شد؟