با توجه به تاکید رئیس سازمان ثبت احوال کشور نسبت به تعویض هرچه سریعتر شناسنامه های قدیمی و مشکل در دریافت خدمات در صورت نداشتن شناسنامه جدید، سوالاتی ازجمله چگونگی روند تعویض شناسنامه ها، مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه، تعرفه های مختلف برای صدور شناسنامه جدید و محل مراجعه برای تعویض شناسنامه برای بسیاری از شهروندان به وجود آمده است.
تعویض شناسنامه های قدیمی اجباری است
رئیس سازمان ثبت احوال کشور درباره لزوم تعویض شناسنامه های قدیمی (جلد قرمز) گفت: «همه شهروندان کشور باید در سریع ترین زمان ممکن برای تعویض شناسنامه های قدیمی و اخذ شناسنامه جدید اقدام کنند چرا که در آینده با شناسنامه های قدیمی برای دریافت خدمات با مشکل مواجه میشوند.»
هاشم کارگر در این باره گفت: «قطعا الزام برای جدید کردن شناسنامهها وجود دارد و با آنکه بازه زمانی برای آن تعریف نشده، افراد در صورت عدم تعویض شناسنامه، برای دریافت خدمات دچار مشکل می شوند؛ لذا توصیه این است که شهروندان هرچه سریع تر مراجعه کنند و شناسنامههای جدید را دریافت کنند چرا که این موضوع باعث میشود در کشور راحت تر خدمات دریافت کنند و مشکلی برای آنها ایجاد نشود و از سوی دیگر پایگاه اطلاعاتی سازمان ثبت احوال نیز کاملتر شده و کار برای ارائه خدمات الکترونیک به شهروندان نیز تسهیل میشود.»
طبق تعرفهای که سازمان ثبت احوال برای تعویض شناسنامه ها در سال جاری درنظر گرفته، هزینه تعویض شناسنامههای قدیمی و تبدیل آن به شناسنامههای جدید ۵۰ هزار تومان است.
تعرفه خدمات صدور شناسنامه
هزینه صدور شناسنامه جدید ۵۰ هزار تومان است. یعنی اگر بعد از خبردار شدن از ضربالعجل اخیر ثبت احوال برای دریافت شناسنامه جدید اقدام میکنید، باید چنین رقمی را بپردازید. ثبت احوال بابت گم کردن شناسنامه و صدور شناسنامه جدید ۱۰۰ هزار تومان دریافت میکند و اگر برای بار دوم این کار را انجام بدهید، باید ۱۵۰ هزار تومان پرداخت کنید. صدور شناسنامه برای بار سوم به بعد در سال ۱۴۰۱، هر بار ۳۵۰ هزارتومان آب میخورد. این ارقام مربوط به صدور شناسنامه جدید است وگرنه ثبت احوال طبق تعرفهای که ابتدای امسال اعلام کرد، بابت صدور شناسنامه نوزاد در مهلت قانونی – ۱۵ روز- ۳۰ هزار تومان دریافت میکند. دریافت شناسنامه برای نوزادان بعد ۱۵ روز از تولد تا سه ماه ۳۵ هزار تومان هزینه دارد و اگر بعد سه ماه از تولد نوزاد برای دریافت شناسنامه اقدام کنید، باید ۵۵ هزار تومان به حساب ثبت احوال واریز کنید.
تعرفه خدمات کارت هوشند ملی
هزینه دریافت کارت ملی هوشمند، تعویض یا صدور مجدد آن امسال بین ۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان هزینه دارد. اگر برای اولین بار سراغ دریافت کارت ملی هوشمند بروید، ثبت احوال ۵۰ هزار تومان از شما دریافت میکند. اگر بعد از یکبار گم کردن کارت ملی هوشمند، برای صدور مجدد آن تلاش کنید، ۶۰ هزار تومان و اگر برای بار دوم این کار را تکرار کنید، ۱۰۰ هزار تومان باید پرداخت کنید. صدور کارت ملی هوشمند برای با سوم به بعد، هر بار ۱۵۰ هزار تومان آب میخورد. طبق تعرفه اعلام شده، اگر بهخاطر اشتباه ماموران ثبت احوال یا تغییر مشخصات، در کارت ملی تناقضی وجود داشته باشد، با پرداخت ۴۰ هزار تومان آن را تعویض میکنند.
تعرفه خدمات ازدواج و طلاق
صدور گواهی تجرد امسال ۷۵ هزار تومان هزینه دارد. عروس و دامادی که امسال برای ثبت عقدنامه راهی محضرخانه میشوند، برای صدور گواهی ازدواج باید ۷۵ هزار تومان بپردازند. صدور گواهی طلاق مثل گواهی ازدواج ۷۵ هزار تومان هزینه دارد. حالا هزینه ثبت واقعه ازدواج از دفاتر اسناد رسمی به اسناد هویتی یعنی همان شناسنامه ۱۰۰ هزار تومان هزینه دارد و انتقال اسناد مربوط به طلاق به اسناد هویتی ۲۰۰ هزار تومان. ناگفته نماند که صدور رونوشت سند ازدواج و طلاق ایرانیان ساکن خارج، امسال ۷۰ هزار تومان هزینه دارد.
تعرفه خدمات نام و نام خانوادگی
هزینه تغییر نام و نام خانوادگی اگر با استناد به قوانین سازمان ثبت احوال باشد، ۳۰۰ هزار تومان هزینه دارد. یعنی اگر متقاضی – با شرط سنی حداقل ۱۸ سال- بهخاطر اینکه اسم او حاوی القاب، نامهای زننده، مستهجن یا نامتناسب است میتواند درخواست تعویض نام و نام خانوادگی کند، اما تشخیص نهایی، با شورای عالی ثبت احوال خواهد بود. حالا اگر متقاضی با حکم محاکم قضایی درخواست تغییر نام و نام خانوادگی را داشته باشد، هزینه به ۴۰۰ هزار تومان افزایش پیدا میکند. تغییر نام و نام خانوادگی برای بار دوم و بازگشت به نام و نام خانوادگی قبلی هم ۴۰۰ هزار تومان آب میخورد. نکته آخر هم هزینه مربوط به تغییر نام و نام خانوادگی فرزندان زیر ۱۸ سال است که ثبت احوال بابت این مورد ۲۰۰ هزار تومان دریافت میکند.
همچنین، نحوه پرداخت هزینه، بدین صورت بوده که متقاضی می تواند از طریق شماره حساب ۴۰۰۱۰۱۱۱۰۱۰۱۲۱۶۷ نزد بانک مرکزی، انتقال وجه به صورت کارت به کارت به شماره کارت ۶۳۶۷۹۵۷۰۲۲۸۲۳۹۱۳ و مراجعه به بانک ملی و پرداخت از طریق حواله پایا یا ساتنا به شماره شبا IR300100004001011101012167 و همچنین، دستگاه های کارتخوان نصب شده در ادارات ثبت احوال یا دفاتر پیشخوان دولت، برای پرداخت هزینه اقدام کند.
تعرفههای خدمات سازمان ثبت احوال کشور در سال جاری نیز از اینجا قابل دسترسی است.
تعویض شناسنامه چند روز طول میکشد؟
در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، در حال حاضر، تعویض شناسنامه و صدور شناسنامه جدید، در شهرستان ها در حدود یک تا دو روز، طول میکشد اما در تهران، با توجه به تعداد بالای متقاضیان و حجم بالای درخواست ها، این مدت، در حدود هفت تا ۱۰ روز است.
مشخصات شناسنامه های جدید
شناسنامههای جدید که در اندازه و شکل شبیه «گذرنامه» هستند، بر اساس گروه سنی زیر ۱۵ سال و بالای ۱۵ سال به ترتیب با رنگهای سبز و قهوهای صادر میشود. سازمان ثبت احوال در فاز اول این طرح برای نوزادان اقدام به صدور شناسنامههای رایانهای کرد که این شناسنامهها با جلدی به رنگ سبز و بدون فضای عکس صادر میشود. همچنین ثبت احوال در این مرحله برای آن دسته از متقاضیانی که با رسیدن به سن ۱۵ سالگی برای عکسدار کردن شناسنامه خود مراجعه کنند نیز شناسنامههایی با جلد قهوهای صادر میکند.
برای تعویض شناسنامه چه مدارکی لازم است؟
مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه عبارت است از اصل شناسنامه در اختیار متقاضی به همراه دو قطعه عکس جدید با زمینه سفید. در صورتی که تغییری در مشخصات هویتی رخ داده باشد (نظیر تغییر نام یا نام خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط با آن تغییرات نیز الزامی است. به همراه داشتن شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان نیز برای تکمیل فرمهای مربوطه الزامی است. در صورتی که ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی ثبت نشده ارائه اصل سند ازدواج و طلاق نیز لازم خواهد بود همچنین اخذ درخواست تعویض شناسنامه صرفا در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال انجام میشود.
مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه مستعمل و اخذ شناسنامه جدید:
برای تعویض شناسنامههای مستعمل، به اصل شناسنامه و دو قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید ( برای اشخاص ۱۵ سال به بالا ) نیاز دارید. همچنین اگر شناسنامه ای که جهت تعویض ارائه میشود، فاقد عکس باشد، ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل (گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکسدار دوره های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسه ای که در آن مشغول تحصیل هستند؛ الزامی است.
مراحل درخواست و مدارک لازم برای صدور شناسنامه افرادی که شناسنامه خود را گم کردهاند:
برای اشخاص زیر ۱۸ سال، افرادی که شناسنامه خود را گم کردهاند، شناسنامه جدید طبق درخواست صاحب شناسنامه یا متقاضی حسب مورد، با ارائه مدارک مثبته از جمله قیم نامه، امین نامه، وصیت نامه و حکم رشد با مراجعه به دفاتر پیشخوان صادر میشود.
برای صدور شناسنامه گم شده چه مدارکی لازم است؟
۱-اصل و تصویر مدارک عکسدار یا معرفی نامه عکسدار محصلان از سوی مدرسهای که در آن تحصیل میکنند.
۲- مدارک ازدواج و طلاق (حسب مورد) و اطلاعات هویتی فرزندان.
چگونگی تغییر نام و نام خانوادگی در شناسنامه:
متقاضیان تغییر نام یا نام خانوادگی در وهله اول باید نسبت به کسب راهنمایی از کارشناسان دفاتر پیشخوان یا ادارات ثبت احوال اقدام نمایند. تا با توجه به شرایط و تعیین این که شامل کدام بخش از قوانین و مقررات میشوند؛ نسبت به انجام مراحل بعدی اقدام شود.
حذف نام همسر از شناسنامه بعد از طلاق
بعد از جدایی اغلب افراد سعی در حذف نام همسر سابق خود از شناسنامه هایشان را دارند. زنان بعد از طلاق در دو صوت میتوانند اقدام به حذف نام همسر خود کنند.
اولین موردی که امکان حذف نام مرد از شناسنامه زن بعد از طلاق را امکانپذیر میکند این است که اگر زن بعد از عقد نکاح و بدون داشتن رابطه زناشویی از همسر خود جدا شود، بعد از ثبت طلاق میتواند با در دست داشتن گواهی بکارت با دستور دادگاه به ثبت احوال و یا دفاتر پیشخوان دولت مراجعه نماید و اقدام به حذف نام همسر از شناسنامهاش کند.
حذف نام همسر بعد از طلاق و یا فوت همسر سابق نیز با ثبت ازدواج دوم امکانپذیر است. در واقع در این مورد، زن پس از ثبت ازدواج دوم میتواند نسبت به حذف نام همسر سابق خود اقدام کند.
مدارک مورد نیاز برای حذف نام همسر از شناسنامه
مدارک موردنیاز در صورت باکره بودن زن عبارت است از گواهی بکارت از پزشکی قانونی، سند طلاق، حکم طلاق، مدارک شناسایی از قبیل کارت ملی و شناسنامه و برگه معرفینامه از دادگاه، اما مدارک مورد نیاز در صورت باکره نبودن زن شامل ثبت ازدواج جدید و ارائه مدارک مربوط به آن، سند طلاق همسر سابق و مدارک شناسایی فرد از قبیل کارت ملی و شناسنامه است.
در صورت فوت همسر، زوج یا زوجه لازم است با در دست داشتن گواهی فوت متوفی، سند ازدواج (مجدد) و مدارک شناسایی فرد از قبیل کارت ملی و شناسنامه به سازمان ثبتاحوال مراجعه نمایند.
هدف فقط پووووول