بیماری خطرناک زخم معده از انواع بیماری هایی است که جدا از عوارض و دردهایی که تحمل می کنید، لذت غذا خوردن هم از شما گرفته می شود. شاید فکر کنید دل درد، نفخ و سوزش سردل تنها علائم زخم معده هستند. اما متاسفانه، فهرست به همین سه مورد ختم نمی شود.
در این مطلب روزیاتو شما را با علت ابتلا به زخم معده و علائم زخم معده آشنا خواهیم کرد. با روزیاتو همراه باشید.
علل ابتلا به زخم معده
هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری متحرک و مارپیچ است و امروزه مهم‌ترین علت زخم معده به شمار می‌آید. این باکتری اغلب در دوران کودکی و از طریق آب و غذا وارد بدن می‌شود و می‌تواند سال‌ها در دستگاه گوارش بماند. حدود دو سوم جمعیت جهان این باکتری را در بدن خود دارند بدون این که دچار زخم معده شوند. در بعضی موارد این باکتری به لایه پوششی دستگاه گوارش آسیب می‌زند، قسمت‌های آسیب‌دیده در معرض اسید معده قرار می‌گیرند و به زخم تبدیل میشوند. در شرایطی که این زخم‌ها دیر درمان شوند، خونریزی، عفونت و التهاب در پی خواهند داشت.
علائم زخم معده
زخم معده همیشه با دردهای شدیدی همراه است. این دردها موقتی‌اند و زمانی که معده خالی باشد شدیدتر میشوند. در نتیجه در بینِ وعده‌های غذایی یا در طول شب بیمار درد را بیشتر احساس می‌کند.
دردها می‌توانند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشند. البته زخم معده غیر از درد، علائم دیگری هم دارد. از نشانه‌های زخم‌معده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نفخ
- تهوع
- استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- مدفوع تیره و سیاه‌رنگ
- سرگیجه
- سختی تنفس
- احساس خستگی بی‌دلیل
- رنگ‌پریدگی پوست
- استفراغی که دارای ذرات خونی است.
- دل‌درد شدید
وقتی زخم معده شدید شود می‌تواند باعث خونریزی معده و روده شود. در چنین شرایطی باید به سرعت به پزشک مراجعه کنیم.
درمان خانگی زخم معده
شک نکنید! اگر علائم زخم معده دارید به پزشک متخصص داخلی گوارش مراجعه کنید. او پس از معاینه و شاید کارهای پاراکلینیکی دیگر ابتدا به تشخیص می‌رسد، سپس درمان مناسب را تجویز می‌نماید. در کنار درمان‌هایی که پزشک معالج تجویز کرده است، رعایت موارد زیر کمک می‌کند درد و علائم زخم معده زودتر بهبود یابد.
- برای درمان زخم معده رژیم غذایی سالم داشته باشیم: در برنامه غذایی خود مقدار زیادی میوه (به‌خصوص میوه‌های دارای ویتامین‌های آ و ث)، سبزی و غلات سبوس‌دار بگنجانیم. اگر غذاهای سرشار از ویتامین نخوریم، ترمیم زخم معده به‌کندی پیش می‌رود.
- خوردنی‌‌های دارای پروبیوتیک بیشتر بخوریم: مانند ماست پروبیوتیک، پنیر کمی مانده و قدیمی، کلم قرمز مانده در سرکه و نوشیدنی کفیر (نوعی نوشیدنی تخمیری حاصل از شیر).
- غذاها و نوشیدنی‌های تشدیدکننده درد معده را حذف کنیم: باید بیشتر دقت کنیم. خوردن بعضی از غذاها ممکن است درد معده را تشدید کند. از خوردن این غذاها بپرهیزیم. این غذاها فهرست ثابتی ندارند و هر فردی باید غذاهایی که دردش را بیشتر می‌کنند خودش پیدا کند.
به تغییر داروی مسکن فکر کنیم:
اگر برای یک درد ساده مدت زیادی است در حال مصرف یک داروی مسکن غیر نسخه‌ای هستیم، حتماً آن را با دکتر داروساز یا پزشک معالج مطرح کنیم. شاید تغییر دادن آن به یک داروی مسکن که روی معده تأثیر ندارد به روند درمان کمک زیادی بکند.
- برای کمک به درمان زخم معده، استرس را کنترل کنیم: فشار روانی، درد زخم معده را بدتر می‌کند. منشأ استرس خود را بیابیم و اگر می‌توانیم از آن دوری کنیم. برخی استرس‌ها قابل‌اجتناب نیستند، اما می‌توانیم کاری کنیم که استرس کمتری به ما وارد شود یا تأثیر آن روی سلامت ما کمتر شود. انجام مرتب یک ورزش سبک مانند پیاده‌روی، نوشتن احساسات به‌طور کامل در یک دفتر خاطرات کاغذی یا دیجیتال و گذراندن وقت با دوستان خوب از بهترین راه‌ها برای کاهش تأثیر استرس محسوب میشوند.
- از دود دخانیات دور باشیم: استعمال انواع دخانیات، حفاظت لایه داخلی معده را ضعیف می‌کند و بدین ترتیب، فرد، مستعد ابتلا به زخم معده می‌شود. استعمال دخانیات میزان تولید اسید معده را هم زیاد می‌کند.
- از نوشیدنی‌های الکلی بپرهیزیم: مصرف بیش‌ازحد نوشیدنی‌های الکلی باعث آسیب به لایه داخلی معده و روده می‌شود و تداوم آن می‌تواند به التهاب و خونریزی بیانجامد.
- به‌اندازه کافی بخوابیم: خواب خوب بزرگ‌ترین کمک به دستگاه ایمنی بدن و راهی مؤثر برای کاهش تأثیر استرس به شمار می‌آید.
داروهای شیمیایی زخم معده
وقتی پزشک معالج در مورد تشخیص زخم معده مطمئن شد، بر اساس این‌که علت زخم معده چه بوده است برای ما درمان زخم معده را تجویز می‌کند. درمان زخم معده ممکن است شامل برخی از موارد زیر باشد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن هلیکوباکتر پیلوری: اگر آزمایش‌ها نشان دهد که در معده، عفونت با هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد، پزشک معالج مجموعه‌ای از چند آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند. پزشک معالج بر اساس محل زندگی و وضعیت مقاومت هلیکوباکتر پیلوری نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌بیوتیک مناسب را تجویز می‌کند. دوره مصرف این آنتی‌بیوتیک‌ها دو هفته است. علاوه بر آنتی‌بیوتیک‌ها، پزشک داروهای دیگر هم تجویز خواهد کرد.
- داروهای متوقف کننده تولید اسید و تسهیل‌کننده ترمیم زخم: داروهای مهارکننده پمپ پروتون با متوقف کردن کارکرد بخشی از سلول‌های معده، باعث میشوند تولید اسید معده بسیار کم شود. برخی از این داروها نسخه‌ای و فقط با تجویز پزشک قابل تهیه هستند و بعضی از آن‌ها غیر نسخه‌ای محسوب میشوند و با مشورت با دکتر داروساز می‌توانیم آن‌ها را تهیه کنیم.
- داروهایی برای کاهش تولید اسید معده: داروهایی که به مهارکننده هیستامین (H2) معروف هستند، میزان اسیدی که از سلول‌های معده تولید می‌شود را کم می‌کنند. کم شدن اسید، درد زخم معده را کم و ترمیم زخم معده را تسهیل می‌نماید.
- داروهای ضد اسید: پزشک معالج ممکن است داروی ضد اسید (یا همان آنتی‌اسید) تجویز کند. این داروها با خنثی کردن اسید تولیدشده در معده، به‌سرعت باعث کاهش درد میشوند، اما روی ترمیم زخم معده تأثیری ندارند.
- داروهای محافظ لایه داخلی معده و روده باریک: پزشک معالج ممکن است برای برخی از بیماران، داروهای محافظ سلول‌های معده تجویز نماید. این داروها از لایه داخلی معده و روده در برابر تأثیر مخرب اسید محافظت می‌نمایند.
روش تشخیص
زمانی که معده درد داشته باشیم، پزشک در طول معاینه علائم زخم معده را مورد بررسی قرار می‌دهد و درباره سوابق پزشکی و داروهای مصرفی پرس‌و‌جو می‌کند.
در صورت داشتن نشانه‌های زخم معده باید آزمایش‌هایی انجام دهیم تا پزشک‌مان درباره وجود هلیکوباکتر پیلوری مطمئن شود.
اگر آزمایش‌ها حضور این باکتری را در معده تأیید کنند، پزشک درباره‌ی نوع داروی مصرفی و درمان زخم معده تصمیم‌گیری خواهد کرد. همین‌طور پزشک معالج ممکن است از اندوسکوپی برای تشخیص استفاده کند.
درمان زخم معده
اگر زخم معده درست و به موقع درمان نشود ممکن است به سرطان معده منجر شود. به‌همین دلیل با دیدن نشانه‌ها باید فوراً به پزشک مراجعه کنیم تا داروی مناسب را برای درمان زخم معده تجویز کند.
بهتر است در طول درمانِ زخم معده از غذاهایی که اسید معده را افزایش می‌دهند مانند ترشیجات حاوی سرکه پرهیز کنیم و خودسرانه از داروهای ضد‌التهابی استفاده نکنیم؛ چون بعضی از همین داروها می‌توانند به مخاط معده آسیب بزنند. مهم‌تر از همه با ارتقای سطح بهداشت و دسترسی به آب سالم، می‌توانیم شاهد کاهش آلودگی به میکروب هلیکوباکتر پیلوری باشیم.
پیشنهاد می کنیم این مطالب را هم بخوانید:
همه چیز درباره «اسپاسم معده»؛ از علل تا نحوه درمان و پیشگیری
چه چیزی باعث وجود خون در مدفوع می‌شود؟
۱۲ عضو مهم و اصلی بدن که بدون آن ها هم می توانید زنده بمانید؛ از ریه تا معده
بدون نظر