چرا اوکراین نمی‌تواند از سیستم توپخانه‌ای HIMARS برای شلیک به خاک روسیه استفاده کند؟

بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، برای ممانعت از شلیک به اهدافی در داخل خاک روسیه، ایالات متحده مخفیانه نرم افزار و سخت افزار سیستم لانچرهای راکتی HIMARS تحویل داده شده به اوکراین را دستکاری کرده است. همچنین تغییراتی در کامیون های حامل سیستم HIMARS ایجاد شده تا این اطمینان حاصل شود که نیروهای اوکراینی نتوانند گلوله های غیر GMLRS که در کشورهای دیگر تولید شده را شلیک کنند.

این کامیون های زرهی و راکت هایشان که قابلیت هدایت با جی پی اس را دارند نقش مهمی در کمپین جنگی اوکراین داشته، باعث عقب راندن نیروهای روسی از بخش هایی از خاک این کشور شده و در کنار نابود کردن انبارهای آذوقه و مهمات روس ها، امیدی حیاتی به نیروها و توپخانه های اوکراینی در خط مقدم بخشیده اند. تکنولوژی به کار رفته برای این تغییرات که عمدتاً در پهپادها و خودروهای اجاره ای استفاده می شود، باعث می گردد که راکت های با هدایت جی پی اس سیستم HIMARS امکان پذیرفتن مختصاتی در داخل خاک روسیه را نداشته باشند. سیستم HIMARS از سیستم راکت توپخانه ای با تحرک بالا- یک خودرو زرهی که توانایی شلیک تا ۷ راکت همزمان را دارد- و یک سیستم پرتاب راکت هدایت شده چندگانه یا GMLRS تشکیل شده است.

GMLRS دارای کلاهکی با قدرت انفجار بالا به وزن حدود ۹۰ کیلوگرم داشته و ۴۳ مایل برد دارد در شرایطی که دقت آن در شعاع ۲ تا ۵ متری از مختصات تعیین شده است که دقت بالایی به شمار می آید. اوکراین تاکنون ۲۰ سیستم HIMARS و ۱۳ سیستم پرتاب راکت چندگانه- سیستمی شبیه HIMARS که به جای چرخ از شنی استفاده می کند و قدرت پرتاب راکت آن دو برابر HIMARS است- از ایالات متحده دریافت کرده است. سیستم های HIMARS/GMLRS در ابتدا در اوایل ماه ژوئن به اوکراین فرستاده شدند و از آن زمان نقش مهمی در عقب راندن نیروهای روسی و تلفات این نیروها داشتند که باعث شد روس ها در مقابل ضدحمله های نیروهای اوکراینی که از سپتامبر آغاز شد آسیب پذیر شوند.

برد قابل توجه GMLRS به آن امکان می دهد که اهدافی در پشت خطوط دشمن را هدف قرار دهد و خدمه توپخانه ای اوکراین بارها انبارهای مهمات، مراکز فرماندهی و دیگر اهداف باارزش روس ها را در پشت خطوط مقدم نیروهایشان نابود کردند. تاکنون، به نظر می رسد که اوکراین تنها اهداف روسی در مناطق اشغال شده خود را هدف قرار می داده است. تا مدت ها فکر می شد که این سیاست نتیجه توافق پشت پرده کی یف و واشنگتن بوده است اما اکنون مشخص شده که در کنار این توافق- اگر صحت داشته باشد- یک محدودیت سخت افزاری و نرم افزاری در خود سیستم های توپخانه ای اهدایی ایالات متحده به اوکراین نیز مانع از آن می شود که نیروهای اوکراینی بتوانند به اهدافی در داخل خاک روسیه شلیک کنند.

در گزارش وال استریت ژورنال به شکل دقیقی به این محدودیت های سخت افزاری و نرم افزاری اشاره نشده که مانع از شلیک راکت های GMLRS به درون خاک روسیه می شود اما احتمالاً نوعی حصار جغرافیایی است. حصار جغرافیایی (geofencing) توانایی قفل کردن سیستم هایی است که از سیستم مسیریابی جی پی اس در لوکیشن های واقعی این جهان استفاده می کنند. برای مثال یک اپراتور پهپاد می تواند پرنده بدون سرنشین خود را طوری برنامه ریزی کند که از ورود به حریم هوایی حساس، یک پارک ملی یا دیگر لوکیشن ها، خودداری کند، کاری که با قرار دادن مختصات مناطقی که نباید وارد آن ها شود، در اختیار پهپاد صورت می گیرد.

همچنین وال استریت ژورنال مدعی شده است که کامیون های HIMARS ارسالی به اوکراین یک محدودیت دیگر نیز دارند: آن ها طوری دستکاری شده اند که نتوانند سیستم موشکی تاکتیکال ارتش ایالات متحده موسوم به ATACMS را شلیک کنند. ATACMS به نوعی برادر بزرگ تر GMLRS است با گلوله هایی ۵۰۰ پوندی و برد ۱۸۵ مایل. اوکراین بارها از دولت بایدن خواسته که موشک های ATACMS را در اختیار این کشور قرار دهد و هر بار واشنگتن این درخواست را رد کرده است زیرا دولت ایالات متحده از این بیم دارد که این موشک های بزرگ و قدرتمند ممکن است باعث تنش بیشتر در جنگ بین روسیه و اوکراین شوند.

در حالی که دولت ایالات متحده از قرار دادن موشک های ATACMS در اختیار اوکراین خودداری کرده، اما این کشور بیم دارد که دیگر دارندگان موشک های ATACMS- از جمله کشورهای یونان، لهستان، رومانی و ترکیه که از اعضای ناتو هستند- ممکن است این موشک ها را در اختیار اوکراین قرار دهند. استفاده از تکنیک حصار جغرافیایی برای جلوگیری از شلیک نیروهای اوکراینی به اهدافی در داخل قلمرو روسیه نگرانی هایی را در پی داشته است: اگر یک قدرت خارجی بتواند شبکه سلاح های آمریکایی را هک کرده و با استفاده از تکنیک حصار جغرافیایی باعث شود نتوانند به هیچ هدف خاصی شلیک کنند چه؟

در شرایطی که پنتاگون قصد دارد شبکه های توپخانه ای خود را بیش از پیش شبکه سازی کند و علاوه بر اشتراک بهتر اطلاعات بین این سیستم ها، با توانایی کنترل از راه دور این سلاح ها، توانمندی های آن ها را افزایش دهد اما این توسعه باعث افزایش نقاط ضعف نیز می شود.