ویکتور بوت تاجر روسی که در سال ۲۰۱۲ به ۲۵ سال زندان در ایالات متحده محکوم شده بود، با بریتنی گراینر بسکتبالیست آمریکایی متهام به قاچاق مواد مخدر در روسیه، مبادله شد. به گفته مقامات آمریکایی و روسی در روز پنجشنبه ۸ دسامبر ۲۰۲۲، بریتنی گراینر ستاره بسکتبال آمریکایی، در ازای آزادی ویکتور بوت، دلال اسلحه روسی زندانی در ایالات متحده، از زندان روسیه آزاد و در میدان هوایی ریاض تبادله شد.
ویکتور بوت کیست؟
ویکتور آناتولیوویچ بوت در طول فعالیت خود به عنوان یک دلال بین المللی اسلحه به یکی از افراد تحت تعقیب جهان تبدیل شد و در سال ۲۰۰۷ به او لقب «تاجر مرگ» دادند. او به دلیل تمایلش به مسلح کردن تقریباً هر کسی، از شبه نظامیان در سیرالئون گرفته تا چارلز تیلور، رئیس‌جمهوری سابق لیبریا و طالبان، شناخته می شود. زندگی او الهام بخش فیلم هالیوودی «ارباب جنگ» (Lord of War) در سال ۲۰۰۵ با بازی نیکلاس کیج بود.
بوت که در سال ۱۹۶۷ در تاجیکستان شوروی به دنیا آمد، به چندین زبان مسلط بوده و در ارتش شوروی به عنوان مترجم نظامی از جمله در آنگولا خدمت کرده است. او گفته است که در یک مؤسسه زبان در مسکو، که مرکز آموزشی مخصوص افسران اطلاعات نظامی روسیه بود، آموزش دیده است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، ویکتور بوت توانست از انبوهی از تسلیحات ارزان قیمت ساخت شوروی استفاده کند و آنها را به مشتریانش در آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی بفروشد. بوت از ناوگان هواپیماهای دوران شوروی برای تامین اسلحه برای شورشیان، جنگ سالاران کشورهای مختلف در سراسر جهان استفاده می کرد.
وی در سال ۲۰۰۸، هنگامی که مشغول فروش موشک به چریک های چپ کلمبیایی بود، در یک عملیات، توسط ماموران آمریکایی در تایلند دستگیر شد. در سال ۲۰۱۲، دادگاهی در ایالات متحده به اتهامات متعدد مربوط به تجارت اسلحه او برگزار شد و بوت متهم به طرح توطئه برای کشتن شهروندان آمریکایی و حمایت مادی از تروریسم شد. با توجه به اینکه بوت همه این اتهامات را رد کرد، دادگاه فدرال او را به ۲۵ سال زندان محکوم کرد. روسیه همیشه او را بی گناه دانسته و پرونده او را یک بی عدالتی آشکار توصیف کرده و برای آزادی او تلاش می کرد.
در پایان ماه جولای، طبق گزارش رسانه ها، واشنگتن به مسکو پیشنهاد داد تا بوت را با پل ویلان، تفنگدار سابق آمریکا، که در سال ۲۰۱۸ به اتهام جاسوسی در روسیه دستگیر شد و بریتنی گراینر، ستاره بسکتبال حرفه‌ای زنان آمریکا (WNBA) مبادله کند، که در ماه آگوست به دلیل قاچاق مواد مخدر به ۹ سال زندان محکوم شد.
این اقدام دولت جو بایدن از طرف جمهوری خواهان و برخی چهره های سیاسی دیگر در ایالات متحده به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. اما بایدن در یک کنفرانس مطبوعاتی تصریح کرد: «این یک انتخاب نبود که کدام آمریکایی را به خانه بازگردانیم. عملکرد روسیه در قبال پرونده ویلان کاملا متفاوت از عملکرد آنها درباره پرونده گراینر است؛ اما ما همچنان با حسن نیت به مذاکره برای آزادی ویلان ادامه می‌دهیم».
بدون نظر