به فرایض دینی که مستحب هستند، نافله می گویند و نمازهای نافله، ۳۴ رکعت نماز در شبانه روز است که براساس هر کدام از نمازهای واجب تعیین شده اند. یکی از پرفضیلت ترین نمازهای نافله، نماز نافله صبح است که همانند نماز صبح، دو رکعتی است.
نمازهای نافله یومیه
نمازهای نافله به طور کلی همانند نماز صبح دو رکعت هستند. این نمازها را می‌توان نشسته یا ایستاده به جا آورد. البته توصیه شده است که کسی که نمازهای نافله را نشسته می‌خواند، بهتر است هر دو رکعت نماز نشسته را معادل یک رکعت نماز در نظر بگیرد. نمازهای نافله که به غیر از روز جمعه سی‌وچهار رکعت هستند، بدین صورت خوانده می‌شوند:
نافله صبح: دو رکعت
نافله ظهر: هشت رکعت
نافله عصر: هشت رکعت
نافله مغرب: چهار رکعت
نافله عشا: دو رکعت
نافله شب: یازده رکعت
اهمیت و فضیلت نماز نافله
تأکید فراوانی در دین اسلام بر خواندن نمازهای مستحبی شده و ثواب های بسیاری دارد. نماز نافله شب در بین نمازهای مستحبی، فضیلت بیشتری دارد.
در مورد اهمیت نافله از معصومین( ع) روایات فراوانی ذکر شده که در ادامه عبارتند از:
« إِیّاکُمْ وَ الْکَسَل. إِنَّ رَبّکُمْ رَحیمٌ یَشْکُرُ الْقَلیلَ. إِنَّ الرَجُلَ لَیُصَلّی رَکْعَتَینِ تَطَوُّعاً یُریدُ بِهِما وَجْهَ اللهِ فَیَدْخُلُهُ اللهُ بِهِما الْجَنَّهَ ( ترجمه: امام صادق( ع) فرمود:« بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا پروردگار شما مهربان است و چیز کم را سپاس و شکر می گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی به جا می آورد و خداوند بخاطر خواندن همان دو رکعت او را داخل بهشت می کند.»
نمازهای نافله در بعضی روایات، باعث می شود که نقص نمازهای واجب جبران شود. همچنین از امام باقر( ع) روایتی نقل شده است:« …وَ إِنَّمَا أَمَرْنَا بِالنَّافِلَهِ لِیَتِمَّ لَهُمْ بِهَا مَا نَقَصُوا مِنَ الْفَرِیضَه؛ همانا ما به نمازهای نافله امر شدیم تا به واسطه آن ها نقص نمازهای واجب جبران شود.»
فضیل بن یسار به نقل از امام جعفر صادق ( ع) فرمود:« مجموع تعداد رکعت های نماز های واجب و نافله، پنجاه و یک رکعت می باشد. دو رکعت نافله عشاء یک رکعت محسوب می شود که درحالت نشسته خوانده می شود. تعداد رکعت های نمازهای واجب، هفده رکعت است در حالی که تعداد رکعت های نمازهای نافله، سی و چهار رکعت است»
نحوه خواندن نافله صبح
برای خواندن نماز های نافله می توانید به صورت نشسته، خوابیده یا حتی درحال حرکت، آن را بخوانید ولی بهتر است که هر دو رکعت نشسته را به جای یک رکعت ایستاده بخوانید یعنی کسی که قصد خواندن نماز نافله صبح به صورت نشسته دارد بهتر است که چهار رکعت را به جای دو رکعت بخواند.
نحوه‌ی خواندن تمام نماز های نافله به صورت دو رکعتی می باشد، به جز نماز وتر که یک رکعت است. برای این که نماز نافله صبح بخوانید باید نیم ساعت قبل از اذان بیدار شوید و مثل سایر نمازها وضو بگیرید. ابتدا نیت کنید: «دو رکعت نماز نافله صبح می خوانم» بعد سوره حمد و سوره قل یا ایّها الکافرون را در رکعت اول بخوانید و در رکعت دوم بعد از این که سوره حمد و توحید را خواندید و سلام دادید، به طرف قبله به پهلوى راست به صورت مرده در قبر بخوابید و گونه‌ی راست خود را بر روى دست راستتان بگذارید و بگویید:
چنگ زدم به دستاویز محکمتر خدا، که گسستى برایش نیست و تمسّک جستم به رشته استوار خدا و پناه می برم به خدا، از شرّ فاسقان عرب و عجم، و پناه می برم به خدا از شرّ بدکاران جنّ و انس.
سپس سه دفعه بگویید:
سُبْحانَ رَبِّ الصَّباحِ فالِقِ الاِْصْباحِ
منزّه است پروردگار بامداد، شکافنده سپیده.
بهتر است بین نافله نماز صبح و نماز صبح، سه مرتبه صلوات بفرستید که هر کس این کار را انجام دهد، خداوند از صورت وی در مقابل حرارت آتش جهنّم محافظت می کند. پس از به جا آوردن سجده شکر و بعد از اذان و اقامه، نماز صبحتان را بخوانید.
پنج آیه آل عمران را که در سطور بعد ذکر شده را بخوانید، آنگاه برخیزید و بنشینید و تسبیحات حضرت زهرا علیها السّلام را بگویید:
به درستى که در آفرینش آسمانها و زمین، و رفت وآمد شب و روز، نشانه هایى است براى صاحبان خرد، آنانکه خدا را در حال ایستاده و نشسته و پهلو خفته یاد می کنند، و در آفرینش آسمانها و زمین اندیشه می نماید، پروردگارا این همه را به ناحق نیافریدى، منزّهى تو، ما را از عذاب دوزخ حفظ کن، پروردگارا هرکه تو وارد آتش دوزخ کنى به یقین او را رسوا نموده اى، و براى ستمکاران یاورى نیست. پروردگارا شنیدم فریاد کنندگان براى ایمان فریاد می زنند به پروردگارتان ایمان بیاورید، پس ما ایمان آوردیم، پروردگارا گناهان ما را بیامرز، و بدی هاى ما را بپوشان، و ما را همراه نیکان بمیران، پروردگارا آنچه بر رسولانت وعده کردى به ما عنایت کن، و در قیامت ما را رسوا مکن، که تو هرگز خلف وعده نمی کنى.
ثواب خواندن نماز نافله صبح
در کتاب( من لا یحضره الفقیه) آمده است: «هرکس که صد مرتبه صلوات بین دو رکعت نافله صبح و نماز صبح بفرستد، خداوند چهره اش را از حرارت آتش حفظ می کند و کسى که صد مرتبه ذکر سبحان ربّى العظیم و بحمد استغفر الله ربّى و اتوب الیه حق تعالى را بگوید، خداوند برای وی خانه اى در بهشت بنا می کند و کسى که ذکر قل هو اللّه احد را بیست و یک مرتبه بخواند، خداى تعالى برایش در بهشت، خانه اى را می سازد و درصورت خواندن این ذکر به تعداد چهل مرتبه، حق تعالى وی را می آمرزد.
در حدیث قرب نوافل، مهمترین اثر نافله چنین آمده است: «راوی از امام صادق( ع) و ایشان از پیامبر (ص) و پیامبر( ص) از خداوند عزوجل چنین بیان کرد :خداوند متعال فرموده که بنده من همواره با خواندن نوافل به من نزدیک می شود در حالی که خالص برای من است تا اینکه او را دوست می دارم، پس زمانی که او را دوست داشتم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و دست او می شوم که با آن انتقام می گیرد و در صورتی که حاجتی را از من بخواهد به او می دهم و اگر از چیزی به من پناه آورد، به او پناهگاه می دهم.»
بدون نظر