هفته گذشته دولت فرانسه اعلام کرد که این کشور خودروهای زرهی AMX-10RC را برای تقویت ارتش اوکراین به این کشور ارسال خواهد کرد اما مشخص نکرد که چه تعداد از این خودروهای جنگی در راه اوکراین هستند یا چه زمانی به میدان نبرد خواهند رسید. ارتش فرانسه ۳۲۵ دستگاه AMX-10RC در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ برای تامین نیازهای خود ساخت و اکنون آن ها را بازنشسته کرده و یک نسخه جدید به نام Jaguar EBRC را جایگزین آن ها ساخته است. خودروهای زرهی AMX-10RC قدیمی دارای یک توپ اصلی در مقیاس کالیبر تانک ها هستند اما زره سبکی داشته و از چرخ به جای شنی استفاده می کنند. این موضوع باعث یک بحث مشهور در توییتر شده است: آیا AMX-10RC یک تانک است، تانک سبک است یا یک خودرو زرهی یا چیزی مابین آن ها.
AMX-10RC چیست؟
AMX-10RC که RC آن مخفف عبارت فرانسوی Roues-Canon به معنای توپ چرخدار است، یک خودرو جنگی زرهی چرخدار است. این خودرو زرهی دارای ۶ چرخ، چهار سرنشین و برجکی با یک توپ ۱۰۵ میلیمتری و دو مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری است. این خودرو قابلیت زرهی بسیار سبکی داشته و وزن آن نیز تنها ۱۶ تن است. این خودرو همچنین می تواند با ایمنی کامل در فضاهای جنگی هسته ای، شیمیایی و بیولوژیکی نیز به فعالیت خود ادامه دهد بدون اینکه جان سرنشینان به خطر بیفتد. در دهه ۱۹۹۰، حدود ۲۵۰ دستگاه AMX-10RC با دوربین های تصویر گرمایی روزآمد شدند که به آن ها امکان می داد اهداف دشمن را در طول شب، در آب و هوای نامناسب یا از میان دود مصنوعی شناسایی و هدف قرار دهند.
علاوه بر این، AMX-10RC بسیار سریع و چابک است. موتور با قدرت ۲۸۰ اسب بخار آن می تواند این خودرو را در جاده های معمولی به سرعت ۸۵ کیلومتر در ساعت و در جاده های آفرودی به سرعت ۴۰ کیلومتر بر ساعت برساند. همانند یک خودرو زرهی شنی دار، این خودرو می تواند در جا ۲۶۰ درجه دور بزند و مسیر خود را به سرعت تغییر دهد. یک سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک به خدمه امکان می دهد تا بدنه خودرو بالا برده شده یا پایین بیاید که باعث کاهش ردپا و سطح مقطع AMX-10RC در برابر دید دشمن می شود.
AMX-10RC تانک است یا خیر؟
اما سوال این است که AMX-10RC تانک هست یا نه؟ برخی از افراد به AMX-10RC نگاه می کنند و یک توپ بزرگ روی یک برجک را دیده و آن را تانک می نامند. برخی دیگر به بقیه بخش های آن در زیر برجک نگاه کرده و یک خودرو زرهی سبک می بینند. دیکشنری میریام وبستر، تانک را «یک خودرو سربسته با زره بسیار و یک خودرو جنگی زرهی که روی شنی حرکت می کند» تعریف کرده است. ارتش ایالات متحده نیز تانک آمریکایی M1A2 Abrams را یک «سلاح تهاجمی زمینی با شنی کامل، ارتفاع پایین که جنگجویان اعزامی را قادر می سازد تا از طریق قدرت آتش مرگبار، قدرت بقای برتر و مانور بالا بتوانند رقبایشان را شکست دهند» توصیف کرده است.
بر اساس تعریف میریام وبستر، AMX-10RC یک خودرو به شدت مسلح است اما زره سنگین و شنی هایی که به وضوح برای تعریف یک تانک اشاره شده را ندارد. در تعریف ایالات متحده از تانک نیز به شنی اشاره شده که در مورد این خودرو زرهی فرانسوی صدق نمی کند. همچنین قدرت آتش این خودرو چندان مرگبار نیست و قدرت مانور آنچنانی (در مقایسه با تانک آمریکایی) ندارد. بدین ترتیب نمی توان به این سوال پاسخ دقیقی داد که آیا AMX-10RC یک تانک است یا نه. اما برای پاسخی نسبی به این سوال باید به این موضوع نگاه کنیم که چرا ارتش فرانسه در ابتدا تصمیم به ساخت آن گرفت، اینکه چطور از آن استفاده می کنند و چه خودرویی جایگزین آن می شود.
تاریخچه ای کوتاه از خودرو جنگی AMX-10RC
از دهه ۱۹۶۰، ارتش فرانسه دو ماموریت اصلی داشته است. اولین آن ها دفاع از فرانسه و متحدانش در مقابل حمله شوروی و در ادامه روسیه بود. در این مورد، دشمن ارتش روسیه است که از تانک های T-90 و خودروهای جنگی پیاده نظام BMP-3 استفاده می کند. به منظور شکست این تهدید، فرانسوی ها به تانک ها و خودروهایی نیاز داشتند که بتوانند دیگر تانک ها را نابود کنند. دومین ماموریت ارتش فرانسه نیز تثبیت و تضمین حضور وسیع فرانسه در آفریقا بود که به یک خودرو زرهی سبک با قدرت مانور بالا نیاز داشت که بتواند در میان روستاها و شهرهایی که زیرساخت جاده ای بسیار ضعیفی داشتند با سرعت و به سادگی حرکت کنند و به سرعت قدرت نظامی فرانسه را به نمایش بگذارند.
در اینجا، دشمن اغلب شبه نظامیان دارای سلاح های سبک بود که تانک و سلاح های ضد تانک در اختیار نداشتند. در دهه ۱۹۸۰، این خودرو زرهی چرخدار ۱۶ تنی که به یک توپ ۱۰۵ میلیمتری مسلح بود، سلاح خوبی برای هر دو ماموریت به شمار می رفت. توپ این خودرو می توانست در قسمت عقب و دو طرف با تانک های شوروی و سپس روسیه درگیر شود در حالی که توان نابودی خودروهای زرهی مانند BMP-3 از روبرو را نیز داشت. در آفریقا، سرعت و تحرک بالای این خودرو می توانست دسترسی به مناطق دوردست را ممکن سازد و توپ قدرتمند ۱۰۵ میلیمتری اش نیز شبه نظامیان محلی را از حمله منصرف می کرد.
همچنین مهم است که به ارتش فرانسه و چگونگی استفاده آن از AMX-10RC نگاهی بیندازیم. ارتش فرانسه هرگز از این خودرو زرهی در واحدهای تانک واقعی استفاده نکرد، جایی که تانک های ساخت داخل اصلی مانند AMX-30 و LeClerc حضور عمده داشتند. به جای آن، ارتش فرانسه از این خودرو برای واحدهای سواره نظام سبک و دیگر واحدهای غیر تانکی استفاده می کرد. به عبارت دیگر، ارتش فرانسه از این خودرو با زره سبک برای نقش های سواره نظامی و شناسایی استفاده می نمود. از همه مهم تر، AMX-10RC اکنون با یک EBRC Jaguar جایگزین شده که یک خودرو زرهی واقعی برای عملیات های شناسایی است که توپ بزرگی ندارد و به جای آن به یک توپ خودکار ۴۰ میلیمتری و موشک های ضد تانک MMP مجهز شده است.
EBRC Jaguar
بدین ترتیب عبارت «خودرو زرهی شناسایی» بهترین عبارت برای تعریف AMX-10RC است. این تعریف دیگر اشاره به توپ آن را نادیده می گیرد که علیه تانک های مدرن چندان کارآمد نیست اما همچنان سرعت و زره سبک آن باعث می شود یک خودرو زرهی چابک داشته باشیم. به همین ترتیب نیروهای اوکراینی می توانند از این خودرو زرهی به عنوان یک خودرو زرهی شناسایی، به ویژه به کمک دوربین تصویرساز گرمایی آن در طول شب استفاده کنند. برچسب ها و عناوین در نبردهای امروزی بسیار مهم هستند. ارسال نیرویی از تانک های LeClerc به اوکراین برای مقابله با تانک های روسی احتمالاً برای روس ها پرهزینه بوده در حالی که صدمه چندانی به تانک های فرانسوی نخواهد رسید.
فرستادن نیروی مشابه AMX-10RC اما باعث می شود که این واحدهای فرانسوی برای بقا در مقابل تانک های روسی شرایط دشواری داشته باشند. یک خودرو زرهی کوچک شناسایی با شش چرخ و یک توپ بزرگ نمی تواند یک تانک باشد اما همزمان کمک بزرگی به اوکراین خواهد کرد که در زمینه خودروهای زرهی (اعم از تانک و غیر از آن) در میدان نبرد با کمبود شدید مواجه است و از همان روزهای آغاز جنگ خواستار دریافت خودروهای زرهی غربی و به ویژه تانک بود که قدرت بیشتری نسبت به تانک های روسی دارند.
بدون نظر